Hvað helgar daginn?

Þeir eru fáir dagarnir sem hafa jafnstór fyrirheit í nafninu og Sumardagurinn fyrsti. Það veit samt engin lengur hvað helgar þennan dag annað en nafnið, en upp á hann hefur verið haldið á Íslandi frá því land byggðist.

Hvað helgar daginn annað en það sem felst í nafninu er sem sagt ekki vitað. Einhversstaðar rakst ég á að dönskum kirkjuyfirvöldum hefði þótt rétt á 18. öld að banna guðþjónustur á þessum degi í íslenskum kirkjum, þegar þau fréttu af því að þessi dagur hefði verið brúkaður sem messudagur á Íslandi frá alda öðli.

Sumir telja helgi dagsins komna aftan úr heiðni. Nú í seinni tíð hefur aðallega verið sótt að Sumardeginum fyrsta sem helgidegi með því að færa hann til og bæta honum við langa helgi. Stundum hefur heyrst að bæta eigi svona dögum við sumarfrí eða aðra orlofsdaga launþega, -færa fram á sumarið.

Sumardagurinn fyrsti er fyrsti dagur mánaðarins Hörpu í gamla íslenska tímatalinu og ber alltaf upp á fyrsta fimmtudag eftir 18. apríl. Hann er auk þess svo kallaður yngismeyjadagur. Þessi dagur var talin mikill hátíðisdagur áður fyrr, gjafir voru gefnar þennan dag og hjá yngra fólki var dagurinn álíka hátíðlegur og aðfangadagskvöld.

Það góða við sumardaginn fyrsta er að hann er alltaf á sumardaginn fyrsta, -hvernig sem viðrar.

Gleðilegt sumar.

Athugasemdir

[Jóhann Elíasson, 21.4.2022 kl. 09:10]

Þakka þér fyrir Magnús og sömuleiðis.  Alltaf fær maður einhver fróðleik með þegar maður les bloggið þitt.  Þessi síða er einn af daglegum viðkomustöðum mínu og alltaf fær maður nýjan og skemmtilegan fróðleik.....

[Haukur Árnason, 21.4.2022 kl. 10:30]

Tek undir með Jóhanni, alltaf gaman að lesa pistlana þína. Og ekki megum við gleyma gömlu mánaðarheitunum.

Gömlu mánaðarheitin.

 

 

Mörsugur á miðjum vetri

markar spor í gljúfrasetri

Þorri hristir fannafeldinn

fnæsir í bæ og drepur eldinn

Góa á til grimmd og blíðu

gengur í éljapilsi síðu

Einmánuður andar nepju

öslar snjó og hendir krepju

Harpa vekur von og kæti

vingjarnleg og kvik á fæti

Skerpla lífsins vöggu vaggar

vitjar hrelldra, sorgir þaggar

Sólmánuður ljóssins ljóma
leggur til og fuglahljóma

Heyannir og hundadagar
hlynna' að gæðum fróns og lagar

Tvímánuður allan arðinn

ýtum færir heim í garðinn

Haustmánuður hreggi grætur

hljóða daga, langar nætur

Gormánuður grettitetur

gengur í hlað og leiðir vetur

Ýlir ber er byrgist sólin

brosa stjörnur, koma jólin.

Höf: Hallgrímur Jónsson
barnakennari í Reykjavík

[Jón Þórhallsson, 21.4.2022 kl. 10:38]

Ég myndi ráðleggja að færa sumardaginn fyrsta eitthvað framar í dagatalinu, t.d. að sameina daginn 1.MAÍ.

Það mun t.d. frysta á landinu eftir 1 viku.

[Þorsteinn Briem, 21.4.2022 kl. 10:46]

"Í stærstu dráttum var árinu skipt í tvö nær jafnlöng misseri: Vetur og sumar. Vetrarmisserið byrjaði alltaf á laugardegi og sumarmisserið á fimmtudegi."

"Það er hvergi sagt berum orðum í lögum en menn virðast hafa litið á fyrsta dag sumars sem upphaf ársins.

Það sést á því að aldur manna var áður jafnan talinn í vetrum og enn er svo um aldur húsdýra. Því var dagurinn haldinn hátíðlegur."

Af hverju er sumardagurinn fyrsti haldinn hátíðlegur? - Vísindavefurinn

[Magnús Sigurðsson, 21.4.2022 kl. 11:29]

Takk fyrir athugasemdirnar.

Harpa vekur von og kæti vingjarnleg og kvik á fæti

Þannig að hún er kannski ekki alveg gull trygg, frekar en aðrir mánuðir ársins hvað frost varðar.

