Að slá út á frest.

Reykjanesbær virðist vera fastur í þeirri hringiðu þegar málum er slegið á frest, þegar ekki er horfst í augu við vandamálið og staðan núllstillt.  Þetta er ekkert sér vandamál Reykjanesbæjar né Íslands þessu veldur ónýtt peningakerfi. 

Til að átta sig á viðfangsefnnu er ágætt að kíkja á skrif Jóhannesar Björns á síðunni http://www.vald.org/ .  Hér er síðasta færsla Jóhannesar, sem kemur inn á þennan alheimsvanda.

 

Peningakerfið gengur ekki upp

[19. ágúst 2010] Þessa dagana er mikið fjallað um „tvöfalda dýfu" eða hættuna á að hagkerfi heimsins sé að sigla inn í nýja efnahagslægð. Þetta eru léttvægar bollaleggingar í ljósi þess að hagkerfið hefur verið í samfelldri niðursveiflu í yfir tvö ár og þessi svokallaða uppsveifla var aldrei neitt annað en auglýsingaskrum. Það sem raunverulega fer hér fram er að bankaelítan er að reyna að réttlæta glæp. Hún setti hagkerfi heimsns á hausinn og tæmdi síðan ríkissjóði margra landa með hjálp spilltra stjórnmálamanna. Núna er þjófnaðurinn auglýstur sem góð hagfræði og aðgerð sem bjargaði heiminum frá enn verri kreppu.

Allar tölur benda til þess að verstu köflum kreppunnar hafi einfaldlega verið slegið á frest og peningunum sem ausið var í bankahítina hafi mestmegnis verið eytt í vitleysu. Skuldir fjölda ríkisstjórna eru í framhaldinu svo miklar að kerfið sem heild þarf að búa til nýjar skuldir (prenta nýja peninga sem bera vexti) upp á $4,5 trilljónir á þessu ári, bara til þess að geta borgað af gömlu lánunum.

Það sem skiptir mestu máli í þessu samhengi er að peningakerfið siglir í strand um leið og vextir hækka. Afborganirnar verða strax allt of háar og þess vegna er reynt að halda vöxtunum niðri með handafli. Stýrivextir geta þó ekki verið óeðlilega lágir of lengi í nútíma hagkerfi. Stærstu sjóðir samfélagsins-lífeyrissjóðir, fjárfestingasjóðir, tryggingafélög o.fl.-verða að ávaxta pund sitt til þess að geta skilað eðlilegum arði. Þegar vaxtastiginu er þrýst niður með handafli neyðast stjórnendur sjóðanna til þess að taka óskynsamlegar ákvarðanir, en flestir verða að ná um 8% ávöxtun til þess að geta staðið við skuldbindingar sínar. Í hagkerfi þar sem stýrivextir eru t.d. 1% fá menn ekki 8% arð nema þeir taki töluverða áhættu. Þess vegna eru núllvextir tifandi tímasprengja. Áhættuvextir eru boðnir vegna þess að fjárfestingin er hættuleg og það síðasta sem við viljum er að stórar upphæðir renni í vafasamar fjárfestingar sem einn góðan veðurdag springa í loft upp.

Stöðugur áróður og leikur með hagtölur á sér dýpri tilgang en að sviðsetja feluleik sem varpar hulu yfir nýleg voðaverk bankaveldisins. Það liggur alveg ljóst fyrir að svokölluð hnattvæðing, sem alfarið er í höndum risafyrirtækja og sömu elítu og stjórnar stærstu bönkunum, hefur eyðilagt hagkerfi margra landa og þá sérstaklega Bandaríkjanna. Áróðursdeildir fjölþjóðafyrirtækjanna verða að fela þessa staðreynd og flækja umræðuna eins lengi og unnt er.

Þrátt fyrir stöðug húrrahóp s.l. 18 mánuði og blaður um batnandi hagvöxt hefur skelfilega lítið gerst. Mörg ríki eru tæknilega gjaldþrota og bankakerfið felur enn feikilegt tap í bókhaldinu. Atvinnuleysi hefur víða ekki verið meira síðan í heimskreppunni miklu og fasteignir halda áfram að lækka út um allan heim. Þýski fasteignamarkaðurinn verður líklega eina undantekningin þegar upp er staðið, en fyrirsjánlegt verðfall fasteigna í Kína og Kanada (síðustu vígin) er byrjað.

