Blíðir bláir dagar

Í þar síðustu viku sagði ég á hverjum morgni á kaffistofunni að besta veðrið heiminum væri núna á Íslandi. Kaffistofan samanstendur að mestu af austantjöldum, sem tóku dræmt undir fyrsta daginn, næsta dag með; -já en , , , , -og dagana þar á eftir með þögninni.

Svo var það á föstudeginum að einn Króatinn leit upp úr símanum, rauf þögnina og sagði; -vitið þið að þetta er bara alveg rétt hjá honum ég hef verið að tala heim og það er ekki svona gott verðu þar núna, og hér á Íslandi er búið að vera gott veður frá því í febrúar.

Ég hafði orð á óvenjulegu víðsýni í veðurblíðunni við einn innlendan vinnufélaga vikuna á eftir, -man ekki eftir svona tæru lofti út daginn hvað þá margra tuga kílómetra tærleika tug daga í röð. Sá sagði mér að hann hefði notað einn bláa daginn til að labba upp á Snæfell, -hæsta fjall landsins bláa utan jökla.

Þar upplifði hann að snúa sér í hring og sjá yfir landið með ekki ský á himni í 20 stiga hita og stafalogni, sem ekki bærði hár á hans höfði, -sagðist ekki reikna með að upplifa annað eins aftur á ævinni. Já þeir voru hver örðum einstakari blíðu bláu dagarnir tíu sem innihéldu besta veður í heimi, þó svo að þeir hafi kostað nokkrar sprengitöflur aukalega.

Við Matthildur mín höfum verið að fara á Sólhól af og til í vor til að mála hann að utan, -já einmitt gulan. Hún hélt að það stæði til að ég rellaði í syni okkar með að mála háa stafninn, sem snýr að hafinu, þegar við fluttum útdraganlegan stiga með okkur sem ég fékk lánaðan í vinunni, -standandi upp úr toppnum á Kangoo.

Ég sagði henni að sonur okkar væri engin stigamaður, ég væri aftur á móti gamall og grár stigamaður sem hefði klöngrast upp og niður stiga byggingariðnaðarins allt mitt líf á leið í steypu. Hún studdi tuðandi við stigann meðan ég skakklappaðist upp hann með málningardós  og pensil.

-Hvað ef þú dettur niður maður þegar þú ert að teygja þig þarna út á vindskeiðina; -sagði hún. – Svona komdu þér frá stiganum manneskja það gæti bara lekið málning á þig ef þú ert að þvælast þarna; -sagði ég. – Ef þú dyttir þá lægjum við bæði í valnum og engin til frásagnar; -hélt hún áfram.

–Heldurðu virkilega að það væri betra að Siggi dytti sem hefur fyrir litlu Matthildi og fjölskyldu að sjá; -ansaði ég, -svo væri það bara betra þá færum við allavega saman í Valhöll. Þá sá hún náttúrulega að ég hafði lög að mæla sleppti stiganum og fór að mála.

Það sem verra var að það hljóp í hana kapp. Og þegar hái stafninn, sem snýr að hafinu var búinn, þá vildi hún endilega að við máluðum hinn stafninn sem komin var í sólina og snýr inn í bæ.

Skúrbygging er á honum þannig að það þarf ekki annað en fara með stuttan stiga upp á þak. Ég hafði uppi úrtölur og lallaði svo í sólinni og hitanum niður að sjó sem er neðst í garðinum. Lagðist þar og lét svalandi hafgolu ylja mér um hjartaræturnar.

Matthildur mín kom að vörmu spori og hélt áfram ofvirkniáráttunni. Ég spurði hvort hún ætlaði að drepa okkur bæði, -nei ég átti aðallega að hjálpa henni upp á þak með því að styðja stigann og rétta henni stutta stigann því hún væri svo lofthrædd eftir að ég lokkaði hana út á Landsenda um árið.

Þar sem við höktum rollugöturnar um fjörur og klettasnaga uppá bjargbrúnir. Matthildur jagaðist þá á hvað svona ferðalag ætti eiginlega að þýða, hvað ég ætlaði svo að gera þegar hún hrapaði fyrir björg. Hvort ég ætlaði þá að hringja í neyðarlínuna og biðja um þyrlu Landhelgisgæslunnar. Svo oft hafði ég fengið að heyra söguna í vitna viðurvist um hvernig hún varð lofthræðslunni að bráð að ég skjögraði upp að Sólhól og reisti upp stigann.

Við kláruðum auðvitað að mála stafninn í sameiningu upp á þaki og skúrinn undir líka, en þá var mér líka öllum lokið. Nóttin fór í að lauma upp í mig sprengitöflum því ekki vildi ég að Matthildur mín hringdi á neyðarlínuna. Undir morgunn fór ég út í úlfgráa morgunnþokuna þar sem í henni bjarmaði af sólarupprás nýs dags.

Úti í þokunni úuðu kollurnar duggandi á sjónum. Morgunndöggin glitraði grasið og vætti á mér tærnar ofan við hleinarnar neðan við kot. Vellandi spói fór með langloku í sólarátt sem gerði þokuna hvíta. Út úr heiðmyrkrinu flugu hvítir mávar inn á bláan himinin langt fyrir ofan gráan hausinn á mér.

