Fyrirheitna landið

Grænlendingasaga greinir nokkuð nákvæmlega frá áhuga norrænna manna á Ameríku og ferðum þeirra þangað. Góðir landkostir á Vínalandi var eitt helsta umræðuefnið á Grænlandi samkvæmt sögunni.

Árið 1492 segir mankynsagan að Kristófer Columbus hafi uppgötvað Ameríku og upp úr því hefjist landnám fyrstu Evrópu mannanna fyrir vestan haf. Í kjölfarið hefjast einhverjir mestu þjóðflutningar sem um getur á sögulegum tíma. Það er ekki einungis að fólk frá löndum Evrópu flytjist yfir hafið, heldur hefst fljótlega flutningur á nauðugum Afríku búum sem vinnuafli fyrir evrópsku hástéttina í nýnuminni heimsálfu.

Olaf Ohman bóndi af sænskum ættum fann árið 1898 um 100 kílóa stein ristan rúnum þegar hann var að plægja spildu í landi sínu þar sem nú er Douglas County í Minnesota. Þessi steinn hefur fengið nafn eftir fundarstaðnum, Kensington rúnasteinninn. Reist hefur verið yfir hann safn í Alexandria, MN. Steinninn virtist bera þess augljós merki að Evrópumenn hefðu verið á ferð langt inn á meginlandi N-Ameríku 130 árum fyrir komu Columbusar.

Rúnir steinsins hafa verið þýddar eitthvað á þennan veg; „8 Gotar og 22 Norðmenn komnir langt í vestur í könnunarferð frá Vínlandi. Við höfðum búðir á tveim klettóttum eyjum dagleið norður af þessum steini. Vorum við fiskveiðar dag einn, en þegar við komum til baka í búðirnar fundum við 10 félaga okkar dauða og blóði drifna. AVM (Ave Maria) bjargaðu okkur frá því illa“. Á hlið steinsins er svo áletrað; „10 félagar okkar gæta skips 14 dagleiðir frá þessum eyjum. Árið 1362“.

Fljótlega úrskurðuðu fræðimenn rúnirnar á þessum steini falsaðar og töldu að sænskar ættir Olafs bónda hefðu getað gefið honum innblástur til að falsa upplýsingarnar sem má finna ristar á steininum. Fleiri en ein rún átti að vera gerð af vankunnáttu, þar að auki hafi latneskt letur verið orðið allsráðandi þegar þessar rúnir eiga að hafa verið ristar á Kensington steininn.

Það sem fræðimenn telja þó hafið yfir allan vafa, þegar kemur að sannleiksgildinu, er Vínlandstengingin. Sagnir um ferðir norrænna manna í Ameríku geti þeirra 300 árum fyrr að minnsta kosti og það sé óhugsandi að þeir hafi farið inn á mitt meginland Norður Ameríku.

Scott Wolter fornleifafræðingur og rithöfundur hefur bent á að þau rök standist ekki sem notuð voru upphaflega til sönnunar þess að rúnir steinsins væru falsaðar. Eftir ártuga rannasóknir hefur hann meðal annars bent á að með nútímatækni megi greina merki við rún, sem talin voru vanta.

Einnig hefur Wolter gefið út bókina „The Hooked X“ sem er um rún sem ekki var talin standast samkvæmt rúnastafrófinu sem notað er í áletrun steinsins. Athyglivert er að heyra Scott Wolter lýsa því hvernig hann hefur verið settur út í kuldann í samfélagi fræðimanna fyrir að halda fram að rúnir Kensington steinsins séu réttar og að uppruna hans megi jafnvel rekja til musterisriddara.

Útilokað virðist vera að fá fyrri niðurstöður teknar upp í ljósi nýrra rannsókna. Jafnvel þó það sé nú þekkt að á eyjunni Gotlandi í Eystrasalti var fræðisetur munkareglu sem réði yfir þekkingu á rúnaletri á þessum tíma.

Til eru skjalfestar heimildir um leiðangur sem Magnús IV Smek Svíakonungur kostaði til Grænlands 1355. Hefur sá leiðangur verið nefndur sem möguleiki varðandi tilurð rúnanna á Kensington steininum. Leiðangurinn er talinn hafa verið gerður til að grennslast fyrir um hvað varð af fólkinu í vesturbyggð Grænlands sem þaðan hvarf í kringum árið 1340.

