Jólakúlur á aðventunni.

Það er eins og við manninn mælt ekki stendur á blessuðum bönkunum að afskrifa lánin ef ætlunin var að græða á þeim og að verðbæta þök yfir höfuðuðin á okkur hinum. 

Óska þeim árs og friðar sem geta skreytt heimili sín með afskrifuðum jólakúlum yfir hátíðirnar.


mbl.is Landsbankinn fellir niður fjölda lána
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Jú sko sjáðu til.

Það vill gleymast að við erum skóluð í að koma okkur saman um hugmyndina að tveir plús tveir séu fjórir.  En tveir plús tveir þurfa samt ekki að vera fjórir frekar en okkur sýnist.  Ég viðraði fyrir sruttu þessa stórmerkilegu uppgötvun mína við kunningja minn Jónas, stundum kenndan við vísindi, og hann svaraði að bragði; "jú sko sjáðu til þetta hafa konurnar alltaf vitað".  Ég hugsa að þessi umfangsmikla rannsókn vísindamannanna í Wisconsin háskóla hafa ekki tekið þetta með í reikninginn heldur hafi þeir gengið út frá stöðluðum hugmyndum ferhyrningsins sem hverri sál er innrætt, svo hún fari ekki út fyrir kassann.  Því er líklegra að sjónhverfing rökhyggjunnar gangi núorðið jafn greiðlegi í konurnar, sem voru látnar óáreittar hvað skólagöngu varðar lengur en karlamenn.

Þau eru fimm skilningsvitin sem við notumst við í okkar daglega lífi, sjón , heyrn, snerting, bragð og lykt.  Þessi skilningsvit er okkur innrætt að styðjast við í gegnum lífið.  Innrætingin kemur í formi uppeldis og menntunar.  Þar sem kennt er að forðast mistök fortíðarinnar.  Því má segja að menntun sé fortíðar vísindi, þar sem flestum spurningu er svarað; svona hefur þetta verið.  Þannig hefur nútíðin orðin til fyrir þekkingu fortíðarinnar og framtíðin þegar ákvörðuð á þeim grunni án þess að við fáum miklu um ráðið.  Menntun gengur út á að takmarka hyggjuvitið og innsæi.  Dýr eru t.d. ekki háð þessum takmörkunum kassalaga mentakerfis sem alltaf lítur til baka.  Það skýrir það hvernig þau sjá fram í tímann óorðna atburði s.s. flóðbylgjur og aðrar náttúruhamfarir.  En alþekkt er að þegar flóðbylgjurnar urðu við Indlandshaf drapst lítið af dýrum þau höfðu forðað sér á hærri staði í tíma.

Ef við ætlum að komast út fyrir kassann sem skilningsvitin fimm hafa sett okkur í þá verður að seilast fram á við eftir hinu óþekkta.  Gera það sama og barnið, treysta á innsæi hjartans.  Spyrja spurninganna vil ég hafa þetta svona, þarf þetta að vera svona?  Svarið hlýtur að verða okkur ber að leita, annars verður lífið byggt á reynslu sem er ekki annað en sjónhverfing liðins tíma.  Röghyggja sem byggir á fortíð er ekki leitandi vísindi.  Þeirri þekkingu má líkja við börn í feluleik sem leita aðeins á fyrirfram ákveðnum stöðum vegna þess að á þeim stöðum hefur leikfélaginn falið sig á áður.

Þegar barnið leitar í feluleik á þekktum stöðum er það ekki vegna þess að það hafi ekki hugmyndaflug til að leita í hinu óþekkta, heldur er það vegna þess að það hefur hlotið hól fyrir að læra að leita í hinu þekkta og finna, þannig er því innrætt í gegnum uppeldi og menntun.  Barnið trúir ekki á karlinn í tunglinu vegna þess að því hefur verð innrætt að þar sé hann, barnið veit að karlinn býr í tunglinu þar til því er sagt að vera ekki að þessu bulli, þannig er ímyndunarafl draumanna á svipstundu að engu gert.

Menntun í formi fortíðar vísindia verður til þess að margt af því sem áður var viðurkennt er orðið framandi eða jafnvel óþekkt.  Það breytir ekki því að það er til staðar þó svo að skinjun  skilningsvitana fimm ná ekki til þess.  Því er t.d. kenning Krists í fullu gildi "hver sem tekur ekki við Guðs ríki eins og barn mun aldrei inn í það koma".  Þrátt fyrir þessa meðfæddu vitnesku hefur innræting heimsins gengið út á að aftengja traust barnsins á innsæi hjartans.

Lífið er sigling þar sem í straumröst kjölfarsins er afrakstur þeirrar orku sem þegar hefur verið notuð og reynd.  Ef lífið á aðeins að vera til að nýta þá fortíðar reynslu í formi innrætingar munum við ekki ná að uppfylla þrána eftir því upplifa okkur sem þær orkumiklu og skapandi verur sem við komum í þennan heim til að verða.  Heldur munum við upplifa vonbrigði gærdagsins þegar við steytum á þeim boðum sem framundan eru vegna þess að við höldum að við getum stýrt bátnum best með því að rýna í kjölfarið.

