Karlinn í tunglinu

Veðrið kom til tals á mínum vinnustað eftir landsfrægt blíðviðrið á sumardaginn fyrsta. Vitnað var í veðurfræðingana og visku þeirra, um hæð yfir Grænlandi ofl. Mér varð á orði ef veðurfræðingar væru til lengri tíma þungskýjaðir þá skildum við vera bjartsýnir, svo oft hefði þeir bjargað sumrinu á Íslandi með því að aflýsa því. Skemmst er að minnast sumarsins 2021 sem varð once on a lifetime summer eftir að veðurfræðingur aflýsti því endanlega í beinni um sumarsólstöður.

Ekki átti ég von á að verða sammála veðurfræðingum, -sem jú ljúga samkvæmt þjóðvísunni, en nú verð ég að viðurkenna að ég tek nokkuð mark á spánni. Enda hef ég tekið eftir því að veðurfræðin er farin í auknum mæli að taka mark á karlinum í tunglinu. Alla vega sýnist mér að langtíma spálíkön stóru reikniveitnanna hafi síðustu misserin sett inn sömu forsendur í spákúluna og gangur tunglsins gefur til kynna.

Á sumardaginn fyrsta kviknaði nýtt tungl í norð-austri og stórstreymi var sama dag. Þumalputtareglan segir að þá megi búast við norðlægum áttum út það tungl, með hæð yfir Grænlandi og köldu veðri. Veðurfræði karlsins í tunglinu er nokkuð fyrirsjáanleg að þessu leitinu. Nýtt maí tungl kviknar svo í suð-vestri þann 19. maí, með stórstreymi sama dag.

Annars getur veðurfræði karlsins í tunglinu verið nokkuð görótt því stórstreymi þarf ekki alltaf alveg að fylgja tunglkomu. Það er margt fleira sem getur sett twist á tunglið s.s. fullt tungl og fjarlægð frá jörðu ofl. Rithöfundurinn Árni Óla tók saman þekkingu á karlinum í tunglinu, sem var nokkuð almenn á meðan bændur höfðu hvorki veðurfræðinga né ríkisútvarpið til að segja sér hvernig veðrið yrði.

Í gegnum tíðina hef ég haft mikinn áhuga á veðurfræði karlsins í tunglinu og hef viðað að mér þeim fróðleik þegar hann rekur á fjörur mínar. Það eru ekki margir veðurglöggir menn sem vilja gefa uppi þekkingu sína á tunglinu, en þeir eru samt til, en fara dult með enda um hindurvitni að ræða. Ein handbók er þó með flest sem þarf til að ná sambandi við karlinn, en það er kerlingabókin; Almanak – Hins íslenska þjóvinafélags sem kemur út árlega.

Veðurhorfur fyrir maí að skýrast

Athugasemdir

[Húsari. (IP-tala skráð) 22.4.2023 kl. 10:14]

Sæll Magnús.

Nú er það á kristaltæru og enginn sem mótmælir því
að flóð og fjara verða fyrir aðdráttarafl Tungls og sólar
og vegur þó kraftur tunglsins mun meir; sjór streymir einfaldlega
að þeirri hlið tunglsins hvar braut þess liggur þessa 28 daga, fjara
þar sem aðdráttarafls gætir hvað minnst hverju sinni.

Einkennileg forheimskun að láta sér detta í hug að þvílíkur
kraftur hafi engin áhrif á mannskepnuna.

Þekking virðist tapast í jöfnum mæli og jafnvel ennfrekar
eftir því hvað annað ryður sér braut, ósjaldan sem tískufyrirbæri.

Tæpast eru nema 50 ár frá því að annar hver maður á Íslandi var
handgenginn og kunnugur af eigin reynslu hvernig jurtir voru
og eru að enhverju leyti enn notaðar í lækningaskyni.

[Magnús Sigurðsson, 22.4.2023 kl. 10:26]

Takk fyrir stuðninginn við karlinn í tunglinu, -Húsari góður.

Er málið sé ekki það að almenn þekking á tunglinu og gróðri náttúrunnar, -er ekki nógu hagvaxin?

[Húsari. (IP-tala skráð) 22.4.2023 kl. 10:56]

Sæll Magnús.

Það kann að vera að það nægi að þetta er hvorki hagnaðardrifið
né hagvaxtar að vænta.

Enn er lækningamáttur jurta þekktur um víða veröld þó Vesturlönd
virðist líta þetta sem hindurvitni eða í besta falli gagnslaust.

Þeir sem hins vegar eru þannig staddir að vera óbjarganda öllum
bjargráðum fagna þeirri líkn sem þeir verða aðnjótandi þá allt
annað þrýtur.

