Hvar eru góðu molarnir?

Þegar fræðimenn fabúlera í frösum þá er lágmark að þeir geti skýrt út um hvað þeir eru að tala. Dósentinn talar um; "Að menn kyngi því súra með því sæta - ekki ESB að skapi að bara bestu mol­arn­ir séu vald­ir". 

Eitt skildu allir hafa á hreinu. Þó svo að EES samningurinn hafi verið umborinn af þjóðinni, þá hefur hann aldrei verið samþykktur af henni sem góður moli, til þess skorti elítunni kjark á sínum tíma.

Nú virðist  "elíta" landsins ætla að halda áfram að flækja þegna þess í regluverki ESB í gegnum EES samninginn, jafnvel svo að það jafngildi því að þjóðin sitji einungis uppi með vondu molana.

Það hefur stundum verið talað um okursamfélagið Ísland, sem kristallast í hæðstu íbúðarlánum á byggðu bólu, sköttum í hæðstu hæðum, hæsta matvælaverð, dýrustu stjórnmálmönnum, offramboði af fræðimönnum osfv, osfv.

En eitt hefur skorið sig úr í hina áttina lengst af, en það er lægsta orkuverð til almennings miðað við nágrannalönd, vegna þess að almennt hefur verið viðurkennt að orkan sé sameign þjóðarinnar.

Eini frasinn sem lagadeildardósentinn gerir sig skiljanlegan með er; "Það geta ekki verið tveir skip­stjór­ar á sama skipi." Hann ætti kannski frekar að hjálpa þjóðkjörnum fulltrúum að benda á það með rökum hvaða hag almenningur hefur af 3. orkupakkanum.

„Neikvæðar afleiðingar“ markmið ESB

Nú eru sumarmál

Það má víða finna sumarmála getið í frásögnum frá gamalli tíð, s.s. þetta eða hitt varð um sumarmál. En til hvað tíma er nákvæmlega verið að vísa þegar talað er um sumarmál? Íslensk orðabók Máls og menningar segir að sumarmál kallist síðustu 5 dagar vetrar, frá laugardegi til sumardagsins fyrsta (fimmtudags). 

Sumarmál tilheyra því gamla íslenska tímatalinu. Fyrir nokkrum árum var öllum mánuðum gamla íslenska tímatalsins gerð skil hér á síðunni. Eins og kostur var, eftir því sem um það mátti finna á netinu.

Það varð svo bók Gísla Hallgrímssonar, Betur vitað, sem hafði að geyma kafla um gamla íslenska tímatalið, sem batt saman þetta netgrúsk mitt. Á þann hátt að fyllri skilningur fékkst á tilurð og merkingu þessa tímatals sem fylgdi íslendingum í gegnum aldirnar og eimir enn af í dag s.s. með gömlu mánaðarheitunum og hins sér íslenska frídags, sumardagsins fyrsta.

Í bók Gísla, er þetta um sumarmál; "Síðustu 2 dagar sumars eru kallaðar veturnætur og 5 síðustu vetrardagar eru sumarmál. Sérhver mánuður byrjar ætíð á sama vikudegi. Við búum enn við þetta tímatal að hálfu. Enn byrjar harpa og sumar á fimmtudegi og gormánuður með vetri á laugardegi. Enn getum við lesið í almanaki um veturnætur, sumarmál og aukanætur í sumri í árslok. Í þessu gamla ári okkar er margt miðað við nætur. Þrítugnættir mánuðir, aukanætur, gestanætur, þriggja nátta fiskur."

Ég birti fyrir nokkrum árum stuttan kafla sem mátti finna um gamla tímatalið í bók Gísla Hallgrímssonar, Betur vitað. Og leifi mér að gera það aftur nú um sumarmál, því skýringar Gísla á þessu merkilega tímatali, sem notast var við í gegnum aldirnar á Íslandi, eru mjög svo áhugaverðar.