 


mbl.is Stærðfræðihæfileikar ekki kynbundnir
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Kúlur og stolnir draumar

Aðventan að hátíð ljóss og friðar er yfir dimman tíma ekki síður hér á 69°N en á landi elds og ísa.  Hérna heldur sólin sig meir að segja í felum vikum saman langt fyrir neðan sjávarmál.  Líkt og á Íslandi skreyta Norsararnir húsin sín með ljósum til að vega upp mirkrið og undirbúa jólahátíðina í desember, "ha de bra og kosa sig".  þeim finnst því sjálfsagt að farandverkamenn annarra landa séu ekki að bögga þá um að sjá þeim fyrir vinnu um helgar sem gerir það að maður veit varla hvað maður á af sér að gera.  Ekki það að aðventan sé einhver uppáhaldstími hjá mér til vinnu eða yfirleitt til eins eða neins.  Þessi tími ársins hefur um áratuga skeið verið  tengdur sárum minningum.  Foreldrar mínir yfirgáfu þetta jarðlíf bæði í desember með tíu ára millibili fyrir áratugum síðan, á aldri sem ég reikna með að ná leikandi sjálfur þó ég legði æviár beggja saman.

Mér varð hugsað til þess fyrsta föstudaginn í desember, þegar ég var að klöngrast frá einni nýbyggingunni hérna í hæðunum fyrir ofan Harstad, í rigningu sem fraus um leið og hún snerti jörðina og sá að stóra radiomastrið sem er eitt helsta kennileiti staðarins var orðið alsetið ljósum að það væri orðinn tími síðan að ég hefði verið upptekinn við vinnu í aðventunni en hefði ekki hugmynd um hvað ég ætti að gera við tímann eftir "kort fredag" en á föstudögum hættum við kl. 13.  Það var þá sem mér datt í hug að réttast væri að setja inn í mynnið á tölvunni 42 kúlur (eða eru þær kannski 48 það er þetta með mynnið) fyrir ofan stjórnarráðið við 101 Hótel, fyrrum húsi alþýðunnar við Arnarhól, svona rétt á meðan ég myndi hvað þær væru margar.  En við þetta hús eru tengdar lúxus minningar tveggja skammdeiga. 

Þarna í portinu í 101 dingluðum við vinnufélagarni fótunum fram vinnupöllum líkt og nú á sundlaugarbakka í blárri skammdegisbirtu N-Noregs.   En síðustu daga hef ég verið að vinna við sundlaugarbyggingu í Evenskjer sem er nokkur hundruð íbúa bær nálægt flugvellinum í Evenes sem þjónar suðurhluta Troms fylkis, þar sem stærstu bæirnir eru Harstad og Narvik með rúmlega 40 þús íbúa.  Vinnufélagarnir eru 7 frá 5 þjóðlöndum 3 frá Noregi, 2 frá Afganistan, 1 frá Sudan, 1 frá Pólandi auk íslenska farandvíkingsins.  Við sitjum í pásum á sundlaugarbakkanum og sötrum kaffi með nestinu, stundum bryðjum við king size sörur eða jöplum á dúnmjúku vínarbrauði sem Norsararnir kaupa í tilefni aðventunnar.  Sundlaugabakkarnir eru upp á millimetir og þegar í ljós kom að 3mm munaði á braut 1 og 3 kom babb í bátinn.  Sundlaugin skal uppfylla Óumpíustaðal því eins og með alla staði í heiminum er Evenskjer miðdepillinn sem er aðeins tímaspursmál hvenær komið verður auga á sem tilvalinn stað fyrir ólumpíuleika. 

 

IMG 0110

 

Einhvernvegin finnst mér samhugurinn vera meiri hjá þessum fjölþjóðlega múraraflokki núna á aðventunni.  Ég hef samt alltaf gengist upp við það þegar upprunans er getið og það gleður mig að Norsararnir gæta þess, þegar þeir rifja það upp hverjir eru komnir af víkingum, að telja íslendinginn með.  Og alveg sérstakleg þegar bossinn Mette kynnir íslenska víkinginn, en samt kem ég því að ef vinnufélagarnir eru nálægir, að, sumir þeirra séu komnir af Gengis Khan, finnst það einhvern veginn viðkunnanlegra.  En á alltaf jafn erfitt með Pólverjann sem kemur frá landi sem nánast hefur verið traðkað yfir fram og til baka frá ómunatíð, svo rækilega að þeir sjá sér það eitt fært að fara úr einu unioninu í annað.  Helst að það sé hægt að slá honum gullhamra með því að minnast á að Norsararnir eigi það til að kalla íslenska varandverkamenn nýju "Polakana", það sé því ekki leiðum að líkast.

