Jú sko sjáðu til.

Það vill gleymast að við erum skóluð í að koma okkur saman um hugmyndina að tveir plús tveir séu fjórir.  En tveir plús tveir þurfa samt ekki að vera fjórir frekar en okkur sýnist.  Ég viðraði fyrir sruttu þessa stórmerkilegu uppgötvun mína við kunningja minn Jónas, stundum kenndan við vísindi, og hann svaraði að bragði; "jú sko sjáðu til þetta hafa konurnar alltaf vitað".  Ég hugsa að þessi umfangsmikla rannsókn vísindamannanna í Wisconsin háskóla hafa ekki tekið þetta með í reikninginn heldur hafi þeir gengið út frá stöðluðum hugmyndum ferhyrningsins sem hverri sál er innrætt, svo hún fari ekki út fyrir kassann.  Því er líklegra að sjónhverfing rökhyggjunnar gangi núorðið jafn greiðlegi í konurnar, sem voru látnar óáreittar hvað skólagöngu varðar lengur en karlamenn.

Þau eru fimm skilningsvitin sem við notumst við í okkar daglega lífi, sjón , heyrn, snerting, bragð og lykt.  Þessi skilningsvit er okkur innrætt að styðjast við í gegnum lífið.  Innrætingin kemur í formi uppeldis og menntunar.  Þar sem kennt er að forðast mistök fortíðarinnar.  Því má segja að menntun sé fortíðar vísindi, þar sem flestum spurningu er svarað; svona hefur þetta verið.  Þannig hefur nútíðin orðin til fyrir þekkingu fortíðarinnar og framtíðin þegar ákvörðuð á þeim grunni án þess að við fáum miklu um ráðið.  Menntun gengur út á að takmarka hyggjuvitið og innsæi.  Dýr eru t.d. ekki háð þessum takmörkunum kassalaga mentakerfis sem alltaf lítur til baka.  Það skýrir það hvernig þau sjá fram í tímann óorðna atburði s.s. flóðbylgjur og aðrar náttúruhamfarir.  En alþekkt er að þegar flóðbylgjurnar urðu við Indlandshaf drapst lítið af dýrum þau höfðu forðað sér á hærri staði í tíma.

Ef við ætlum að komast út fyrir kassann sem skilningsvitin fimm hafa sett okkur í þá verður að seilast fram á við eftir hinu óþekkta.  Gera það sama og barnið, treysta á innsæi hjartans.  Spyrja spurninganna vil ég hafa þetta svona, þarf þetta að vera svona?  Svarið hlýtur að verða okkur ber að leita, annars verður lífið byggt á reynslu sem er ekki annað en sjónhverfing liðins tíma.  Röghyggja sem byggir á fortíð er ekki leitandi vísindi.  Þeirri þekkingu má líkja við börn í feluleik sem leita aðeins á fyrirfram ákveðnum stöðum vegna þess að á þeim stöðum hefur leikfélaginn falið sig á áður.

Þegar barnið leitar í feluleik á þekktum stöðum er það ekki vegna þess að það hafi ekki hugmyndaflug til að leita í hinu óþekkta, heldur er það vegna þess að það hefur hlotið hól fyrir að læra að leita í hinu þekkta og finna, þannig er því innrætt í gegnum uppeldi og menntun.  Barnið trúir ekki á karlinn í tunglinu vegna þess að því hefur verð innrætt að þar sé hann, barnið veit að karlinn býr í tunglinu þar til því er sagt að vera ekki að þessu bulli, þannig er ímyndunarafl draumanna á svipstundu að engu gert.

Menntun í formi fortíðar vísindia verður til þess að margt af því sem áður var viðurkennt er orðið framandi eða jafnvel óþekkt.  Það breytir ekki því að það er til staðar þó svo að skinjun  skilningsvitana fimm ná ekki til þess.  Því er t.d. kenning Krists í fullu gildi "hver sem tekur ekki við Guðs ríki eins og barn mun aldrei inn í það koma".  Þrátt fyrir þessa meðfæddu vitnesku hefur innræting heimsins gengið út á að aftengja traust barnsins á innsæi hjartans.