 

"Margt bendir til þess að tímatal, sem íslendingar tóku upp líklega þegar Alþingi var stofnað 930 hafi átt rætur sínar að rekja til Babýlon og Persíu. Ef til vill má rekja sumt í tímatalinu til finnskra þjóða, sem ríktu um mörg þúsund ára skeið í löndunum frá Finnlandi til Úralfjalla. Finnsk þjóð lagði undir sig ríki sunnan Kákasusfjalla og lærði þá menningu sem þar var. Menning frá Asíuþjóðum kom norður í Evrópu með Skýþum og svo vestur og norður að Eystrasalti með Gotum. Náskyldar þjóðir áttu vafalítið heima á þessum tíma (400-800 e. kr.) á Austur-Englandi og víða í kringum Eystrasalt. Innhöf tengdu þessar þjóðir saman.

Íslendingar virðast vera komnir af þessum þjóðum, og enn má sjá líkt fólk í Bretlandi, Íslandi og Eystrasaltslöndunum. Flestir af þessari þjóð, sem sest höfðu að á vesturströnd Noregs munu hafa farið til Íslands. Þess vegna eru Norðmenn ekki mjög líkir Íslendingum.

Íslenska árið byrjaði með heyönnum, um 20. júlí eins og hjá Babýloníumönnum. Síðan kemur tvímánuður, haustmánuður, gormánuður, ýlir, mörsugur, þorri, góa, einmánuður harpa, skerpla, og sólmánuður. Á eftir Sólmánuði í árslok voru svo 4 aukanætur. Allir 12 mánuðirnir voru þrítugnættir, svo árið allt var 364 dagar, eða sléttar 52 vikur. 24 árum eftir Alþingisstofnun fundu hinir fornu Íslendingar að sumarbyrjun hafði flust aftur til vorkomu þ. e. um einn mánuð. Trúleg hefur þá ekki verið kominn gróður handa hestum þegar Alþingi skyldi háð.

Þá fann Þorsteinn Surtur upp það ráð að bæta inn í árið viku sumarauka sjöunda hvert ár. Þetta ráð var upp tekið. Sjöunda hvert ár var sumarið aukið með einni viku. Það ár er 53 vikur eða 371 dagur. Nú voru Íslendingar komnir með ár, sem var að meðaltali 365 dagar að lengd. Árið 954 hefur skekkjan, sem orðin var eflaust verið leiðrétt þ. e. sumarbyrjun færð á réttan stað.

Ennþá var tímaskekkja á hverju ári samkvæmt júlíanska árinu. Það ár kom með kristninni. Samkvæmt júlíanska tímatalinu þarf sumarauki oftast að vera 6. hvert ár, en stundum á fimm ára fresti. Eitt af einkennum íslenska ársins er vikukerfið. Veturinn er 26 vikur í venjulegu ári, og rúmar 27 vikur í sumaraukaári. Veturnætur og sumarmál eru til samans í viku.

Síðustu 2 dagar sumars eru kallaðar veturnætur og 5 síðustu vetrardagar eru sumarmál. Sérhver mánuður byrjar ætíð á sama vikudegi. Við búum enn við þetta tímatal að hálfu. Enn byrjar harpa og sumar á fimmtudegi og gormánuður með vetri á laugardegi. Enn getum við lesið í almanaki um veturnætur, sumarmál og aukanætur í sumri í árslok. Í þessu gamla ári okkar er margt miðað við nætur. Þrítugnættir mánuðir, aukanætur, gestanætur, þriggja nátta fiskur.

Þess mætti geta hér að norræna tímatalið var annað en það íslenska. Þar var árið 365 dagar og notuð voru fimmt í stað vikna. Í gömlu kvæði er talað um órofi alda. Gísli Konráðsson telur að með því sé átt við þann tíma, sem var áður en fór að rofa til, þ. e. áður en farið var að telja í árum og öldum. Erfitt væri nútímamönnunum að hugsa sér lífið án tímatals.

Íslenska árið er miðað við það að ólæsir og óskrifandi menn eigi auðvelt með að fylgjast með tímanum er hann líður. Árið er útfært á tvo vegu. Annars vegar eru 12 þrítugnættir mánuðir og 4 aukanætur. Þetta ár hefur 5 mánaða sumar, eins mánaðar haust, 5 mánaða vetur og vor, sem er einn mánuður. Hins vegar er 52 vikna árið, sem hefur tvær árstíðir, sumar og vetur. Eru 180 dagar í vetri og 184 dagar í sumri. Í sumarauka ári eru 191 dagur í sumri.