Undanfarin tíu ár hef ég átt því láni að fagna að vera í návistum við fjölskylduna yfir aðventuna en á árum áður var desember undirlagður í vinnutörnum fjarri heimili, stundum komið heim á Þorláksmessu og á annan í jólum haldið að heiman.  Það voru því viðbrigði þegar við fluttum í borgina við sundin blá að vera heima alla aðventuna jafnframt því að "jobba", eins og Norsararnir kalla það, sannkallaður lúxus.  Svoleiðis var það líka fyrst eftir að við fluttum í Egilsstaði og var það til að finna enn frekar fyrir því að desember hafði að geyma hátíð ljóssins.  

Á árunu milli 1990 og 2000 var ég þó heima hluta úr einni aðventu.   Það kom ekki til af góðu ég var að flýta mér heim frá Reykjavík eftir vinnutörn og átti eftir hálftíma heim á Djúpavog á stjörnubjörtu kvöldi og nýju tímameti, þegar bíllinn tók upp á því að fara kollhnís á veginum með þeim afleiðingum að ég hvarf út og niður í götu.  Mín síðasta hugsun áður en ég setti hausinn í gegnum framrúðuna var sú að þetta væri ekki búið ég væri ekki kominn heim.  Síðan tók við flugferð til Reykjavíkur aftur, og erfiðasti sólahringur sem ég hef lifað með klesst andlit, brotinn haus, slitna öxl og samfallna hryggjarliði.  Fyrstu klukkutímana var ég sjónlaus með blæðandi úr eyra en heyrði sagt "við erum að missa hann" en það var mikill misskilningur því í mínum huga var það alveg á hreinu að ég var á leiðinni heim til alls þess sem ég átti og ef þau voru að missa eitthvað þá voru það sjúkrabörurnar.  Þar að auki var ég á leiðinni til þeirra óþrjótandi verkefna sem í jólavinnutörninni urðu að lukkast til að halda sýslumanninum rólegum.  Það er svo skítið með sýslumenn að þeir ærast á aðventunni. 

En á þessari aðventu upplifði ég kraftaverk.  Á öðrum degi á Borgarspítalanum var ég farin að finna batamerki, sérstaklega eftir að sérfræðingarnir á háls, nef og eyrna komu til að kíkja á mig með gorm, svipaðan og er notaður til að beygja rafmagnsrör, tróðu honum upp i nasirnar á mér þangað til að ég fann fyrir honum lengst niður í koki, spurðu svo geturðu nú andað með nefinu, foxillur með samanbitna skolta kinkaði ég kolli.  Þeir höfðu á orði þegar þeir stormuðu frá rúminu að á þennan þyrfti að kíkja á betur það væri öruggt að hann sæi tvöfalt og að bitið væri skakkt þannig að það þyrfti að saga af tönnunum og rétta stefnuna á blóðsprengdum glirnunu.  Tveimur dögum seinna var komið til mín og mér sagt að nú ætti að flytja mig í hjólastól niður á háls, nef og eyrna.  Þangað var mér trillað og sagt að bíða.  Þar var mikið um að vera, úr litlum sofandi polla voru rifnir hálskirtlarnir, hann réttur í fangið á foreldrunum um leið og blóðugir kirtlarnir glumdu í rusladallinum.  Mér varð hugsað til frásagna Bjössa Heiðdals vinnufélaga míns af svipuðum atburði sem ég hafði ekki trúað en sá nú að var sannleikanum samkvæm.  Eins var ungur maður með skakkt nef sagt að leggjast upp á bekk og nefið skoðað varfærnislega áður en töng sem falin var aftan við bak, svipuð og notuð er við útigrill, var eldsnöggt skellt á nefið og snúið upp á þangað til small í með tilheyrandi angistarveini unga mannsins.  Sérfræðinganir skoðuðu síðan mig og sögðu sín á milli; nei hann er ennþá of bólgin. 

Það var eftir heimsóknina á háls nef og eyrna sem kraftaverkið gerðist.  Eftir þá heimsókn stóð ég upp úr hjólastólnum, fór í símann og hringdi í hana Matthildi mína til að biðja hana um að koma með skósíða svarta frakkann, ég hefði verið útskrifaður.  Hún hafði verið búin að gera sig klára til að yfirgefa börn og bú leggja upp í langferð þvert yfir landið til að heimsækja mig á spítalann.  Þegar Matthildur kom og var búin að leggja svarta frakkann yfir axlirnar á mér tilbúnum til brottfarar stóð gamall maður á ganginum við sjúkrastofuna og studdi sér við stöng sem hafði að geima næringu í æð og súrefni, hann sagði við Matthildi, "jæja svo þú ætlar bara að fara heim með víkinginn þinn, gangi ykkur vel".  Ég hef alla tíð síðan verið einstaklega ánægður þegar ég er heiðraður með víkings nafnbótinni.  En þetta var nú ástæðan fyrir því að ég var heima hluta úr aðventu árið 1991.

