Gildur limur og jaršvegsžjappa

Žaš getur veriš gaman aš bera saman mismunandi merkingu orša nįskyldra tungumįla, s.s. fęreysku og ķslensku. Į mķnum unglingsįrum žótti fyndiš aš hęgt vęri aš verša gildur limur ķ rķšimannafélagi Fęreyja. Seinna eignašist ég skķrteini sem stašfesti aš ég vęri gildur limur ķ handverkara félagi Tórshavanar, sem mśrari, įn žess žó aš finnast žaš vera sérstaklega fyndiš. En ég var ekki žaš lengi ķ Fęreyjum aš mér hugkvęmdist  eignast hest og sękja um aš fį aš vera gildur limur ķ rķšimannafélagi.

Žaš er ekki nóg meš aš spaugilegt geti veriš aš bera saman mismunandi merkingu orša skyldra mįla, einnig mį meš žvķ leiša aš žvķ lķkum hversvegna sumt ber óskiljanlegar nafngiftir į móšurmįlinu. Og žarf ekki skyld mįl til, sem dęmi um žaš get ég nefnt fjalliš Beinageit, sem gęgist upp yfir Fjaršaheišarendann žegar ég lķt śt um eldhśsgluggann, og er einn af syšstu tindum Dyrfjalla ķ Hjaltastašažinghį. Žó gelķska teljist seint skyld ķslensku žį eru mörg orš ķslenskunnar sögš śr henni ęttuš, s.s. strįkur og stelpa.

Freysteinn heitinn Siguršsson jaršfręšingur taldi sig hafa fundiš śt hvernig Beinageitar nafngiftin vęri til kominn. Upphaflega hefšu allur Dyrfjalla fjallgaršurinn heitiš Bhein-na-geit upp į forn gelķsku, sem gęti śtlagst fjalliš meš dyrunum, eša Dyrfjöll. Sķšar žegar norręnir menn fóru aš setja mark sitt į landiš hefši legiš beinast viš aš kalla fjöllin Dyrfjöll, en nafniš Beinageit hefši lifaš įfram į syšsta tindinum. Landnįm Hajaltastašažinghįrinnar hefur lengi žótt dularfull. Hvorki dregur Beinageitin, né Landnįma śr žeirri dulśš meš sinni hrakningasögu af Una "danska" Svavarssyni.

En žaš er ekki žannig orš sem ég vildi gera skil nśna, heldur orš sem er illa séš į ķslensku. Žetta orš hefur valdiš mér heilabrotum, žvķ lengi hafši ég ekki fundiš trśveršugan uppruna žess. Žó svo aš oršiš megi finna oršabók žį hef ég hvergi séš aš mįlfręšingar hafi lagt sig nišur viš aš śtskżra af hverju žaš er dregiš. Žó svo aš žaš vęri eins og oršabókin tilgreinir, žį er žaš hvorki notaš ķ daglegu tali um skjóšu né skinnpoka hvaš žį lasleika, - og žaš sem alls ekki mį nefna, - nema vera tślkaš ķ žaš dónalegri merkingu aš enginn vill lįta hafa žaš eftir sér opinberlega. Ef menn voga sér t.d. aš nota oršiš ķ sömu setningu og kvenmann žį er nokkuš vķst aš žeir sem žaš gera flokkast ekki sem femķnistar og varla aš žeir fengju inngöngu ķ fešraveldiš, helst aš žeir lentu metoo myllunni.

Žetta er semsagt orš sem mašur višhefur ekki ef mašur vill vera partur af sišmenntušu samfélagi. Ég man samt aš fyrir įratugum sķšan vorum viš aš vinna saman nokkrir vinnufélagar viš aš undirbśa bķlaplan undir steypu, žegar fram hjį gekk kvenmašur ķ žyngri kantinum og vildi žį einn vinnufélaginn meina aš hśn myndi nżtast vel sem jaršvegsžjappa. Višhafši ķ žvķ sambandi žetta forbošna ķslenska orš. Viš hinir uršum vandręšalegir žangaš til sį elsti okkar tók af skariš og sagši meš žjósti "žetta eru nś meiru helvķtis brandararnir". Sem leišir aftur hugann aš žvķ hvašan oršiš brandari er komiš. En ķ staš žess aš fara meš žessa spekślasjónir śt um žśfur žį ętla ég aš halda mig įfram viš ljóta oršiš.