Allar árstíðir byrja ennþá eftir íslenska árinu. Í 26. viku vetrar eru aðeins 5 dagar af því sumar byrjar 2 dögum fyrr í vikunni. Í 27. (eða 28.) viku sumars eru 2 dagar. Síðan byrjar vetur. Sumarauki fluttist um 1928 frá sumarlokum til ársloka á miðju sumri. Sérhver vika á vetri byrjar á laugardegi, en allar sumarvikur á fimmtudegi. Veturnætur eru alltaf fimmtudagur og föstudagur, en sumarmál hinir dagar vikunnar.

Íslenska árið var áður mikið notað með tvennu móti. Annars vegar var fardagaár. Fardagar eru 3 fyrstu dagar þ. e. fimmtudagur, föstudagur og laugardagur í 7. viku sumars. Þessa daga höfðu bændur til ábúðaskipti á jörðum. Ábúendaskipti á jörðum voru á hverju ári mjög algeng. Vissu þó gamlir menn að langir búferlaflutningar voru ámóta dýrir og húsbruni.

Hins vegar var skildagaárið. Þann 14 maí hafði vinnufólk vistaskipti. Þetta hefur verið í þriðju viku sumars samkvæmt íslenska árinu, en er nú alltaf miðað við Gregoríska árið. Hið einfalda og fasta form hjálpaði ólærðu fólki mjög mikið við að telja tímann rétt."

The Totalitarian Tiptoe

Það er svo merkilegt að það hefur enginn þingmaður getað bent á hver ávinningurinn fyrir þjóðina er með því að samþykkja 3. orkupakkann. Þær skoðanakannanir sem gerðar hafa verið benda til þess að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar telji orkupakkann vondan, en ráðamenn þykjast vita betur og fara gegn þjóðarvilja.

Einna helst er á þingmönnum að skilja að hendur þeirra séu bundnar vegna ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar, nr. 93/2017, frá 5. maí 2017, þar sem átta gerðir eru teknar upp í EES-samninginn og samþykkt af íslenskum embættismönnum með fyrirvara um samþykki alþingis.

Núverandi ríkisstjórn tók við völdum þann 30. nóvember 2017 eftir að nýtt alþingi hafði verið kjörið. Framsóknarmenn og VG liðar voru ekki í ríkisstjórn þegar embættismenn samþykktu ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar með fyrirvara um samþykki alþingis.

Til hvers er lýðræðið og til hvers eru kosningar, ef fara á eftir því sem embættismenn ríkisins skrifuðu undir, fyrir stjórnarskipti sem komu til eftir lýðræðislegar kosningar?

Eru það kannski svona aðferðir, sem notaðar eru til að hundsa lýðræðislegan vilja kjósenda, sem flokkast undir djúpríkið?

Það er engu líkara en blessaður sakleysinginn, sem situr á stólum ferðamála-, iðnaðar og nýsköpunarráðherra auk þess starfandi dómsmálaráðherra, viti hreinlega ekki hvað máltækið "að læða tánni inn fyrir þröskuldinn" merkir.

Og ætli að láta nægja að væna þá sem á það benda um að afvegaleiða umræðuna. Þegar skildan býður að skýra það út fyrir almenningi hvaða hag hann hefur af 3. orkupakkanum. 

Viljandi verið að afvegaleiða umræðuna

Er Orkupakkinn Geysis-Glæsir genginn aftur?

Það er til er þjóðsaga sem segir frá draugnum Sandvíkur-Glæsi. Þessi draugur gekk ljósum logum austur á fjörðum, nánar tiltekið á svæðinu á milli Norðfjarðarflóa og Reyðarfjarðar. Hann var, eins og nafnið bendir til, kenndur við Sandvík.