Eins og vísindavefurinn segir þá var gamla tímatal íslendinga einstakt, ekki það sama og í nágrannalöndunum.

Það er áhugaverður tengill í pistlinum hér að ofan um gamla íslenska tímatalið, þar sem það er rakið til Babýlon. 

[Pétur Örn Björnsson (IP-tala skráð) 21.4.2022 kl. 13:07]

Gleðilegt sumar, Magnús

og bestu þakkir fyrir alla þína pistla, vetra og sumra undangenginna ára.

Og ekki var nú verra að krækja í viðbótarefni þitt um íslenska tímatalið og þar undir krækju á erindi frænda míns Freysteins heitins Sigurðssonar um Herúla, sem ég hlustaði á, mér til fróðleiks.  Þó tókst mér einungis að hlusta á þátt 1 af 8.  Veistu hvernig maður getur nálgast hina 7?  Fann þá ekki við leit mína á gúgglinu.

[Magnús Sigurðsson, 21.4.2022 kl. 15:45]

Sæll og blessaður Pétur Örn, og takk fyrir mig.

Alla hina mjög svo merkilegu pistla Freysteins heitins Sigurðssonar um uppruna íslendinga ættirðu að finna á þessar slóð.

https://www.youtube.com/results?search_query=freysteinn+sigur%C3%B0sson+her%C3%BAlar

[Pétur Örn Björnsson (IP-tala skráð) 21.4.2022 kl. 16:35]

Bestu þakkir Magnús.

Hafði í millitíðinni náð að finna og hlusta á þætti 3/8, 4/8, 6/8 og 8/8, auk 1/8.

Með hjálp slóðarinnar ætla ég núna að hlusta á þættina alla, í heild.  Bestu þakkir, enn á ný.  

[Magnús Sigurðsson, 21.4.2022 kl. 20:29]

Ekkert að þakka Pétur Örn. Eftir að hafa hlustað á Freystein frænda þinn þá gerir maður sér betur grein fyrir hverskonar "gral" íslensku fornbókmenntirnar eru. Þær skýra, hvorki meira né minna, en frá hinni óopinberu mankynssögu frá Asíu til Ameríku.

[Pétur Örn Björnsson (IP-tala skráð) 21.4.2022 kl. 22:15]

Já, svo má með sanni segja, Magnús.

En manni finnst að áhugi landa okkar mætti almennt vera meiri fyrir þessu.  Það er sem hann hafi koðnað niður hin síðustu árin.  

[Magnús Sigurðsson, 22.4.2022 kl. 06:19]

Þú segir nokkuð Pétur Örn. Það er samt svo að á þessu grali byggja erfðarannsóknir. Ef við gefum okkur svo að islendingabok.is sé rétt og kennum hana við Kára og tökum svo Ynglingatal Snorra, þá getur því sem næst hver einasti íslendingur rakið sig nafn fyrir nafn til Svartahafs Herúlanna.

Það vill þannig til að ef ég set sjálfan mig inn í það gral þá eru 31 ættliður til Þorsteins rauða Ólafssonar víkingakonungs í Skotlandi, sonar Auðar djúpúðgu landnámskonu á Íslandi. Og aðrir 31 ættliðir til Ingva Tyrkjakonungs föður Njarðar í Nóatúnum, sem Ynglingaætt er rakin til og var forfaðir Vana við Svartahaf hjá Ásum.

Ef maður vill fara alla leið þá hef ég séð þá ættartölu, en þá erum við komnir í Biblíusögurnar, með millilendingu í Babýlon. Þess vegna var ég  með þessa uppástungu um kunningsskap Gísla Hallfreðssonar, sem skrifaði Íslenska tímatalið í bók sinni Betur vitað, við Freystein Sigurðsson. Svo merkilegt er þetta gral og íslenska tímatal með sínum fyrsta sumardegi.

Þetta er náttúrulega ekkert merkilegri uppruni eða uppspuni hvernig sem á það er litið en hvert mannsbarn á jörðinni á. En það er einstakt að steypukall austur á landi, og þar af leiðandi flestir Íslendingar, skuli því sem  næst getað rakið sig nafn fyrir nafn aftur til Adams og Evu með skjalfestum heimildum. Til að komast blóðlínuna alla leið á enda með millilendingu í Babýlon má lesa um þá sem voru forfeður Herúla í Úlfar og arfleið.

https://magnuss.blog.is/blog/magnuss/entry/1372165/

[Helga Kristjánsdóttir, 22.4.2022 kl. 16:41]

Flottur(!)Gott að nýta aldur húsdýra (smbr.Þ.Briem)og kanna viðbrögðin; 43ja vetra.