Undanfarnar þrjár aðvenntur hefur svo engin vinna kallað á að sinna ekki undirbúningi jólanna, en það hefur nú samt farið svona og svona allan tíman, þetta með að skrifa í jólakortin.  En núna er ég semsagt kominn út um víðan völl eina ferðina enn, ég sem ætlaði að skrifa sögur úr 101 til að drepa tímann, en þegar ég fór að rifja upp efnið þá sá ég að í það tímadráp entist mér varla ævin.  En örstutt um 101 svona í aðdraganda hátíðar ljóssins.

Þó ég vilji alls ekki viðurkenna það, þegar það hentar, að ég sé ábyrgur fyrir öllu því sem gerist í mínu lífi þá veit ég samt innst inni að svo er, í 101 Hótel var ég nálægt hringiðu drauma sem hafa litað skammdeigið dekkra en á árum áður, en þar var ég vitanlega jafnhárifalaus og allir þeir sem keyptu flatskjá fyrir jól fram til ársins 2008.  Í portinu á milli íslensku óperunnar, sem nú er gengin í sjóinn fyrir neðan Seðlabankann, og fyrrum húsi alþýðunnar við Arnarhól, hefur mig lengi grunað að kúlurnar séu eitt af því fáa sem ég hef gert af viti um dagana.  Og ætlaði því að færa atburði þeim tengdum í aðventubúning þar sem systrakærleikur kæmi við sögu, en kúlurnar eru listaverk Lilju Pálmadóttir sem Ingibjörg systir hennar veitti henni brautargengi við að koma fyrir í miðbæ Reykjavíkur árið 2002 þegar hús alþýðunnar fékk andlitsupplyftingu sem 101 Hótel. 

Þó svo þetta mikla listaverk sjáist hvergi nema frá örlitlum bletti á Lækjartorgi þá mátti sjá frá kúlunum helstu örlagavalda íslandssögunnar í seinni tíð, Davíð í stjórnaráðinu, Má aðalhagfræðing að möndla vaxtastefnuna í Seðlabankanum, inn um gluggana hjá ríkissaksóknara, héraðsdóm og hæstarétt auk Jóns Ásgeirs að kíkja á herlegheitin hjá Ingibjörgu sinni á milli þess sem hann er gunaður um að hafa samið auglýsingar í Fréttablaðið um kostaboð á steinlausum vínberjum sem ynnu á gyllinæð og geðillskuköstum. Þarna hafði Ingibjörg hátt í 50 iðnaðarmenn, þegar mest var, um eins og hálfs árs skeið m.a. við að múra kúlur.  Ég verð að segja það eins og er að þarna leið mér mun betur en þegar ég var sendur í tilraunaskini á leikvöll þegar ég var 5 ára gamall.  Það er ekki loku fyrir það skotið að mér hafi liðið jafn vel og góða dátanum Sveik áður en honum var hent út af geðveikraspítalanum.  Listaverkið hennar Lilju heitir Klak en mér hefur alltaf fundist það eiga að heita systrakærleikur eftir að hafa orðið vitni að því þegar þær systur fóru yfir það hvernig kúlurnar skildi raðað á 15 metra háan vegg óperunnar sem nú er komin í sökkvandi skuldir út í sjó á Hörpunni fyrir neðan Seðlabankann.  En frekari frásagnir af gjaldþrota góðverkum í 101 verða að bíða betri tíma. 

Ég hef komið inn á, í nánast í hvert sinn sem ég skrifa um raunir mínar hérna á 69°N, léttinn við að vera laus við stefnuvottana af útidyrasnerlinum og söknuðinn vegna þess að geta ekki lengur tekið við þá stutt spjall um daginn og veginn.  Verra þykir mér að nú eru þeir farnir að fara á fjörurnar við hana Matthildi mína um hvað hafi af mér orðið því sýslumaðurinn vill eins og á árum áður fá sitt í galtóman ríkiskassann á aðventunni, auk þess sem hann hefur tekið að sér smá viðvik fyrir hina og þessa kunningja sína.  Ég hef sagt Matthildi minni að segja bara já og amen án þess að játa neitt, "má ég þá nokkuð búast við því að verða borin út spurði hún", neeeei ætli það segi ég. 

Það er með þessa undarlegu þrjósku mína að vilja ekki viðurkenna að tveir plús tveir þurfi að vera fjórir frekar en mér sýnist sem ég þyrfti að ræða persónulega við um stefnuvottana.  Þegar boðið er upp á að 2+2 séu 110% verðtryggð skuld eru fleiri en ég sem fara frjálslega með útkomuna úr 2+2 og hefðu fallið á barnaskólaprófi.  Það að skrifa upp á 110% verðtryggt samkomulag um skuld á því sem maður eitt sinn átti, jafngildir í mínum huga því að hjálpa innbrotsþjófi að bera allar eigur út og láta hann hafa undirritaðan óútfylltan tékka í kveðjuskini vegna þess að hann bjóst við að hafa meira upp úr krafsinu.  Svo er það alveg magnað að fólk verður að sækja um það sjálft að fá að skulda 110%  til að losna við stefnuvottana af snerlinum um stund.  Væri maður svo talinn með "fulle femm" ef maður sæktist eftir því að skulda 110% í engu upp úr þurru vegna þess að 2+2 eiga að vera fjórir en ekki bara það sem manni sýnist.