Þessi leiðangur snéri aldrei til baka svo vitað sé, samsetning leiðangursmanna gæti svarað til þess sem fram kemur á steininum. Magnús IV Smek var bæði konungur Svíþjóðar og Noregs um tíma, þ.m.t. Íslands og Grænlands.

Áletrunin á Kensington steininum er sérstök að því leiti að hún getur þess að könnunar leiðangurinn er gerður frá Vínlandi „8 Gotar og 22 Norðmenn komnir langt í vestur í könnunarferð frá Vínlandi.“ Ætla mætti að áletrun steinsins bæri það með sér að þess lands væri getið sem upphafs lands leiðangurs sem byggt var af Evrópumönnum þessa tíma s.s. Grænlands eða þá Noregs.

Ef um leiðangur Magnúsar IV Smek er að ræða þá má væntanlega gera ráð fyrir því að hann hafi haldið vestur frá Grænlandi til að grennslast frekar fyrir um afdrif fólks í vesturbyggð sem var uppgefin ástæða þegar upphaflega var haldið frá Bergen í Noregi.

Þess má einnig geta að sumir fræðimenn í seinni tíð hafa bent á að í Upernavik á Grænlandi fannst rúnasteinn sem talin er vera frá árinu 1314. Þar var notast við sama rúnastafróf og á Kensington steininum. Um tíma voru rúnir úr því stafrófi notaðar sem rök fyrir fölsun Kensington steinsins. Á Grænlenska steininum stendur "Erlingur Sighvatsson, Bjarni Þórðarson og Indriði Oddson hlóðu þessa vörðu á laugardegi fyrir bænadaga."

Óneitanlega verða orð Gísla Oddsonar Biskups í Skálholti (1634-1638) í bókinni Íslensk annálsbrot og undur Íslands enn og aftur áhugaverð ef þau eru skoðuð í þessu samhengi. En þar vitnar hann í gömul annálsbrot eitthvað á þá leið „að íbúarnir á Grænlandi hafi af frjálsum vilja yfirgefið sanna kristna trú, þar með allar og góða dyggðir, til að sameinast fólkinu í Ameríku“. Ekki síður þau orð sem hann lætur falla þegar hann segist hafa rekist á „að ófreskju skuggar og áþreifanleg Egipsk myrkur hafi einhvern tíma, ráðist inn í þetta föðurland vort og varpað skugga á það. Ég hef ekki fundið tilgreint, hve lengi þeir hafi haldist við í hvert sinn, né ártölin“, í sömu annálsbrotum.

Þarna gefur Gísli biskup það sterklega í skin að hin Egipsku myrkur hafi oftar en einu sinni verið á ferð við Ísland. Ef biskup á þarna við musterisriddara líkt á tilgáta Scott Wolters er varðandi uppruna Kensington steinsins, þá gæti svo verið að í eitt skiptið sé það þegar 80 austmanna er getið í Sturlungu og riðu á Þingvöll alskjaldaðir í liði Snorra Sturlusonar árið 1217.

Musterisriddarar hafa þá hugsanlega verið hér á landi í þeim tilgangi að biðja Snorra um að varðveita launhelga arfleið musteris Salómons samkvæmt kenningum ítalska dulmálsfræðingsins Giancarlo Gianazza. Svo gætu hin Egipsku myrkur hafa verið aftur á ferð þegar hin sama arfleið var flutt út frá Íslandi áfram vestur um haf þá hugsanlega með leiðangri Magnúsar IV Smek.

Það er ekki einungis víkingar og Kensington rúnasteinninn sem vekja upp spurningar um ferðir manna úr gamla heiminum til Ameríku áður en hún á að hafa verið uppgötvuð af Kólumbusi. Árið 2010 birti Íslensk Erfðagreining niðurstöður rannsóknar þar sem líklegt þykir að kona úr röðum frumbyggja Ameríku hafi komið til Evrópu fyrir tíma Kristófers Cólumbusar. Hún bjó hér á landi og um 350 íslendingar geta rakið ættir sínar í beinan kvenlegg til hennar. Rannsóknin sýndi að þessi arfgerð hefur verið lengi hér á landi, líklega frá því fyrir árið 1500, eða áður en Kólumbus sigldi til Ameríku.

Skömmu eftir að Ameríka byggðist Evrópumönnum samkvæmt mankynssögunni, eða á árunum milli 1600 – 1700, fóru landnemar á austurströndinni að verða varir við steinbyggingar sem ekki áttu að fyrirfinnast í menningu innfæddra. Mikið af þessum byggingum eða byrgjum hafa fundist í New England, Main og er í einhverjum tilfellum talið að þær geti hafa verið frá því fyrir Krist.

Sambærilegar byggingar er helst að finna á Orkneyjum og Suðureyjum Skotlands sem eru taldar vera frá heiðinni tíð Kelta. Þekkt er að írski munkurinn St Bernade á að hafa siglt til Ameríku á árunum milli 500-600 e.k.. það er því merkilegt ef að þessara steinbygginga eru aldursgreindar frá því f.k. og tengdar við Kelta. Leitt hefur verið að því líkum að þetta geti átt rætur að rekja allt til hinnar fornu borgar Karþagó en þar er talið að Keltar eigi m.a. uppruna sinn.

Rómverjar eyddu borginni Karþagó árið 146 f.k. eins og frægt er af ummælum Kató úr mankynssögunni. Borgin stóð á norðurströnd Afríku þar sem borgin Túnis er nú. Karþagó menn voru miklir sjófarendur og eru til sagnir um það að þeir hafi flutt sig um set til Andalúsíu á Spáni byggt borgina Cádiz. Síðar hafi þeir siglt enn lengra í vestur og sest að á norð-vestanverðum Bretlandseyjum s.s. á Írlandi, Orkneyjum og Suðureyjum Skotlands.

Samkvæmt þessari kenningu á sjóferðum Karþagómanna ekki að hafa lokið á Bretlandseyjum heldur hafi þeir haldið áfram vestur um haf og þar sé komin skíringin á Keltnesku rústunum á meginlandi Norður Ameríku sem megi aldursgreina frá því fyrir Krist.

Þessi kenning um Karþagóskan uppruna Kelta setja sögu rómarveldis á Bretlandseyjum í allt annað ljós, því eitthvað öflugra en Hannibal var þar sem stöðvaði framrás heimsveldisins í norðanverðu Englandi árið 122 e.k. er rómverjar reistu hinn mikli múr Hadrian wall og kölluðu það sem fyrir norðan var heimsenda. Eins setja þessar kenningar landafundi víkinga í vesturálfu í nýtt samhengi.

Athugasemdir

[Valdimar Samúelsson, 22.2.2019 kl. 16:20]

Magnús. Mjög góð og skilmerkileg grein. Ég hef alltaf hugsað að í stað Gota þá hefði geta verið Goðar  en er ekki alveg dús við þýðinguna því á þessum tíma var Ívar Bárðarson í Grænlandi og hefir því verið einn sem gat lóðsað þeim í geng in Hudson Bay. Á austur strönd Hudson bay eru vörður inn undir James bay og líka samkvæmt Henry Hudson dagbúkum varða á eyju innst í James Bay. Það vekur spurningu hvort þeir hafi farið þá leið yfir á Lake Superior og niður Missisipi og þar yfir á Kensington eða Lake Winnipeg leiðina en allaveganna voru þeir þarna. Þessar tvær eyjar eða sker eru á Lake Travis sem tilheyrir Red River. Það finnast hvergi annarstaðar tvö sker en það líka fannst stór ílangur Skipasteinn með holu í toppnum. Þetta er mjög spennandi. Skott er mjög duglegur og hefir tæki sem engin fornleifafræðingur kemst í hálfkvist með. 

[Magnús Sigurðsson, 22.2.2019 kl. 18:05]

Sæll Valdimar og þakka þér athugasemdina. Það er ekki ólíklegt að allt eins hafi getað staðið goðar. Rúnastafróin notuðu oftast sömu rúnina yfir nokkra latneska stafi.

Síðan voru þessi rúnastafróf mörg og misjafnt hvernig þau voru notuð. Oftast er talað um eldra og yngra furþark, sem norður Evrópskar rúnir.