Atvinnuleysi til lífstíðar blasir við vaxandi fjölda fólks í mörgum löndum. Þrátt fyrir að í kringum 15 milljónir einstaklinga hafi t.d. bæst við vinnumarkaðinn í Bandaríkjunum á þessari öld, þá hefur hagkerfið sem heild ekki skapað eitt einasta nýtt starf.

Á súluriti lítur þetta þannig út.

Sem fræðigrein hefur hagfræðin frekar slæmt orð á sér. Þetta stafar af því að flestir hagfræðingar, líkt og lögfræðingar, eru aðeins talsmenn þeirra sem borga þeim kaup. Þeir sníða kenningar að hagsmunum skjólstæðinga sinna frekar en að grúska í einhverjum grundvallarsannindum. Undanfarið hafa margir hagfræðingar í Bandaríkjunum talað um að það sé tímabært að endurmeta það sem nefnt er „eðlilegt" atvinnuleysi. Í staðinn fyrir að slá því föstu að 5% atvinnuleysi sé alveg eðlilegt þá sé t.d. 8% atvinnuleysi miklu nær sanni í nútíma hagkerfi. Sem sagt, frekar en að spyrna fótum við orsök vandans, nútíma þrælahaldi fjölþjóðafyrirtækja og vaxandi tekjuskiptingu, þá á að breyta gífurlegu atvinnuleysi í náttúrulögmál.

Eins og sést á þessu sögulega línuriti yfir Bandaríkjamenn sem eru búnir að vera atvinnulaust í 27 vikur eða lengur (og það sýnir ekki milljónir sem hafa dottið út eða milljónir ungmenna sem aldrei komust á blað), þá lítur út fyrir að varanlegt atvinnuleysi sé að þróast í miklu stærra vandamál en nokkurn grunaði fyrir aðeins örfáum árum.

Samkvæmt Financial Times hafa tekjur 90% Bandaríkjamanna staðið í stað síðan 1973 (lækkað ef verðbólgan er reiknuð út eins og gert var fyrir 1996) á sama tíma og tekjur ríkasta 1% þjóðarinnar hafa ætt upp um yfir 300%. Forstjórar voru að meðaltali með 26 sinnum hærri tekjur en pöpulinn 1973 en yfir 300 sinnum hærri tekjur í dag.

Eigendur risafyrirtækja raka inn peningum og borga forstjórunum vel fyrir að sýna einga miskunn. Þessi hörkutól rústa heimahögunum með fjöldauppsögnum og koma fyrirtækjunum síðan fyrir á stöðum sem leyfa þrælahald og eyðileggingu náttúrunnar. Leitin eftir sífellt ódýrari þrælum endar aldrei. Forstjórar Wal-Mart eru t.d. þreyttir á að borga kínverskum saumakonum sem svarar til $147 á mánuði (vinnuvikan er væntanlega 60-70 stundir) og eru að flytja verksmiðjur sínar til Bangladesh þar sem mánaðarkaupið er $64.

Hagfræðingar á launum hjá fjölþjóðafyrirtækjum reyna að rugla okkur í ríminu með því að blanda hnattvæðingu saman við hugmyndir um frjálsa samkeppni. Samkvæmt þessum rökum er það eðlileg þróun að flytja framleiðsluna til láglaunasvæða og byggja síðan upp þjónustuhagkerfi heima fyriri. Í orðagjálfrunu gleymist að geta þess að þjónustustörf eru yfir höfuð illa borguð, sérstaklega ef rannsóknar- og þróunarvinna er líka send til láglaunasvæða.

Kenningin um frjálsa samkeppni, eins og hún var sett fram af David Ricardo fyrir tveim öldum, gerði ráð fyrir „hlutfallslegum yfirburðum" og hagræðingu sem skapast þegar jafningjar keppa. Fjölþjóðafyrirtækin ná hins vegar „algjörum yfirburðum" með því að breyta leikreglunum og notafæra sér eymd og spillingu í fátækum löndum. Þau ná einokun sem beinlínis vinnur gegn frjálsri samkeppni.