Þegar mér verður hugsað til alls þessa er það aðeins magnvana bræðin sem kemur í veg fyrir að helvítis tárin trítli niður kinnarnar og að mér finnist allt mitt streð hafa verið eins og að míga í sand. Enda skreyta bankarnir og landsliðið í kúlu efnahagsreikninginn með stolnum draumum sem okkur er ætlað að draga í land.  En sárast er þó að hugsa til þeirra sem verða að skreyta sína drauma með útburðarbeiðnum á meðan skreytt er með jólakúlum sem afskrifaðar hafa verið af þeim sem sigldu öllu í strand.

En nú styttist óðum í að ég haldi á suðlægar slóðir til að halda upp á hátíð ljóss og friðar með litlu fjölskyldunni okkar Matthildar minnar og gleymi öllu bölvaða svartnættisruglinu.  Þó Ísland verði seint talin sólskinsparadís í lok desember þá er það orðið svo í hyllingum hugans eftir næstum hundarað daga úhald í skúmaskotum skammdegisins hérna norður í ,,,,,, þar sem sólin ekki skín og er undir sjávarmáli í 43 daga og sést ekki í 60.   Ég reikna fastlega með því að sjá sólina aftur heima á Íslandi um jólin.


Hugmyndir og hindurvitni.

 

Máltækið það er eins víst og að tveir plús tveir eru fjórir er oft notað sem staðgengill hinna óhrekjanlegu raka.  En tveir plús tveir þurfa samt ekki að vera fjórir frekar en okkur sýnist.  Það vill gleymast að við erum skóluð í að koma okkur saman um hugmyndina að tveir plús tveir séu fjórir, þó svo að sú útkoma eigi ekkert skylt við gróanda lífsins sem má finna hvar sem er í náttúrunni. 

Þessu hafði Fibonacci komist að fyrir margt löngu.  Enda finnast 2+2=4 ekki í náttúrunni hvað þá í gróanda lífsins.  Sú útkoma má í besta falli líkja við fangelsi hugans og þá flatneskju jarðar sem fræðimannasamfélagið ætlaði fólki að trúa fyrr á öldum eða hljóta verra af s.s. gapastokka og galdrabrennur.   Nútíminn ætlar okkur að trúa á það að tveir plús tveir séu fjórir sem hinn endanlegi sannleikur, annars eigum við það á hættu að verða lyfjaglösum eða jafnvel stefnuvottum gjaldþrotabeiðna að bráð.

Cantor reiknaði sig geðveikan þegar hann ætlaði að koma böndum á óendanleikann með tölum.  Hann komst að sömu niðurstöðu og Fibonacci með það að 1+1= 2 og gaf út Encyclopedia hið mikla rit því til sönnunar, sem er á við þrjár símaskrár að þykkt og innihaldi.  En þar skildu líka leiðir með Cantor og gróanda lífsins.   Því þegar hann ætlaði að sniðganga lögmál náttúrunnar og komast fyrir óendanleikann með svipuðum rökum að hann væri eins vís og  tveir plús tveir væru fjórir, endaði það á því að hann framdi sjálfsmorð á geðveikrahælinu.

Það er því miklu gæfulegra að trúa á gróanda lífsins, útkomu sem Fibonacci hófst við að koma á tölu, þó svo hún sé óendanleg.  Gróandinn er nefnilega eins og vextirnir sem bera vaxta vexti verðtryggða.  Málið er bara það að sumir eru ekki tilbúni til að viðurkenna að gróandi lífsins sé fyrir alla en ekki bara suma.  En gerum aldrei sjálfum okkur að ætla að hann sé ekki fyrir alla með því að trúa að tveir plús tveir eigi að vera fjórir einungis vegna þess að okkur var innrætt það af þeim sem ætla að nærast á okkar vexti.

 


Hundrað hektarar af hænsnum.

 

Ég er andskoti smeykur um að ég hafi étið falsaðar kartöflur í kvöld, soðnar upp úr ólöglegu vatni með kvótalausum fiski. 

Enn eitt er öruggt ég ætla að éta heimafalsað hangijöt um jólin, en ekki teiknaðar kartöflur með burtflognum hænsnum og steiktum spítum, samkvæmt ESB staðli.  Það verður að hafa það þó interpol mæti á svæðið kl. 18 á aðfangadagskvöld.


mbl.is Lögðu hald á falsaðan mat
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Fjandans sjónvarpið.


mbl.is 19% aldrei fengið bók að gjöf
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Draumur og raunveruleiki.

 

mbl.is Systurpláneta jarðar fundin
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Af manni og mús, sem kann ekki strauja

Frá því að ég kom hingað á 69°N ,eftir að hafa verið þjakaður af atvinnuleysi, gluggaumslögum og stefnuvottum heima á Fróni, mætti ætla að það hafi verið einmanalegt í kotinu.  Koti sem er fjarri heimahögunum á stað sem ég sem þekkti ekki eina einustu hræðu þegar ég kom.  Þetta væri annað líf en þar sem einhver er til að tala við og kettirnir sjá um móttökur við útidyrnar, eða það sem við köllum heimili.  Jafnvel þó svo að hér banka ekki einu sinni stefnuvottar á dyrnar hvað þá sölumenn sem hægt væri að taka stutt spjall um daginn og veginn.  Meir að segja þó sannist þar hið fornkveðna "engin veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur" og þó það megi svo sem segja að varla hafi hræða komið inn fyrir dyr síðan ég kom hingað í maí ef frá eru taldir dagarnir sem hún Matthildur mín var hérna í ágúst.  Aðeins Pakistanarnir á hæðinni fyrir neðan rétt á meðan á samningaumleitunum stóð um hvernig við deildum með okkur nettengingu, eftir að ég uppgötvaði að það var hægt að nota hana og þeir að það var einhver farin að narta í hana.

Þetta hús sem ég bý í er samt allt annað en lífvana.  Auk Pakistanana á hæðinni fyrir neðan er ökuskóli á götuhæðinni, Salberg Kjöreskole A/S, þar er margt um manninn yfir daginn.  Vöruflutningabílstjórar framtíðarinnar námsfúsir samankomnir eða bara þrælvanir bílstjórar í hinni margrómuðu endurmenntun.  Á neðstu hæðinni er svo Murbygg A/S, fyrirtækið sem ég starfa hjá með sína aðstöðu.  Þar hefst dagurinn í rólegheitunum rétt fyrir 7:00 á því að vinnufélagarnir taka spjall og fá sér smá kaffisopa í morgunnsárið.  Vinnudeginum líkur svo á sama stað kl.15:30 en þá yfirleitt í snatri hjá vinnufélögunum sem fara hver til síns heima.  Eftir það er ekki mikið um mannleg samskipti þann daginn nema þá að drattast út í búð til að kaupa í matinn sem er ekki flókið verkefni fyrir eina hræðu.

En það er meira líf í húsinu en þetta.  Annað kvöldið hérna lá ég upp í sófa og íhugaði hvernig í ósköpunum rúmlega fimmtugum manni hefði dottið það í hug að yfirgefa heimili sitt til að fara að vinna í þræla múrverki norður við heimskautsbaug illa á sig kominn líkamlega.  Þá fannst mér einhver standa í stofudyrunum og horfa á mig, en þar var engin við nánari athugun.  Þessi tilfinning fór samt ekki og ég var farin að hugsa, hver andskotinn er þá reimt hérna.  Svo datt mér í hug að líta niður á gólf ef vera kynni að ég sæi skugga draugsins.  Þar sat þá lítil mús og virti mig fyrir sér í rólegheitum.  Einnig varð ég fljótlega var við fugla sem höfðu komið sér upp hreiðri upp í þakskegginu fyrir ofan útidyrnar, ekki ósjaldan sem fjaðrir og drit rigndi niður á dyrapallinn.  Aðal hávaðaseggirnir voru samt mávar sem höfðu gert sér hreiður á gámi við húsvegginn, þeir gerðu aðflugstilraunir á hausinn á hverjum sem það nálgaðist með tilheyrandi óhljóðum.  Þarna vildu þeir vera enda stutt í næsta pizzustað en því fylgdi sá ókostur að þegar ungarnir komust á legg þurftu þeir að fara ófleygir yfir umferðargötu til að komast á pizzahlaðborð.  Það var ekki ósjaldan sem heyra mátti máfana leiðbeina ungunum yfir götuna þegar þeir sátu upp á mæninum við herbergisgluggann.

Mér hefði ekki þótt það ónýtt þegar ég var polli að búa nánast í dýragarði.  Það að hafa átt þess kost að vera hjá afa og ömmu í Vallanesinu var ómetanlegur tími í sannkölluðum dýragarði.  Það var ekki ónýtt fyrir sjö ára gutta fá að fara einn að sækja kýrnar og fá höfðinglega heimferð eftir að hafa verið boðið á bak af ferfættri vinkonu.  Eftir að afi og amma fluttu í þorpið var fátæklegri bragur á dýrakynnum mínum.  Eitt sumarið áskotnaðist mér samt gæsarungi sem hafði verið tekin hálf stálpaður af kunningja mínum í næsta húsi en kom ekki til greina að hann fengi að halda.  Þessi fugl elti mig fram á haust en lét sig svo hverfa með hinum farfuglunum.  Vængbrotinn stelk reyndi ég einu sinni að gera hændan að mér en gafst fljótlega upp á hávaðanum og styggðinni í honum en þegar ég ætlaði að skila honum við Löngutjörnina elti hann mig hálfa leiðina heim.  Rjúpa var það svo einn veturinn, svo auðvitað hundurinn Tító, kötturinn Sigurlína, páfagaukarnir Napóleon og Jósefína sem voru meðlimir á bernskuheimili mínu.

En það var semsagt músin sem olli mér hugarangri og síðar samviskubiti núna í vor.  Ég minntist á þetta við húseigandann sem sagðist þá þegar fara út í búð og útvega mér tæki og tól til að drepa kvikindið.  Ég sagði að það kæmi ekki til greina hún hefði búið þarna á undan mér og yrði ekki myrt með blóðsúthellingu á sínu eigin heimili.  En ég væri til í að fá gildru til að ná henni lifandi, fara svo með henni í berjamó þegar liði á sumarið og athuga hvort hún hefði nokkurn áhuga á að koma heim aftur.  Þetta var í mínum huga nógu djöfullegt ráðabrugg við að hafa af henni heimilið.  Húseigandinn kom úr verslunarleiðangrinum með rottueitur í poka, sagði að það hefði verið hlegið að sér þegar hún bað um gildru sem næði mús lifandi og treysti mér til að losa fasteign hennar við þessa óværu.  Ég tók við eitrinu í kurteisisskini og setti það upp á hillu niðri í þvottahúsi þar sem var gulltryggt að engin óviti kæmist í það.

Svo var það einn morgunninn þegar ég kom fram að ég heyrði þrusk í ruslapokanum undir eldhúsvaskinum.  Nývaknaður að vanhugsuðu máli greip ég fyrir pokann, fór með hann út og hélt að málið væri leyst með tilheyrandi samviskubiti.  Tveimur morgnum seinna var aftur þrusk í ruslapokanum og ég endurtók leikinn nema núna henti ég honum í ruslatunnuna og lokaði vandlega á eftir með óbærilegu samviskubiti.  Það voru afdrifarík mistök því þá fylltist allt af litlum svöngum músum sem kunnu ekki neina mannasiði.  Þær voru undir örbylgjuofninum ofan í spaghetti pakkanum og rallandi um alla íbúð.  Ég bara fékk mig ekki til að henda þessu saklausa ungviði út á Guð og gaddinn.  Einn daginn róaðist liðið og ég var að spá í hvað hefði gerst þegar ég sá fullorðna mús sem mér fannst ég eitthvað kannast við snúast fyrir framan ruslaskápinn.  Eftir það passaði ég uppá að hafa nóg í ruslaskápnum og fékk í staðinn frið fyrir ólátabelgjum.

Matthildi var búið að hlakka til að sjá músabúskapinn hjá mér þegar hún kom í ágúst en þá brá svo við að þær létu ekki sjá sig enda berjatíminn í hámarki.  Í staðinn mætti elgur til að heilsa upp á hana fyrsta morguninn.  Hún hafði verið að spyrja að því heim af flugvellinum hvort þetta ætti að vera hreindýr sem væri mynd af á umferðaskiltunum meðfram veginum.  Nei sagði ég þetta á að vera elgur, hún spurði strax hvort ég hefði séð svoleiðis dýr, nei aldrei svaraði ég, mikið vildi ég sjá svona elg sagði hún.  Snemma morguninn eftir vakti hún mig og sagði Maggi veistu hvað dýrið á umferðarskiltunum er hérna utan við gluggann að naga tré, og er það í eina skiptið sem ég hef séð elg hérna.  Mér er sagt af innfæddum að ég skuli ekki búast við því aftur að sjá elg inn í miðju Harstad.  Það var svo ekki fyrr en seint í september að ég tók eftir að það var farið að eiga við pokann í ruslafötunni og stuttu seinna sá ég að hafragrjónapokinn hafði orðið fyrir tjóni svo það var ekki um annað að ræða en að splæsa á mýsnar að éta í ruslaskápnum til að hafa skikk á heimilishaldinu.    

 

IMG 0008

 

Annars var svo sem ekki fyrir Matthildi af miklu að missa með músabúskapinn hjá mér enda hefur heimilishald okkar í gegnum tíðina verið eins og gangandi dýragarður.  Lengst af hafa kettir fylgt okkur eins og álög.  Hundurinn Rustikus var að vísu eina dýrið sem ég lagði með mér í þann búskap, þar sem köttur og fuglar voru í aðalhlutverki fyrir, auk músanna tveggja sem ég kom með heim til að gleðja hana gömlu kisu áratugum seinna.

Gamla kisa var þeim gáfum gædd að gera ekki flugu mein.  Mýsnar gátu verið óhræddar því hún sat bara dáleidd og horfð á þær.  Sama var það með fugla sem voru hennar aðal áhugamál svo mikið að ég fór og keypti handa henni margverðlaunuðu Frönsku fuglamyndina á DVD í einu skammdegisþunglyndinu hennar þegar hún var kominn við aldur.   Fyrsta kvöldið sat hún í þrjá tíma fyrir framan sjónvarpið og þegar ég fór á stjá morguninn eftir kom kisa röltandi og settist fyrir framan sjónvarpið og leit á mig með augum sem ekki var hægt misskilja, "fuglamyndina í DVD spilarann".  Þegar kisa dó næstum 16 ára, södd lífdaga eftir að hafa fylgt okkur sem álög þvers og kruss um landið hafði Matthildur á orði að hún gæti sennilega aldrei haft annan kött.  Það leist mér ágætlega á því að þó kettir séu einstaklega sjálfstæðir þá er erfitt að sýna sama sjálfstæði gagnvart þeim.