Eldra furþark var 24 rúnir og svo merkilega vill til að það er nánast samhljóða Tyrknesku rúnastafrófi, sem segir kannski eitthvað um Svartahafstengslin sem koma fram í Goðafræðinni hans Snorra.

Yngra furþark var 16 stafir og er það stafróf sem sagt er að víkingar hafi notað. Það gat verið blæbrigðamunur á milli rúna þar auk þess sem það var þessum 8 rúnum fátækar en það eldra.

Einhversstaðar sá ég að það hefði helst þurft að þekkja þann sem risti rúnirnar til að vita nákvæmlega hvað sagt var með þeim.

Almenn rúnaþekking er talin hafa farið forgörðum einna síðast á Íslandi og gerðist það með galdraofsóknum. Það þótti nóg að eiga rúnakver til þess að hægt væri að fá þann dæmdan fyrir galdur.

Það er athyglivert þegar maður kynnir sér ævi Jóns lærða að eftir að hann var dæmdur fyrir galdur þá fór hann til Kaupmannahafnar til að fá mál sitt upptekið, þar hafði danski fræðimaðurinn Óli Worm mikinn áhuga á Jóni því að hann taldi að á Íslandi mætti finna glataða þekkingu á rúnum. 

Fornleifafræðingurinn Scott Wolter gaf út bókina Hooked X um rúnir og þessa leyndu sögu Ameríku. Ég hlustaði á útvarpsviðtal við hann fyrir nokkrum árum og var áhugavert að heyra hvers hann hafði orðið vísari um rúnir.

Eins var Jochum Eggertsson mikil rúnagrúskari og gaf út bókina Galdraskræða um rúnir. Sú bók var endurútgefin fyrir 5-6 árum og sýnir vel hvað rúnir gátu verið margbreytilegar.

[Valdimar Samúelsson, 23.2.2019 kl. 11:54]

Scott F. Wolter er Forensic geologist en ekki Fornleifafræðingur og byrjaði að hjálpa við rannsóknir á KRS rúnasteinunum. Fornleifarlæðingarnir og elítan sagði yfir árin eða frá 1898 að hann væri fake. Hann byrjaði á smásjár yfirborðs mælingum með veðrun í huga á yfirborði rúnanna og svo yfirborði á steininum sjálfum. Þar gat hann keyrt verkið aftur um hundruð ár eða afturfyrir búsetu Svíans Olaf Ohmdal sem fann hann svo heldur hann áfram að skoða hann á/í Mikróskjánum og sér að það eru taumar eins og eftir trjárætur og það var einmitt sem Ólaf sagðist hafa fundið hann þegar hann var að taka trjá stump upp. Ég á bókina ...The Kensington Rune stone... en það er stórverk með fullt af myndum af rúnunum.. Hooked X er hans helsta baráttu rún og eins og þú sagðir fann hann upprunan á Gotlandseyju. Mig langar samt og hef reynt án árangurs að leggja þetta undir íslenskan rúnafræðing með í huga að breyta þýðingunni úr 8 gotar í 8 goðar en þessir fræðingar sitja svo hátt að þeir vilja ekki láta nafn sitt þar sem elítan ræður ráðum með peningastyrki. Sjá Patriciu Sutherland ein helsta baráttu fornleifafræðing fyrir málstað Íslendinga í ...almenning... veiðisvæðin okkar í Baffin, Labrador og svæðið kring um Hudson Bay.       

[Magnús Sigurðsson, 23.2.2019 kl. 12:43]

Takk fyrir að leiðrétta þetta Valdimar. Scott Wolter er jarðfræðingur en ekki fornleifafræðingur. Um þetta atriði misminnti mig og fór því með þvælu.

Eru til haldgóðir íslenskir rúnafræðingar? Veistu hvaða rúnir í steininum mynda orðið GOTAR eða GOÐAR? 

Ég fann viðtal við Scott Wolter á youtube þar sem hann ræðir við Svíann Henrik Palmgren um Kensington steininn, læt það hér inn.

https://www.youtube.com/watch?v=b6-r0uMPdYc

[Valdimar Samúelsson, 23.2.2019 kl. 20:15]

Þakka Magnús Ekkert mál og í raun er hann meiri fornleyfafræðingur en margir aðrir. Scott hefir verið með sjónvarpsþætti um staði sem einhvað fornfræðilegt hefir fundist sem ég held að séu komnir á Utube en svo hættu þeir  en svo var vinur minn David Brody lögfræðingur og rithöfundur að segja að Scott væri að byrja aftur þ.e. þeir sem kosta þá en Scott er sá sem skýrir allt út.