Lífið er sigling þar sem í straumröst kjölfarsins er afrakstur þeirrar orku sem þegar hefur verið notuð og reynd.  Ef lífið á aðeins að vera til að nýta þá fortíðar reynslu í formi innrætingar munum við ekki ná að uppfylla þrána eftir því upplifa okkur sem þær orkumiklu og skapandi verur sem við komum í þennan heim til að verða.  Heldur munum við upplifa vonbrigði gærdagsins þegar við steytum á þeim boðum sem framundan eru vegna þess að við höldum að við getum stýrt bátnum best með því að rýna í kjölfarið.

 

Stærðfræðihæfileikar ekki kynbundnir

Athugasemdir

[Helgi (IP-tala skráð) 14.12.2011 kl. 20:54]

Ég tek svona hæfilega mikið mark á þessari rannsókn, maður veit ekkert um það hverjir borguðu brúsann eða um pólitískar skoðanir þessara rannsakenda.

[Helgi Armannsson (IP-tala skráð) 14.12.2011 kl. 21:07]

tu ert godur Magnus hafdu tad virkilega gott um jolin og goda ferd

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=O7z_hd7k9zo

eg leg a stad i mit ferdalag eftitr svona 3 tima alt er tilbuid eg tarf bara ad fara a fund adur en eg fer anars vaeri eg lagdur a stad http://maps.google.com.au/maps?pq=driving+perth+to+noosa&hl=en&cp=26&gs_id=17&xhr=t&gs_upl=&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.,cf.osb&biw=1440&bih=703&wrapid=tljp1323896642890028&um=1&ie=UTF-8&gl=au&saddr=perth&daddr=hervey+bay&dirflg=d&geocode=Ka272Z5rlDIqMeBV3zW18AQE;Kf1QiEHFfetrMaD1IH_x7gAE&ei=VA_pTuaUEciemQX4lOyUCg&sa=X&oi=geocode_result&ct=image&resnum=1&sqi=2&ved=0CCQQ-A8wAA

[Magnús Sigurðsson, 14.12.2011 kl. 21:23]

Helgi;  satt er það.  Það er betra að vita hver borgar brúsann og hefur hag af því hvað er í hann látið áður en innihaldið er innbyrt.

Helgi;  góða ferð yfir heila heimsálfu, þetta er nú bara skottúr hjá mér miðað við hjá þér og þínum.  Skylaðu kveðju og ég segi bara gleðileg jól ef við heyrumst ekkert fyrir jól.

[Agnar (IP-tala skráð) 14.12.2011 kl. 21:38]

Vá takk fyrir linkinn Helgi :) Snilldar myndbönd

[R (IP-tala skráð) 17.12.2011 kl. 20:47]

Ég man eftir rannsókn þar sem sálfræðingur kom í skóla og fékk að taka öll börnin í bekknum í viðtal. Hann prófaði þau í ýmsum þáttum og náði að velja úr 5 krakka sem áttu að blómstra og 5 sem myndu ekki eiga svo auðvellt með lærdóminn. Niðurstöðuna sagði hann kennaranum. Nokkrum vikum síðar voru einkunnirnar skoðaðar og.. jújú, þetta var allt rétt metið hjá sálfræðingnum. Nema að hann hélt ekki niðurstöðum þessara prófa sem hann lagði fyrir börnin í upphafi. Heldur valdi hann fimm börn af handahófi og sagði að þau myndu blómstra og svo valdi hann fimm „tossa“ af handhófi. Viðtalið skipti því engu máli. Eina mögulega ástæðan fyrir því að sálfræðingurinn var svona sannspár var að kennarinn hefur látið spádóminn rætast. Hann gaf þessum 5 „efnilegu“ öðruvísi athygli en „tossunum“ 5. Athygli sem skilaði sér í námsárangri barnanna.