Þeir hópar sem gjarna voru útskúfaðir úr mannlegu samfélagi urðu
innan sinna vébanda að verða sér úti um þessa þekkingu og krafa nánast
uppi um að þeir hefðu þá þekkingu er dygði til við nánast öllum sjúkdómum. Má í þessu sambandi nefna frumbyggja Norður Ameríku, Sígauna
og einangraða ættflokka.

[Magnús Sigurðsson, 22.4.2023 kl. 11:07]

þú ert að hitta naglann á höfuðið Húsari.

Það eru til Íslendingar í dag sem nýta sér náttúruna á svipaðan hátt og þeir útskúfuðu. Sjálfur hef þeg nýtt mér lækningarmáttinn í krafti sumar norðurhjarans, og bíð nú eftir að fardaga kálið spretti og fíflarnir blómstri, -það styrkir hjartað.

Uppáhalds frasi hagfræðinganna "There ain´t no such thing as a free lunch" eða "Það er ekki til neitt sem heitir ókeypis hádegisverður" hefur verið í hávegum hafður í áratugi, jafnvel um aldir. Það hefur lengi blundað í mér að láta reyna á sannleiksgildi þessara orða, því mig hefur grunað að þau eigi ekki við rök að styðjast.

https://magnuss.blog.is/blog/magnuss/entry/2217458/

[Haukur Árnason, 22.4.2023 kl. 12:11]

Þörf hugleiðing um Karlinn í Tunglinu. Man eftir viðtali við Geir Jón Þórisson, hann var yfirlögregluþjónn. Eitthvað um helgina fram undan. Hann sagði að það yrði mikill erill. "Það er fullt tungl um helgina"
Sá sem var spyrill horfi á hann með barnslegum undrunar svip og spurði, skiptir það einhverju máli. Jamm, það skipti máli.
Það var svo ljósmóðir á Fæðingardeildinni sem kom fram með það, að þau vissu allt um þetta. Fullt tungl, fleiri fæðingar.
Veit ekki hvort að þau geri ráð fyrir aukamannskap, á fullu tungli.

Þegar ég er að alast upp í Fljótum norður, (um 1955) þá var sauðburður látinn hefjast hálfa fjórðu viku af sumri, eða fjórar vikur af. Það fór eftir því hvernig stóð á tungli. Um sauðburðinn var passað uppá það að þegar var fullt tungl gætu ærnar átt það til að bera einhverjum dögum fyrir tímann.

[Jóhann Elíasson, 22.4.2023 kl. 12:28]

Mjög svo áhugaverður pistill og rennir stoðum undir ýmislegt sem ég hef verið að halda fram, reyndar tengist það ekki veðri heldur veiði.  Það var fyrir rúmum 20 árum, þegar ég var mikið í stangveiðinni, ég veiddi mikið í Kleifarvatni og ég fór að taka eftir því að það veiddist betur á "flóði" en fjöru" en best var veiðin, fannst mér, á fallaskiptunum.  Ekki vildu veiðimenn taka undir þetta hjá mér og sögðust aldrei hafa heyrt að "flóð" eða "fjara" hefðu nein áhrif á veiði.  Kannski er þetta bara einhver sérviska í mér en þá kemur upp spurning hjá mér "hvers vegna spila þá flóðatöflurnar svona stóra "rullu" hjá veiðimönnum???????

[Húsari. (IP-tala skráð) 22.4.2023 kl. 12:40]

Sæll Magnús.

Þessir menn hafa takamarkað veröld sína við ímyndað mikilvægi sitt, gjarna sem nafli þjóðfélagsins eða kraftbirtingarhljómur alls sem lifir
og að stjórna því og skáka því til og frá að eigin geðþótta, uppfullir af eigin ágæti og sjá alla hluti út frá því hvað hentar þeim sjálfum eða
einhverrar hagnaðarvonar var að vænta, - ósjaldan að gera sér fátækt eða böl annarra að féþúfu.

Íslenska bændasamfélagið naut þess að taka á móti fólki;
þar ólst hver og einn upp við það að sjálfsagt væri að taka til
hendinni fyrir nágranna sína á næstu bæjum, hlaupa undir bagga þar sem þess var þörf og unnið verk og því skilað eins vel og nokkur kostur var á og síðan hverjum og einum þau launin sem best gátu orðið, samfélag sem studdist við samhjálp en þó fyrst og fremst samhljóm sem kom hvað best fram þegar skipsskaðar urðu, slysfarir, náttúruhamfarir eða við skæða
sjúkdóma var að fást. Það var þetta samstarf og samhugur sem sennilega hefur gert það að verkum að menn lifðu af þessar skelfilegu aldir og sálardrepandi reynslu sem margur maðurinn varð fyrir.

Ég er sannfærður um að þú hefur rétt fyrir þér hvað þá spurn varðar sem þú settir fram í upphafi.
 