Getgátur voru uppi um að Glæsir þessi ætti sér erlendan uppruna, væri sjórekinn kapteinn af erlendu skipi. Tvennum sögum fer af því hvort hann var bæði með lífsmarki og peningakistil þegar hann fannst. Kistillinn var talin mikilsvirði eftir að kapteinninn hafði geispað golunni og peningar voru einnig ástæða þess að draugurinn var uppvakinn. Glæsis nafnbótina fékk hann fyrir að vera uppá búinn með pípuhatt. Hann átti það til afturgenginn að taka ofan þegar hann mætti sveitavarginum á förnum vegi og fylgdi þá yfirleitt höfuðið hattinum.

Hvort Glæsir átti sök á því að landsvæðið þar sem hann gekk ljósum logum lagðist í auðn er ekki gott að segja. En ógæfunnar varð vart frá upphafi á næsta leiti við peningakistilinn og vissulega var Glæsir talin ein af ástæðum þess að ekki þótti þarna lengur búandi, þrátt fyrir búdrýgindi til lands og sjávar sem engin hafði efast um allt frá landnámi fram á 20. öld.

Nú til dags fara erlend glæsimenni með himinskautum og kaupa heilu sveitirnar fyrir klink í skottúrum á einkaþotum. Er þar skemmst að minnast Grímstaða-Glæsis, sem hefur auk þess keypt mest allan Vopnafjörð og hefur nú hafið fjárfestingar sínar á heiðum norðan Vatnajökuls sem helst hafa verið þekktar fyrir að vera sögusvið Bjarts, í Sumarhúsum sjálfstæðs fólks.

Grímsstaða-Glæsir er þekkur orkugrósser sem hefur auðgast gríðarlega á því sem kallað er „fracking“. Það er að sprengja jarðskorpuna með efnameðferð sem gerir grunnvatnið ódrykkjarhæft, en gefur af sér þeim mun verðmætara gas. Hvort sá Glæsir á eftir að fara þannig að ráði sínu á íslenskum öræfum er ósennilegt, ef eitthvað er að marka hans eigin orð.

Hann segist kaupa upp land til að vernda upptök vatnasvæðis villta laxins í Vopnafjarðaránum og hættir því væntanlega ekki landakaupum á Íslandi fyrr en hann verður kominn með fullt eignarhald á Vatnajökli. Grímstaða-Glæsir hóf reyndar svona landakaup í Skotlandi fyrir nokkrum árum án þess að átta sig á að þar var engin villtur lax lengur. Hefur hann frá þeirri uppgötvun átt í málaferlum vegna skerts nýtingaréttar síns á Skotlandi sem hann vill fá að breyta í Gasland.

Einnig er skemmst að minnast Magma draugagangsins sem upp vaktist skömmu eftir hið svokallaða hrun og hefur gengið ljósum logum norður á ströndum síðustu misserin undir nafninu HS orka. Engin virðist vita með vissu hverra manna Magma er en í alla staði er hann einstaklega byggða- og umhverfisvænn. Þeir Glæsir sem þar fara um byggðir er sennilega dugandi dreggjar þeirrar geispandi golu sem skottaðist til Tortóla eftir að Geysir Green Energy rauf skarð í eignarhald almennings á orkuauðlindum landsins, korteri fyrir hið svokallað hrun.

Nú stendur yfir draugagangur þjóðkjörinna fulltrúa á alþingi. Má allt eins segja að Geysis-Glæsir gangi þar aftur. Enda þeir mórar og skottur sem nú ríða röftum í húsum þjóðarinnar að mestu leiti sama hyskið og samanstóð af gamla landsliðinu í kúlu sem náði þeim einstaka árangri að kepp til heimsmeistaratignar í þjóðargjaldþroti.

Nú virðist það ætla að hafa sama háttinn á og Sandvíkur-Glæsir á árum áður, taka höfuðið ofan og hverfa svo með eldglæringum eftir að hafa platað inn á sveitavarginn neytendavernd ættaðri frá Brussel og koma á stofn sjálfu sér til sjálftöku þjóðarsjóð.  Allt kemur þetta til með að losa þjóðina við allt umstang og áhyggjur af orkuauðlindinni til langra frambúðar en hvort unga fólkið yfirgefur athafnasvæði Glæsis og skilur eftir draugabyggðir á svo eftir að koma í ljós.