Fjallatoppar sigu í ljós upp úr þokunni í geislum morgunnsólarinnar og veiðibjalla gaggaði hátt á lofti sólarupprásinni lof  um leið og gneggandi kríur skelltu sér niður að spegilsléttum hafsfletinum. Upp var runninn enn einn dýrðarinnar dagurinn á landinu bláa, og ég tautaði út í andaktina líkt og sálin hans Jóns míns – mikið var ég feginn því að lifa þessa nótt.

 

Athugasemdir

[Ómar Geirsson, 25.5.2025 kl. 10:07]

Yndislestur Magnús, hafðu mikla þökk fyrir.

Kveðja úr háþokublíðunni í neðra.

[Magnús Sigurðsson, 25.5.2025 kl. 13:15]

Takk fyrir innlitið Ómar, -og góð orð.

Hér er svipuð háþokublíða og mætti þess vegna rigna, -svona upp á gróðurinn, sem er á góðri leið með að gera Héraðið kafgrænt. 

Með bestu kveðju úr efra.

[Pétur Örn Björnsson (IP-tala skráð) 25.5.2025 kl. 14:17]

Tek undir orð Ómars um yndislestur, enda geta lestrarnir ekki orðið mikið betri en þessi pistill.

Með bestu kveðjum til ykkar beggja, í efra og neðra, og fjöldskyldna.

Hafðu kærar þakkir fyrir pistilinn.

[Magnús Sigurðsson, 25.5.2025 kl. 15:56]

Takk fyrir innlitið Pétur Örn, -og athugasemdina hún er höfðingleg eins þín er von og vísa.

Annars hefur sú breyting orðið hér efra síðan áðan að rigningin rennur úr loftinu, -þannig að það má segja sem svo að ég hafi verið bænheyrður.

Bestu kveðjur suður yfir heiðar.

[Ásgeir Hvítaskáld (IP-tala skráð) 2.6.2025 kl. 14:17]

Kæru vinir og sagnfræðingar

Er einhver hér sem getur bent mér á upplýsingar um hvað gert var við gamla fólkið sem var orðir byrði á bæjum til sveita í gamla daga. Þegar ekki var til elliheimili og mikil fátækt. Hef ég heyrt um Dauðaklett þar sem gamla fólkið fór til að deyja. Getur einhver staðfest svona frásagnir? (NB: er að skrifa sögu)

Kv

Ásgeir Hvítaskáld

[Magnús Sigurðsson, 2.6.2025 kl. 17:15]

Sæll Ásgeir, -mér dettur helst í hug að þú sért að tala um þann klett sem kallaður var ætternisstapi.

Þá Íslandssögu má m.a. lesa frá Svaða þætti og Arnórs kerlinganefs allt fram á miðja 20. öld.

Hér er linkur á Svaða þátt og Arnórs kerlinganefs: 

https://www.snerpa.is/net/isl/svada.htm

"Var ég flutt þangað fyrst haustið. Er það önnur endurminning mín frá bernskudögum mínum að ég var borin í poka frá Fossi og suður að Hvannstöðum. Ekki man ég glöggt hvernig mér leið fyrstu misserin. En víst er, að þar var maturinn skelfilega fábreyttur. Grasagrauturinn með mjólk og slátri allan veturinn, svo eitthvað af súrmat, en svo nefndust einu nafni hjörtu, lungu og garnir.

Svo voru sláturafurðir gjörhirtar, að jafnvel slóin innan úr hornunum var hirt og étin. Hornin voru látin úldna, slóin síðan tekin úr, soðin og súrsuð. – Það var hvortveggja, að fæðið var bæði einhæft og afar naumt. Gamla konan, móðir húsbóndans, grét oft af hungri um veturinn. Um vorið man ég eftir því, að hún tíndi saman skóræfla og annað rusl úr sorpinu, sauð það eða steikti og borðaði síðan með góðri lyst. Þannig reyndi hún að svala sárasta hungrinu."

Þessi frásögn er í Sagnaþáttum Benjamíns Sigvaldasonar, öðru bindi síðari hluta bls 318. Þar segir Ólína Ólafsdóttir (1867-1952) frá bernsku sinni á heiðarbýli. Faðir hennar missti fyrri konu sína frá mörgum börnum. Giftist síðan móðir Ólinu og átti með henni tvær dætur, áður en móðir Ólínu dó. Faðirinn fór af heiðarbýlinu til að leita betri jarðkosta og eldri börnin sáu um búskapinn. Ólinu var aftur komið fyrir hjá nágrönnunum sem hún var borin í poka til og ólst þar upp til 10 ára aldurs en varð eftir það niðursetningur. Eldir systkini hennar fluttu öll til Ameríku og faðir hennar á eftir þeim þá um sjötugt. Ólína lifði góðu lífi í skjóli barna sinna í ellinni. Ólína segir m.a. frá þremur konum sem dóu úr hungri á heiðarbýlinu sem hún ólst upp á.

Vandaðu þig með söguna Ásgeir Hvítaskáld.

Bestu kveðjur.