Nú, fyrir svona tíu árum síðan voru allir svo hissa á því að íslenskir drengir stóðu sig verr á samræmdu prófunum í stærðfræði heldur en stúlkur (eða stóðu stúlkurnar sig betur??). Allir vissu að strákar hugsa með hægra heilahvelinu og er því rökhugsun innrætt. Stúlkur væru hins vegar betri í tungumáli, túlkun, tilfinningum og þess háttar (vinsta heilahvel). En hvað skeði þegar stúlkurnar fóru allt í einu að fá hærri einkunn í stærðfræði en drengirnir? Gæti verið að kenningin um hæfni kynjanna hafi verið röng? Hvað útskýrði þá að á seinustu öld, ár eftir ár, og ennþá í löndunum í kring um okkur, hafi drengir staðið sig betur í stærðfræði? Gæti kannski verið að væntingar kennaranna sem trúðu þessari vitleysu um skiptingu kynjanna hafi haft áhrif á námsárangur barnanna? Alveg eins og kennarinn í rannsókninni hér að ofan trúði því „hin 5 efnilegu“ væru það í raun og veru skilaði sér í að þau fengu betri einkunn, að þá fengu drengir hærri einkunn í strærðfræði á seinustu öld af þeirri einnu ástæðu að kennararnir trúðu því að drengir væru betri í stærðfræði.

[Magnús Sigurðsson, 17.12.2011 kl. 23:36]

Þakka þér fyrir þetta áhugaverða sjónarhorn R.  Ég held að þú sért með þetta, stærðfræði menntakerfisins og mentakerfið sjálft gengur út frá endanlegum útkomum sem eru hólfaðar í fyrirfram gefna kassa.  Svona svipað og sálfræðingurinn gerði og hafði þar af leiðandi rétt fyrir sér þó ekkert gæfi tilefni til þess annað en að kennarainn teldi þaðrökrétt. 

Menntakerfið gengur fyrst og fremst út á að þjálfa það sem við köllum rökhugsun sem tilheyrir vinstra heilahvelinu en á það til að bæla sköpunargáfuna og frumkvæðið sem er í því hægra.  Þess vegna getur hægra heilahvels fólk komið afleitlega út úr stæðfræðiprófi en gert ótrúlegustu hluti úr engu. 

Þetta með 2+2=4 em er línulaga kassi sem passar inn í ferhyrninginn 2X2=4 er í rökréttu samhengi við stærðfræði menntakerfisins.  Náttúran sjálf lítur öðrum lögmálum lögmálum sem sumir vilja kalla Guð.  Þá formúlu setti Fibonacci í tölur sem sína óendanleikann sem enginn kassi fangar og þeim mun minni innrætingu sem einstaklingurinn hefur hlotið þeim mun næmari er hann fyrir þessum óendanleika náttúrunnar.   sjá örstutt youtube hér fyrir neðan nature by numbers.

http://www.youtube.com/watch?v=P0tLbl5LrJ8&feature=player_embedded

Hérna er skemmtileg mynd af heilahvelunum, þar er það vinstra sem geymir kassalaga rökhugsun og það hægra sem geymir sköpunargáfuna.  Þú speglaðir þessu án þess að það skipti höfuðmáli.

[R (IP-tala skráð) 19.12.2011 kl. 06:25]

Ég sat eitt sinn fyrirlestur hjá Godda um tvískiptingu sköpunargáfu og rökhugsunar. Hann kom þessu frábærlega frá sér (styttri útgáfu má sjá hér). Þetta eru mjög áhugaverðar og viðeigandi pælingar um hvernig við menntum hvort annað (eða hvernig yfirvaldið „menntar“ okkur öllu heldur) og sem slíkar mjög gildar og þarfar.