Kúnstir að baki orkupakka

Popúlismi sjálftökunnar

Nú stendur yfir leiftursókn þjóðkjörinna fulltrúar á alþingi gegn almenningi, gengur undir nafninu 3.orkupakkinn með "fyrirvara". Þar stendur til að markaðsvæða raforku til þjóðar sem á hana. Þar er þrástagast á því að ekkert breytist á meðan ekki er lagður strengur frá landinu til annarra landa, ákvörðunin um það verði áfram í höndum alþingis. Eins og orðum þeirra sem hafa "kjararáðssópað" ofan í eigin vasa með orðhengilshætti og útúrsnúningum sé treystandi.

Fyrir nokkrum árum bjó ég í Noregi, en þar er raforkukerfið tengt Evrópu. Þar kom fyrir 30% hækkun á rafmagni við það eitt að hitastigið úti fór niður fyrir frostmark í nokkra daga. Jafnvel þó svo að í Noregi sé framleidd meiri raforku en Norskur almenningur getur torgað. Kvörtunum var svarað með; markaðurinn ræður og hann er ekki bara í Noregi.

Í fimmta tölulið forsendna reglugerðarinnar um þriðja orkupakkann kemur fram að aðildarríkin geti í raun ekki gert neina fyrirvara eða sett aðrar lagalegar hindranir: "Aðildarríkin skulu vinna náið saman og fjarlægja hindranir í vegi viðskipta með raforku og jarðgas yfir landamæri í því skyni að ná fram markmiðum Bandalagsins á sviði orku."

Þessi orðanna hljóman er næg ástæða til þess að rétt sé hafna 3.orkupakkanum því að þeir fyrirvarar sem er sagt að eigi að tryggja hagsmuni Íslands koma ekki til með að halda. Ég hvet alla til að fara inn á www.orkanokkar.is þar sem er að finna undirskriftasöfnun þar sem skorað er á alþingismenn að hafna Orkupakka þrjú.

Beiti synjunarvaldi gegn orkupakka

Á fallegum degi

Það eru ekki allir svo heppnir að hafa tekið fleiri réttar ákvarðanir en rangar. En ég hygg æskufélagi minn eigi því láni að fagna. Hann hætti í skóla við fyrsta tækifæri og hóf sína atvinnuþátttöku. Við vorum skólabræður í barnæsku og unnum saman sem unglingar þar sem skilin urðu aldrei skír á milli leiks og starfs. Hann hélt sig við sitt, en ég sérhæfði mig í tómri steypu.

Á unglingsárum skildu leiðir um stund, en við vissum þó nokkuð vel af hvor öðrum. Fyrir nokkrum árum síðan höguðu örlögin því þannig að við lentum á sama vinnustað í steypunnar leik. Þessi félagi minn á flest það sem hugurinn girnist, s.s. einbýlishús, bíl og einkaflugvél, svo ekki sé minnst á góða konum.

Undanfarin ár hef ég notið góðs af réttum ákvörðunum félaga míns. Á góðum dögum á hann það til að spyrja ertu ekki til í að koma með í smá flugferð, það er að birta í suðri. Það er sama hvernig á stendur kostaboðum og sólskinstundum sleppir maður einfaldlega ekki. Í dag flugum við á milla fjalls og fjöru, skoðuðum fjallasali Austurlands og merlandi haf við vogskorna strönd.

Það eru ekki allir jafn heppnir að eiga kost á útsýnisflugi yfir falleg fjöll og fagra firði þegar veðrið er best. Þær eru að verð nokkrar flugferðirnar sem ég hef farið með félaga mínu, þar sem þrætt er á milli fjallstoppa og með sólgiltum ströndum. Það fer að verða svo að mér finnst vorið varla vera komið fyrr en til þess sést úr lofti. 

Ég set hér inn nokkrar myndir frá deginum í dag. Hægt er að smella á myndirnar til að stækka þær.