[Guðjón E. Hreinberg, 22.4.2023 kl. 13:15]

Fyrir fimm árum eða svo tók ég að gamni gamalt almanak á bókasafninu hér í bæ, en það var gefið út í kringum 1920. Man ekki smáatriðin, t.d. hvort það var á ensku eða íslensku; en ég eftir að ég bjó á Írlandi hætti ég að taka eftir ef ég hugsaði á öðru tungumálinu eða hinu, svo ég man ekki hvaða tungumáli almanakið var gefið út á, líklega ensku. En það sem sló mig í því og ég man vel, var bænda-almanakið sem tók tvær síður (og ég las upp í myndskeiði), en það var tafla sem tilgreindi hvernig veðrið yrði næstu vikuna eftir því hvaða veður var eftir kvartélaskiptum mánans. Skoraði ég á hlustendur mína að finna "vísindaefni" sem afsannaði þær spár sem þar voru listaðar og voru byggðar á margra alda reynslu.

Hefði átt að skrifa þetta hjá mér til að finna aftur, því það er greinilega áhugaverðara en ég velti mér uppúr á þeim tíma.

[Magnús Sigurðsson, 22.4.2023 kl. 14:38]

Ég þakka öllum fyrir trúna á karlinn í tunglinu, þó svo að ég eigi ekki persónulegra hagsmuna að gæta, heldur njóti góðs af eins og aðrir sem kunna að nýta sér hans visku. Geir Jón vissi hvað hann söng.

Það er gaman að heyra að margir hafa tekið eftir þessu víðtæku áhrifum tungls og hafstrauma. Eins er verulega fróðlegt að heyra af því hvernig bændur nýttu sér tunglvísindin áður fyrr, og að þessi vitneskja sé til á bókasöfnum.

Einn veturinn málaði ég eyktarskífu, eins og ég ímyndaði mér hana, í stað þess að blogga og birti svo málverkið hér með pistli á blogginu við engar undirtektir.

Samt gerðist það í framhaldinu að það hringdi í mig maður sem vildi tala við mig um tunglið og hversu mikil áhrif þess væru á ræktun. Því það hafði hann sannreynt á langri æfi, þrátt fyrir að vera langlesin á latínu.

Hann vildi fá nákvæmari mynd af eyktarskífunni minni og upplýsti mig í staðinn um sína vitneskju um tunglið, sem var alveg einstök uppljómun, þó svo að það hefði ekki með veðrið að gera.

[Haukur Árnason, 22.4.2023 kl. 16:02]

Smá viðbót um Tunglið.
Árið 1933 kemur út bók í USA eftir Erskine Caldwell. Kemur út í ísl. þýðingu 1944. undir heitinu Dagslátta Drottins. Þar segir frá Ty Ty og hans fjölskyldu. Dóttir hans Jill, alltaf kölluð Elsku Jill þótti ekki mjög föst í brókinni og einhver spurði Ty TY hvort hann hefði ekki áhyggjur af að hún yrði ófrísk. hann svaraði: "Ekki meðan hún fylgist með gangi himintunglanna"

[Magnús Sigurðsson, 22.4.2023 kl. 17:38]

Nú erum við komnir út á hálan ís Haukur, -og gott ef tunglið veður ekki í skýjum.

[Gunnar Heiðarsson, 23.4.2023 kl. 23:43]

Sæll Magnús

Ekki er ég viss um að veðurfræði kallsins í tunglinu sé meiri hindurvitni en veðurfræði veðurfræðinga. Ekki vil ég þó taka undir með Bogomil Font, um að veðurfræðingar ljúgi, tel reyndar að þeir trúi sínum orðum. Vandinn kannski frekar sá að þeir treysta um of á gervigreind í stað hinnar einu sönnu greindar. Þá greind sem feður okkar og forfeður hafa þróað með sér, stundum með hjálp frá kallinum í tunglinu.

Kveðja af Skaganum

[Magnús Sigurðsson, 24.4.2023 kl. 05:55]

Sæll Gunnar, -og þakka þér fyrir að leiðrétta þetta.

Já, ég held að það sé málið að gervigreindin byggi á forsemdum, og ef reynsla forfeðranna er hundsuð þá sitjum við uppi með nokkurskonar forsemdubrest jafnvel loftslagslygi, þó svo speki forfeðranna byggi á karlinum í tunglinu en ekki hitastigi fengnu úr gervitungli.

Mér finnst Haukur koma með mikinn fróðleik um það hvernig bændur í Fljótum nýttu sér tunglið við sauðburð fyrir ca. 70 árum síðan og væri gaman að vita hvort svona vísindi eru stunduð einhverstaðar enn í dag.

Eins og ég sagði í athugasemd hér að ofan þá átti ég skemmtilegt samtal fyrir nokkrum árum við mann sem ræktaði eftir gangi tunglsins, en hann stundaði lífræna ræktun með ágætum árangri með hjálp karlsins í tunglinu.