Žaš sem mig grunaši ekki žį, var hvaš žessi vinnufélagi, fyrir margt löngu sķšan, fór hugsanlega nęrri uppruna oršsins. Aš hjį fręndum okkar lengra ķ austri en Fęreyjar vęri hvorki um brandara né dónaskap aš ręša aš hafa žetta orš uppi viš žau störf sem viš vorum aš vinna, aš vķsu samsett, en žaš var nś reyndar akkśrat žaš sem vinnufélaginn gerši ķ denn.

Žaš var ekki fyrr en mörgum įratugum seinna žegar ég bjó ķ Noregi aš ég fór aš brjóta žetta orš raunverulega til mergjar, og žaš eftir aš hafa varla heyrt nokkurn lifandi mann hafa haft žaš į orši ķ įratugi. Žaš var žegar viš Matthildur mķn vorum ķ heimsókn hjį vinafólki. Žar sį hśn bįt viš smįbįtahöfnina, en bįtar fara ekki framhjį sjómannsdętrum, en ķ žetta skipti var žaš nafniš į fleyinu, - Hav tussa. Žęr kķmdu yfir bįtsnafninu sjómannsdęturnar, mešan okkur vinunum žótti vissar aš žykjast ekki taka eftir žvķ, enda sjįlfsagt bįšir brenndir af bröndurum forbošinna orša frį žvķ ķ bernsku.

Žaš var semsagt hjį fręndum okkar ķ Noregi sem upprunan gęti veriš aš finna. Žegar viš Matthildur keyršum seinna nišur Lofoten, žį gleymdum viš aš taka meš okkur landakort, hvaš žį aš viš hefšum GPS, enda eru flestar okkar feršir skyndiįkvaršanir sem helgast af žvķ hvort sólin sjįist į lofti og hśn stendur hęst ķ hįsušur, žvķ aušvelt aš rata. En žetta feršalag var óvenjulegt aš žvķ leiti aš viš žurftum aš yfirnįtta eins og fręndur okkar komast aš orši. Žess vegna žurfti aš fylgjast meš vegvķsum žegar leiš aš kveldi. Žį sįum viš vegvķsi, sem vķsaši į staš, žangaš sem feršinni var ekki heitiš. En hvaš um žaš, žetta stašarnafn gaf mér tękifęri til aš fęra žetta dónalega orš ķ tal, įn žess aš vera dónalegur.

Žaš var semsagt Tussan į Lofoten sem gaf mér tękifęri į aš ręša žetta orš viš norska vinnufélaga mķna. Ég gętti žess aš sjįlfsögšu vandlega aš lįta žį ekki vita af tilvist oršsins į ķslensku, en spurši hvaš žaš žżddi į norsku. Fyrst könnušust žeir ekki viš aš oršiš merkti nokkurn skapašan hlut, žó svo aš stašur į Lofoten héti žessu nafni. En ég benti žeim žį į aš til vęri norskur bįtur sem bęri nafniš Haf tussa. Žeim elsta rįmaši žį ķ žetta orši, og sagši aš žaš tengdist frekar fjöllum en sjó, reyndar kvenveru, sem byggi ķ fjöllum, žó ekki nįkvęmlega norskri tröllkonu. Til er ljóšabįlkur eftir noršmanninn Arne Garborg sem nefnist Haugtussa og er žar kvešiš um įst ķ meinum, tröll og huldufólk ķ fjöllum.

Žaš sem mér datt helst ķ hug eftir žessa eftirgrennslan var aš tussa hefši upphaflega veriš orš yfir skessu eša skass. Seinna uppgötvaši ég žaš aš verkfęri sem viš norsku vinnufélagarnir vorum vanir aš vinna meš žegar jaršvegur er žjappašur undir steypu, jaršvegsžjappa į ķslensku, er kölluš hopputussa į norsku, eša hoppetusse en žegar e-iš er aftan viš į žaš viš hvort kyniš sem er af žessum huldu verum. Hann var žį kannski ekki eins dónalegur og ķ fyrstu virtist brandarinn sem vinnufélagi minn sagši um įriš.

Nś mį segja aš žessi pistill sé oršinn tilbśinn undir steypu, ef ekki algjör steypa. Žaš er samt mķn von aš  hann forši žeim, sem hafa nįš aš lesa žetta langt, frį žvķ aš žurfa aš liggja andvaka yfir žessu forbošna orši. Žaš er ekki vķst aš mįlvķsindamenn leggist ķ rannsóknir į uppruna žess ķ nįnustu framtķš, frekar en fram til žessa.

Tussefolk_(13625489553)


Bloggfęrslur 1. september 2018

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband