Draumur eða martröð

Það verður æ ljósari á tali fólks að túristavaðallinn er farin að fara í þær fínustu. Heilu ferðamannabæirnir koma fljótandi af hafi og yfirtaka sjávarþorp landsins að sumarlagi, svo að ófært verður á meðan vaðallinn veltist um götur, jafnvel liggjandi á gluggum heimila fólks.

Þjóðvegirnir hafa verið yfirteknir af bílaleigubílum þar sem illa akandi og oft óhæfir ökumenn þenja tímatrektir á milli hápunkta til að taka af sér selfí. Þess á milli má varla milli sjá hvort athyglin er meiri á stýrinu eða snjallsímanum og oft birgir stór fartölva  útsýnið úr framrúðu húsbílanna.

Í vetur kom ítrekað fyrir að vegum var lokað innansveitar í Múlaþingi, þar sem yfir fjallvegi þarf að fara á milli byggðakjarna. Fyrirtækið sem ég starfa hjá er með verkefni víða á Austurlandi. Það er bagalegt þegar þarf að loka vegum vegna óvita bæði atvinnulega og fyrir allt heimafólk sem vant er að keyra í vetraraðstæðum.

Á leiðinni sem ég fer til vinnu daglega má oft sjá og upplifa óvitahátt erlendra túrista. Við afleggjarann á steypufarbikkunni, sem ég mæti til vinnu, var eitt sinn í vetur bíll hálfur út af vegi með túrista. Ég spurði vinnufélagana hvort við ættum ekki að kippa bílnum upp á veg fyrir fólkið.

Svarið var skýrt og klárt nei, sem kom mér á óvart því félagar mínir eru greiðviknir, -þannig að ég hváði. Þeir spurðu hvort ég hefði aldrei heyrt hvað það gæti kostað að bjarga túristum. Mýmörg dæmi væru þess að þegar túristar skiluðu skemmdum bílum til bílaleiga að þeir tilgreindu einhvern sem hefði aðstoðað þá sem skemmdavarginn, svo aðstoð var tómt mál að tala um hjá mér.

Í eitt skipti í sumar hafði happy camper bíll lent út af veginum þar sem ég var á leið í fabrikkuna. Stútungs kall á aldri við mig hljóp fyrir bílinn hjá mér baðandi út öllum öngum  svo ég varð að stoppa. Hann hafði ætlað að snúa á miðjum veginum, en lent við það fram af vegkantinum.

Hann vildi að ég ýtti á bílinn meðan hann héldi áfram að spóla í snarbröttum kantinum, ég sagði honum að ýta ég skyldi spóla. Svo þegar ekkert gekk, kannaði ég móana neðan við veg og sá leið til að komast annarstaðar upp á veg. Hann sagði að þessi leið kæmi ekki til greina.

Þá kom að traktorsgrafa og frændi minn. Ég spurði hvort hann gæti kippt kallinum upp á veg. Frændi kom út og skoðaði móann eins og ég hafði gert. Settist svo eldsnöggt upp í bílinn og keyrði hann lengra út í móa og þangað sem hægt var að komast upp á veg með kallinn veinandi þar sem hann hékk í bílstjórahurðinni. Hann þakkaði okkur samt fyrir þegar bíllinn var kominn upp á þjóðveg eitt.

Í sumar heyrði ég hjá bróður mínum, sem ferðaðist austur á land úr Reykjavík, að landsmenn væru farnir að keyra um á nóttinni vegna ástandsins á þjóðvegunum. Flutningabílstjórar sem þurfa að keyra eftir ESB klukkunni hafa einnig ítrekað verið í sviðsljósi fjölmiðlanna fyrir glæfralegan framúrakstur í umferðaöngþveitinu.

Ég sagði frá skemmtilegri heimsókn á Djúpavog hérna á síðunni fyrir nokkrum árum þegar við Matthildur mín fórum að passa litla sólargeislann okkar hana Ævi, á meðan foreldrarnir unnu bæði við að taka á móti ferðamönnum, enda tvö skemmtiferðaskip í einu á Berufirðinum. Þá í fyrsta sinn fleiri en eitt í einu, og þurfti allar tiltækar hendur þorpsins til að taka sómasamlega á móti gestum.

Í sumar hefur ekki verið óalgengt að tvö og jafnvel þrjú skemmtiferðaskip séu samtímis á Berufirðinum, jafnvel oft í viku. Ferðamenn á götum bæjarins margfaldur íbúafjöldinn. Vinkona á facebook deildi myndbandi frá Djúpavogi í sumar, og sagði ófært fyrir bíla á Djúpavogi þann daginn. Þar snéri hún sér í hring skammt frá fæðingastað og æskuheimili Matthildar minnar og heimili okkar fyrstu búskaparárin okkar, og tók mynd á farsímann.

Mergðin eigraði um göturnar, eða var eins og indíánaskari í kúrekamyndunum gamla daga, standandi í röðum upp um allar hæðir og kletta, skimandi yfir svæðið. Myndbandið á facebook endaði svo með því að það kom æðandi að henni stútungs kelling og hrópaði “WHERE ARE WE”.

Sonur okkar og tengdadóttir keyptu sér flug til Svíþjóðar í sumar. Sonurinn sagði að hótelgisting og ferðakostnaður í Svíþjóð væri bara brot af því að ferðast um Ísland. Ég sagði; veistu ekki af hverju það er – það fer engin heilvita maður í frí til Svíþjóðar. Sonur minn brosti og svaraði; -einmitt.

Það er ekki lengur fyrsti kostur hjá okkur Matthildi minni að fara á Djúpavog í okkar gamla heimabæ til að rifja upp ljúfa sumar daga, hvað þá að ferðast um Ísland. Þetta sumarið var farið í að spotta út stað sem hægt væri að vera í friði fyrir vaðlinum, og þeim stöðum fer óðum fækkandi á landinu bláa.

Í vetur dreymdi mig draum og ákvað svo að ferðast eftir draumnum, ef draum skyldi kalla. Þetta var eina skipulega ferðalagið okkar í sumar og þar var friður fyrir túristum þó svo að þeir væru í hundraða tali hinumegin við hólinn og hinn kantinn á þjóðvegi eitt. Þessa staðar  hefur sennilega hvorki verið getið á instagram eða lonley planet.

Ég ætla ekki segja frá því hvar þessi staður er, enda er hann of friðsæll og fallegur fyrir vaðalinn. En ég ætla að setja hér inn drauminn eins og ég skráði hann morguninn eftir að mig dreymdi hann og biðja einhverja draumspaka að ráða hann ef vera kynni að þeir rangli hér inn á síðuna.

 

22.02. Í morgunn hafði ég sofið 20 -30 mínútur þegar ég vaknaði og fór á fætur. Mig dreymdi samt stóran draum sem ég mundi.

Mig dreymdi bónda sem var niður á túnbletti með íslenskan hund og mislitt sauðfé. Hann var að búa sig í að heyja og var í gæruúlpu á litlum traktor með rakstravél. Ég fór niður á tún frá bænum til bóndans því ég heyrði hann segja að það lifði ekkert af þessu mislita.

Fyrir framan túnið var hafið, en á milli sjávar og túnsins var þjóðvegurinn á malarkambi og lá hann meðfram sjónum fyrir fjallsenda sem náði niður undir sjó. Að baki bæjarins voru brött fjöll þannig landrými var lítið og stutt að fara.

Þegar ég kom að bóndanum sat hann dauður á traktornum og mislitu rollurnar og hundurinn lá líka dautt í kring. Þetta var óhugarleg sjón svo ég ákvað að fara niður á Þjóðveg, en á milli þjóðvegarins og túnsins var kelda.

Ég gekk meðfram keldunni að fjallsendanum því mér fannst skriðan þar ná fram að vegi, en þar reyndist vera kíll á milli skriðunnar og vegarins. Bæði í vatninu í keldunni og kílnum skutust um dauðir fiskar á krókum með sveru glæru girni á milli og var eins og eitthvað drægi þá með hraði fram og til baka.

Þegar ég var að klöngrast í skriðunni uppi yfir kílnum sá ég hafið líkt og í síðdegissól, og tók eftir að sólin var að setjast í suð-austri. Það rökkvaði yfir mér í skriðunni, túninu, dauða bóndanum og bæjarstæðinu. Það fór engin bíll eftir þjóðveginum.

Athugasemdir

[Jóhann Elíasson, 22.8.2023 kl. 06:55]

Góð og tímabær grein, ég hef oft lent í því á Reykjanesbrautinni að bílar "sikksakka" á báðum akgreinum og menn þora ekki að fara fram úr þeim.......

[Pétur Örn Björnsson (IP-tala skráð) 22.8.2023 kl. 11:22]

Það er slæmt þegar draumar verða martröð.

Nógu slæm er martröðin að verða, sem þú lýsir í fyrri hluta pistilsins.

[Magnús Sigurðsson, 22.8.2023 kl. 12:33]

Satt er það Jóhann og Pétur Örn, -slæmur er túristavaðallinn þegar hann veit hvorki hvert hann er að fara eða til hvers hann kom. Það virðist vera að fjöldinn sé að koma til að geta merkt við Íslandi í kladdann sem "done that been there".

En ég hef sem betur fer á tilfinningunni að þessu óskapnaði ljúki fyrr en seinna. Ísland detti úr tísku vegna okurs og ferðamönnum finnist þeir vera hafðir að fífli, -þó svo íslensk náttúra heilli.

[Guðjón E. Hreinberg, 22.8.2023 kl. 17:56]

MÖrg tákn og djúpvitur.

Rússland here I come.

[Magnús Sigurðsson, 22.8.2023 kl. 20:41]

Guðjón, við landvættirnir verðum að gæta þjóðararfsins fyrir þá sem eftir koma, ekki gera það aðrir.

Eins og þú hefur bent á á þinni síðu þá tekur þrjár kynslóðir að rétta kúrsinn.

Það á aftur eftir að þykja ásættanlegt að vera Íslendingur.

[Guðjón E. Hreinberg, 23.8.2023 kl. 11:01]

Já, ég mun gera það frá Amúr fljótahéraðinu, í litlu krúttlegu Skandinvíu óblasti. hehe

[Rúnar Már Bragason, 23.8.2023 kl. 15:27]

Keyrði hringinn í sumar og mér fannst umferðin ekkert íþyngjandi fyrir norðan og austur en þegar á suðurlandið er komið, úff!

Kom einmitt við á Djúpavogi. Vann þar fyrir 5 árum við hellulögn og langaði að sjá aftur. Fólksmergðin rosaleg og líklega 4-5 faldur íbúðafjöldinn. Stoppaði til að fá mér bita í matarvagninum og það fyrsta sem ég var spurður: "Ertu bílstjóri?" Þetta er ekki stoppustaður Íslendinga eins og þetta er nú fallegt bæjarstæði.

Gisti á Höfn og hef aldrei séð jafnmarga húsbíla á tjaldsvæðinu þar.

Sammála þér að líklega stækkar þetta ekki meir og við losnum við túrista sem hafa varla efni á að koma.

[Magnús Sigurðsson, 23.8.2023 kl. 16:34]

Takk fyrir innlitið og ferðasögunar Rúnar.

Vonandi losnum við þá túrista sem hvorki hafa tíma né vita til hvers þeir koma. Ég er ekki svo viss um að efnameiri túristar séu skárri hvað þetta varðar.

En mér hefur stundum dottið í hug að eina ráðið til að hafa einhverja stjórn á þessu við hæfi þjóðarinnar, sé að setja kvóta á ferðamenn og selja Ísland sem  náttúruvætti, svona nokkurskonar Gala Pacos norðursins.

Þá þyrfti að sækja um landvistar leifi og ferðamenn bæði að hafa efni og áhuga á að heimsækja landið á þeim forsemdum. Við myndum kannski losna við tímatrekta og selfí sýkta athyglisjúklinga sem enga virðingu bera fyrir landi og þjóð.

Það er fyrir lögnu orðið ljóst að hinn almenni Íslendingur er ekkert að hafa út úr túristavaðlinum annað en armmæðuna. Meir að segja Icelandaír Hotels hafa verið seld í erlendar hendur.

Það er fjárplógsfólk sem er að gera út á Íslandi og misnota innviði í einu dýrasta land í heimi með því að flytja inn láglaunavinnuafl til að hirða mismun af okri og flytja gróðann úr landi.