Perlur og svín

Það mætti ætla að náttúruperlur færu ekki forgörðum þó svo að ferðamönnum yrði meinaður aðgangur að landinu bláa á meðan kóvítið geysar, þeir gengju að þeim vísum þegar kóvinu slotaði. En er það nú alveg víst?

Þjónustan við ferðamenn hefur verið sá drifkraftur sem kom Íslandi upp úr hruninu, um það deila fáir. Vegna þess hve stór sá þáttur er í tekjuöflun landsmanna þá er eðlilega mikil eftirsjá í erlendu ferðamönnum og störfum þeim tengdum.

Að sjálfsögðu fer fögur náttúra landsins ekki forgörðum á því að loka fyrir ferðamenn en það gæti samt farið svo að sumir þeirra staða sem vinsælir eru í dag misstu aðdráttarafl sitt, vegna þess að perlurnar verði glataðar þegar kóvinu slotar.

Það er t.d. ekki útilokað að stórframkvæmdir á við virkjanir fallvatna verði nú taldar brýnni ásamt sæstreng til að skapa störf og afla tekna. Náttúruspjöll réttlætt á svipaðan máta og við Kárahnjúkavirkjun m.a. með því að samfara þeim skapist í framtíðinni aðgengi að svæðum sem voru flestu óaðgengileg áður.

Því geti allt eins farið svo að nýjar perlur líti óvænt dagsins ljós. Rétt eins og Stuðlagil, sem kom úr kafinu í farvegi Jökulsár á Dal við það að Jökla var flutt yfir í Lagarfljót. Þetta sumarið var Stuðlagil ein af vinsælu náttúruperlum landans.

Til eru aðrir staðir þar sem tíminn mun afmá aðdráttaraflið nema með nýju rusli. Bieber, Gaga og Cruise heiðri síðan svínaríið með nýrri selfý, því að þegar opnað verður eftir kóvið verði allir búnir að gleyma þannig perlum í ölduróti tískunnar. En 300 milljóna markaðssetning úr ríkissjóð við að öskra slíkan stað á kortið dugar sennilega skammt.

Þessir staðir eru nú víða um land og hafa kostað mannslíf á við hálft kóvíti, t.d. herflugvélarflakið á Sólheimasandi þar sem æskufélaginn, Benedikt sveitaruddi Bragason, sá sér ekki annað fært en að girða sandinn af, -sem kom samt ekki í veg fyrir það að nú síðast í vetur varð ungt ferðafólk úti í hríðar kófi við að berja flugvélaflakið augum.

Í sumar fór ég að venju í Mjóafjörð sem er hérna hinumegin við hólinn. Þar er eitt vinsælasta myndefni ferðamanna haugryðgað flak landgöngupramma í fjörunni. Ef google er skoðaður þá er flakið vinsælla myndefni úr firðinum fagra en sjálfir Klifbrekkufossarnir.

Þessi riðkláfur er varla lengur á vetur setjandi og fer hver að verða síðastur að berja hann augum. En það var ekki fyrr en núna í sumar sem mér varð að fullu ljós tilvera hans á Tanganum í Mjóafirði. Saga flaksins í Mjóafirði hefur nú verið sett á skilti ferðamönnum til glöggvunar, og þá kemur í ljós að þessi myndræna perla er hreinræktað rusl.

Landgöngupramminn: Flakið er af landgöngupramma sem legið hefur hér í fjöruborðinu á Tanga allt frá árinu 1966.

Pramminn kom vestan af fjörðum þar sem ameríski herinn notaði hann, knúinn tveimur díselvélum, til flutninga til ratsjárstöðvarinnar á Straumnesfjalli. Hann var einnig nýttur í Ísafjarðardjúpi til að ferja m.a. jarðýtur á milli staða, en hægt var að leggja niður gaflinn að framan og keyra upp í sandfjöru.

Þegar komið var upp síldarplani í Brekkuþorpi árið 1965 var pramminn fenginn vélarlaus austur til að flytja burt síldarafskurðinn. Var pramminn þá dreginn frá Mjóafirði til Norðfjarðar þar sem landað var í bræðslu.

Pramminn var einungis í notkun í Mjóafirði tvö sumur áður en honum var endanlega lagt hér á þessum stað. Hann þótti óhagstæður vegna þess að hann er þver fyrir og voru menn hvað eftir annað rétt við að missa hann niður á leiðinni yfir á Norðfjörð. (Heimildarmaður; Sigfús Vilhjálmsson)