En þetta er ekki alveg svo einfallt. Teiknaðu níu punkta (3x3) á blað. Reyndu svo að draga fjórar beinar línur í gegnum ALLA punktana án þess að lifta blýantnum nokkurntíman frá blaðinu (sjá hér; og lausnina hér). Til að leysa þessa þraut þarf að beita skapandi hugsunarhætti, maður þarf að hugsa út fyrir kassann. Það eru til fullt af þessum þrautum þar sem að hugrænir mekkanismar koma í veg fyrir að maður leysi þrautina rétt. Þessir mekkanismar finnast í öllum samfélögum manna og stundum meira að segja hjá simpönsum. Þeir hljóta því að hafa komið til því þeir hafa hjálpað forfeðrum okkar að lifa af og finna maka á einhvern hátt. Það tekur minni tíma og orku að leysa svipaðar þrautir á þann hátt sem hefur virkað áður í stað þess að finna nýja leið til að leysa þrautina. Örsjaldan þó er það ekki rétt. Þær litlu breytingar sem verða á þrautinn geta gert það að verkum að lausnin breytis umtalsvert. Þá eru þessir mekkanismar, sem áður voru henntugir, orðnir fyrir. Þá er nauðsýnlegt að hugsa lausnina upp á nýtt. Skapa nýja lausn. Þ.e. reiða á sköpunargáfuna til að finna réttu rökhugsunina.

Það sem ég er að reyna að segja er að sköpunarhugsun hefur áhrif á rökhugsun og öfugt. Ef þessi mynd af skiptingu heilahvelanna væri rétt þá væri fullt af hippum í skrifstofunum vinstra meginn og fullt af skrifstofublókum í garðinum hægra megin að hjálpa hvorum öðrum að leysa verkefni sem verða á vegi eiganda heilans. Reyndar væru garðar inn á milli skrifstofanna og skrifstofur í garðinum. Punkturinn sem ég var að reyna að koma til skila að ofan var að skiptinginn í hægra listræna og vinstra rökhugsandi heilahvel endurspeglar ekki raunveruleikann. Hún verður sönn því við látum hana vera sanna. Kynjaskiptingin var einungis sönn afþví við trúðum henni. Það sama á við um hægra og vinstra hvels þenkjandi einstaklinga.

Ég veit ekki hvort ég náði að útskýra þetta nógu vel. En ef þú ert ósammála mér í þessu, þá það. Okkur deilir hins vegar ekki á um aðkomu menntakerfisins. Það sem ég er að segja með þessu er að heilinn okkar starfar á fjölbreytilegan hátt. Því fjölbreyttari sem hugsunarhátturinn okkar er, því betri er hann. Með því að einblýna á annaðhvort rökhugsun eða sköpunargáfu er hvort tveggja alvarlega bælt. Með því að þjálfa bæði eru möguleikar heilans fullkomnaðir (eða fullkomnaðir svo langt sem hann nær sem er miður lítið; heilinn er nógu takmarkaður fyrir og óþarfi að takmarka hann meira). Menntakerfið í dag einblínir á takmarkaða og einhæfa rökhugsun (frekar en skapandi og fjölbreytta rökhugsun, eða röklega sköpun) og bælir því bæði rökhugsun og sköpun. Því verður að breyta.

[Magnús Sigurðsson, 19.12.2011 kl. 22:54]

R þakka þér fyrir ábendinguna á fyrirlesturinn hjá Godd.  Hann kann að koma orði að hlutunum svo eftir er tekið. 

Jú ég er hjartanlega sammála þér og ég held að meiningin hjá þér sé skýr, við fáum þær lausnir sem við óskum eftir rétt eins og sálfræðingurinn og kennarinn. 

Málið er bara að vita hvenær lausnirnar eru okkar eða annarra, til þess þarf hver og einn að leifa sér að hugsa út fyrir kassann rétt eins og í 3X3 dæminu með því að gefa sér ósýnilegu punktana sjálfur.  En í þeirri lausn hefði menntakerfið getað átt það til að gefa tossaeinkun vegna svindls en ekki viðurkenna lausnina.