Siðlaus hnattvæðing og allt of stór og spilltur fjármálageiri settu heiminn á hausinn. Bankaelítan sannaði síðan að hún heldur í alla valdatauma sem skipta máli. Það leikur varla nokkur vafi á að peningakerfið siglir í strand innan tíðar-við erum að tala um mánuði eða í mesta lagi tvö ár-og það verður annað hvort endurreist frá grunni eða millistéttin hverfur eins og dögg fyrir sólu.

Sennilega byrjar hrunið þegar Grikkland fuðrar upp í hálfgerðri borgarastyrjöld og önnur illa stæð ríki hætta þá um leið að fá önnur lán en okurlán. Ástandið í Grikklandi er hreint út sagt hræðilegt. Hagvöxtur lækkar um heil 4% á þessu ári, verkalýðssambandið, GSEE, telur að atvinnuleysi fari upp í 20% árið 2011 og landið verður að borga 11% vexti af fimm ára lánum á meðan Þýskland borgar ekki nema 1,4%.

Það er engu líkara en Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn sé að nota Grikkland í tilraunaskyni til þess að sjá hvort ekki sé hægt að losa sig við millistétt þróaðs lands á einu bretti. Laun ríkisstarfsmanna hafa verið lækkuð um 20%, eftirlaun skert, skattar hækkaðir og þjónusta af öllu tagi skorin niður við trog. 17% allra verslanna í höfuðborginni eru komnar á hausinn og fjórðungur þeirra sem eftir standa eru með „Enoikiazetai" (til leigu) miða í glugganum. Ný alda uppsagna ríður yfir í haust ... og þá sjáum við hvernig fólk sem engu hefur að tapa tekur á málunum.

Óvissa um eignina

Athugasemdir

[Þorgeir Ragnarsson (IP-tala skráð) 31.8.2010 kl. 10:01]

Er orðtakið ekki "að slá á frest"?

annars er þetta skemmtilegur pistill, í svartsýnasta lagi en ágætur samt.

[Magnús Sigurðsson, 31.8.2010 kl. 10:28]

Rétt Þorgeir orðtakið er "að slá á frest", en stjórnmálamenn, þ.m.t. í Reykanesbæ eru "að slá út á frest".  Það að taka lán til greiða lán sem aldrei verður hægt að borga er að slá út á frest.

Fyrir okkur þessa óbreyttu eru skatta og gjaldskrárhækkanir það sem koma skal enda eigum við aðeins að vera féþúfa svo hægt sé að halda stjarnfræðilegum lántökum áfram. 

Fólk ætti að íhuga að yfirgefa þessa tegund af hagkerfi, það þarf ekki að flokkast sem svartsýni.  Þrjár hænur, kartöflugarður og veiðitöng er allt sem þarf, auk þess að gera lífið svo mikið skemmtilegra er þetta skattfrjálst.  Þetta líf er svo skemmtilegt að margir nota sumarfríið sitt í þetta.

[Þorgeir Ragnarsson (IP-tala skráð) 31.8.2010 kl. 15:17]

Auðvitað, afsakaðu fattleysið.

Hugmyndin um sjálfsþurftarbúskaðinn er ekki svo slæm, það þyrftu bara nokkrir að taka sig saman um að búa til sitt eigið hagkerfi, með aðgangi að gjöfulu stöðuvatni með haglendi á bakkanum . Það væri þá hægt að hætta viðskiptum við þessa ömurlegu banka!

[Magnús Sigurðsson, 31.8.2010 kl. 17:03]

Þorgeir;hænur þurfa ekki hagkerfi þær búa við allsnægtir.  Varðandi landrýmið þá stakk ég upp á því á húsfélagsfundi í vor í blokkinni þar sem ég var formaður húsfélags, að lóðinni yrði breytt í kartöflugarð og gömlu kyndikompunni í hænsnahús.  Þessari hugmynd var mjög vel tekið.  En einhverra hluta vegna var kosinn nýr formaður sem ekki kemur neinu af þessu í framkvæmd.  Ég set spurningamerki við samtakamáttinn þegar kemur að því að hafa það gott, fólki finnst vinnan þeirra alltaf svo mikilvæg að það má ekki ver að því að bjarga sér.