Þarf að skoða þetta Utube.   

[Valdimar Samúelsson, 24.2.2019 kl. 11:41]

Ómar svo er dálítið skrítið þegar vitiborið fólk horfir á CO2 curfina og sér mun á sumar og vetra lesninguna meira á sumrin og minna á veturna en skilur ekki hvað það er að sjá. Á veturna minnkar CO2 og öfugt á sumrin. Segir þetta þér ekkert. Ef ekki þá er það hitinn frá sólinni sem framleiðir CO2 svo spurningin hvort kom á undan eggið eða hænan. Hitinn á gróður sem visnar framleiðir CO2 en ekki CO2 sem framleiðir hitan, Ég veit að þú skilur þetta en þú ert vinstri maður kallin minn.   

[Jónas Gunnlaugsson, 24.2.2019 kl. 11:59]

Hvað varð um Írana á Íslandi. Það að ekki má rannsaka búsetu Norrænna manna á Hvítramanna-landi og í Vínlandi segir sína sögu. Þarna hefur allt verið fullt af byggðum frá Evrópu. Svo komu ræningja barónar, Stórfyrirtæki, og vildu selja öðrum löndin.

Það á að rannsaka þessi málefni öll, með ástúð og umhyggju, til að læra af þeim.

Þessi starfsemi er á fullu enn þann dag í dag.

Við munum eftir árásinni á Ísland 2008, og nú í dag á Venesúela.

Gott að vekja máls á málefninu.

Það þarf að dreifa þessu sem víðast, og sem flestir geimi aðal upplýsingarnar.

Hingað til hefur verið einokun á fjölmiðlun í veröldinni.

Allir séu með fjölmiðlun á netinu, Verkalýs hreyfingin, Samvinnu hreyfingin og Víxlararnir. Við munum að Kristur rak Víxlarana út úr Musterinu, stunduðu þeir hálfgert svindl?

Það er svindlari í okkur flestum, nú förum við allir, öll að læra og batnandi manni er best að lifa. 

Guð sé með okkur.

Við erum að skilja að sagan er að endurtaka sig.

Róbotinn segir, maðurinn skapaði Róbot.

Í gömlu bókinni er sagt, Guð skapaði manninn.

Sköpunarandinn er til.

Þið eruð að gera mikið gagn með þessum hugleiðingum, og söfnun á upplýsingum.

Það leynast ótrúlegir hæfileikar í andanum, mannsandanum.

Snillingar, 

Egilsstaðir, 24.02.2019  Jónas Gunnlaugsson 

[Valdimar Samúelsson, 24.2.2019 kl. 12:38]

Magnús þetta átti að fara til Ómars. Afsaka.

[Magnús Sigurðsson, 24.2.2019 kl. 13:41]

Sæll Jónas, ætli við séum ekki blandaðir afkomendur Íranna á Ísland og svo höfðingjanna sem voru með blóðbönd til konungsætta Evrópu.

Það er svolítið merkilegt að í ættfræðiritinu Íslendingabók er hægt að rekja ættir til Írlands í gegnum a.m.k. eina manneskju þ.e. Melkorka Mýrkjartansdóttir.

Þó svo að Íslendingasögurnar greini að mörgu leiti öðruvísi frá mankynssögunni, þegar kemur að athöfnum elítunnar, þá eru þær ekki öðruvísi með það að það eru þeir sem höfðu valdið skráðu.

Það nákvæmlega sama á við daginn í dag. Þess vegna ætti engin að taka boðskap "medíunnar" með minna en 1000 ára fyrirvara, ef þá nokkurn tíma.

Ég sammála þér með það að þeir sem ekki fara með valdið ættu að skrá samtíma upplýsingar sem víðast og leita heimilda yfir tímans haf.

Jafnvel þó svo að það þurfi að hamra þær með rúnum í bautasteina og lesa af legsteinum.