Tekið á loft frá Egilsstöðum og haldið á vit heiðríkjunnar

 

þrætt á milli fjallanna "niður í neðra"

 

Djúpivogur, gamli heimabærinn

 

Eystra-horn, Hvalnes kúrir í króknum

 

Vestara-horn; Papaós, Horn, Stokksnes fjærst

 

Höfn í Hornafirði

 

Flogið við Fláajökul þar sem hann skríður niður af Vatnajökli

 

 Yfir Vatnajökli

 

Frjáls á fjöllum

 

Fellabær t.v., Lagarfljótsbrú, Egilsstaðaflugvöllur t.h.

Gjaldþrota lífskjarasamningar

Það er varla að maður þori að leggja orð í belg á þessum helga degi þegar hver málsmetandi maðurinn um annan þveran keppist við að mæra nýgerða "lífskjarasamninga". Ég hygg þó að verkalýðsforinginn af skaganum fari nokkuð nærri því að hitta naglann á höfuðið þegar hann fer fram á afsökunarbeiðni frá hyskinu.

Það var hátt reitt til höggs gegn sjálftökuliðinu, sem sópar í sína eigin vasa, þegar kom að kröfugerð, sem þó verður að teljast hafa verið hógvær hvað varðar lægstu laun. Nú liggur það fyrir að lægstu laun hækka um 17.000 kr og 26.000 kr eingreiðsla kemur til í formi orlofsuppbótar.

Rúsínan í pilsuendanum varðandi láglaunafólkið er svo 10.000 kr skattalækkun sem kemur til framkvæmda í fyrsta lagi á næsta ári. Þangað til má láglaunafólk greiða 40-50% af sautjánþusundkallinum og orlofseingreiðslunni í skatta og gjöld.

Varðandi vexti og verðtryggingu er orðalagið svo loðið að finna má mun meira afgerandi orðalag um bætta tíð húsnæðislánþega í stefnuskrám þeirra stjórnmálaflokka sem setið hafa í ríkisstjórn síðustu 10 ár. Ríkisstjórnin ætlar að "skoða", "huga að", "athuga í samráði við sérfræðinga", "skoða aukna hagræna hvata" osfv. frá árinu 2020.

Í upphafi skildi endirinn skoða. Það var lagt af stað með að lægstu laun næðu 425.000 kr, nú er komið í ljós að þau verða 368.000 eftir fjögur ár. Hækka strax um heil 30% eða sautján þúsund sem gerir tæp tíuþúsund eftir skatt og gjöld, þannig að sjálftökuliðið og verkalýðsfélögin fá strax sínar hækkanir að moða úr á meðan lálaunafólkið má bíða eftir rúsínunni í pilsuendanum að minnstakosti fram á næsta ár.

Hvorki sjálftökuliðið, með sínar mörghundruðþúsunda launahækkanir hviss bang, né verklýðsforingjar hafa haft hugmyndaflug til að taka út sín laun á jafn varkáran hátt og þeir ætla umbjóðendum sínum, þar hefur eingreiðslurnar jafnvel verið hafðar aftur í tímann. Það virðist ætla að nægja sjálftökuliðinu að lækka laun tveggja kvenmanna í bankastjórastöðum til að fleyta sér í gegnum brotsjóinn með fenginn hlut.

Það kæmi mér ekki á óvart í ljósi gjaldþrots WOW, sem á að hafa vakið ábyrgð og hógværð allra við lífskjarasamningaborðið, fólks á margföldum lágmarkslaununum, hafi markað upphafið að endanlegu gjaldþroti verkalýðshreyfingarinnar.

„Ættu að biðja okkur afsökunar“

Loftbóla verður að vindhana

Hver hefði trúað því fyrir nokkrum árum síðan að það ætti eftir að setja stofn Loftslagsráð ríkisins. 

"Í frum­varp­inu er í fyrsta skipti kveðið á um lofts­lags­ráð í lög­um og tekið fram að ráðið sé sjálf­stætt og óhlut­drægt í störf­um sín­um." Og það á vegum ríkisins.

Ja hérna hér er orðið eintómt loft á milli eyrnanna á fólki? 

Kveðið á um loftslagsráð í fyrsta sinn