Akkúrat hálfu ári eftir að kisa var öll fór Matthildur að tala um að nú hefði kisa orðið 16 ára og hún væri farin að sakna þess svo að hafa ekki kött sem tæki á móti henni við útidyrnar.  Rétt á eftir þessa yfirlýsingu fór hún út í búð.  Það voru ekki liðnar margar mínútur þegar dyrabjöllunni var hringt og við útidyrnar stóðu tveir krakkar úr blokkinni með tvo kettlinga og vildu fá að vita hjá formanni húsfélagsins hvað ætti að gera við þá, þeir hefðu verið í sameigninni.  Formaðurinn leit flóttalega fram af svalahandriðinu til að athuga hvort frú Matthildur væri nokkuð í nágrenninu og sagði þeim að kannski ætti Skúli þá sem býr í hinum endanum á neðstu hæðinni eins gætu þau farið með þá í næsta hús því ég hefði grun um að þar væri köttur. 

Tíu mínútum seinna birtist Matthildur inn úr dyrunum og sagði "Maggi veistu hvað það er bara allt fullt af kettlingum niður í sameign og mig langar alveg rosalega í einn".  "Er það þessi grábröndótti" spurði ég; "já hvernig vissirðu það".  Ég sagði að hann væri ekki einn því honum fylgdi annar sem ekki væri hægt að slíta frá honum, ég hafði nefnilega tekið eftir því þegar krakkarnir komu með kettlingana að annar þeirra treysti algerlega á bróðir þegar hún hjúfraði sig upp að honum.  Þannig að Matthildur var kominn með tvo ketti klukkutíma eftir að hún hafði óskað sér að fá kött á afmælinu hennar gömlu kisu.  Þarna var um mikla gleðigjafa aða ræða, annar grábröndóttur ofurköttur sem fékk nafnið Tiger og hitt veikburða kríli sem flutti sig um með því að draga sig áfram á framlöppunum og Matthildur þurfti að mata með mjólk úr sprautu, sem fékk nafnið Trítla. 

Þú sérð það Maggi að það er eitthvað mikið að henni Trítlu, hún er eitthvað fötluð og með skúffukjaft svo hún getur ekki lapið mjólk sagði Matthildur.  Ég sagði að það væri bara að láta hana ekki vita af því að hún væri þroskaheftur krypplingur þá myndi hún taka allt upp eftir Tiger því hann væri hennar hald og traust í lífinu.  Trítla vildi fljótlega fara að launa mér vinskapinn og þegar hún mætti mér reyndi hún sýna það með því að nudda sér upp við lappirnar á mér, en það var allt á ranghverfunni í hausnum á henni þannig að hún datt til að byrja með út á hlið í hina áttina.  Núna tveimur árum seinna er Trítla langt frá því að ver eins og fullvaxinn köttur en hún er samt orðin ofurköttur sem svífur upp gardínurnar á augabragði.  Tiger telur sig stundum þurfa a setja ofaní við systur sína fyrir vitleysisganginn.  Hann hefur líklegast verið maður í fyrra lífi sem hefur fengið Trítlu sem karma í þessu lífi.  Þessa ályktun dreg ég af því að sjá hann liggja á bakinu uppí sófa með framloppurnar á brjóstkassanum við að horfa á sjónvarpið.  Einnig eftir að hafa kynnt mér Búdda fræðin hans Sindra bróðir.

Eitt sumarið okkar á Djúpavogi fyrir löngu síðan, birtist andarungi nýskriðinn úr eggi við útidyrnar og auðvitað bauð Matthildur honum inn.  Það hafði sést til andar með ungahóp í götunni og kattar.  Andarunginn hafði baðkarið til umráða það sumarið og Matthildur veiddi handa honum flugur sem hann dafnaði af.  Seint í ágúst þegar ég var búin að greina ungan sem kvenkyns stokkönd tók ég eftir að hún var farin að fara upp á stóla og borð til að flögra um húsið, samt var þetta pínulítið kríli.  Þá fór fjölskyldan í fjöruferð og öndinni var sleppt á eina seftjörnina.  Hún synti í kvakandi ánægju á þessu stóra baðkari, kom tvisvar að bakkanum þar sem við stóðum til að kveðja sumar fjölskylduna sína.  Síðan hefur hún ekki sést. Seinna var okkur sagt að þetta hefði verið urtönd en ekki stokkönd, þær væru svo styggar og litlar að það sæist sjaldan til þeirra, það skýrði hvað mér fannst hún eiga langt í að verða fullvaxin þegar hún fór að fljúga um húsið.  Matthildur var þar að auki talin göldrótt að hafa komið henni til fullorðins aldurs.

Þá er ég komin að kjarna málsins.  Ég er sem sagt kominn með mýs í heimili hérna í N-Noregi. Er þar að auki ekki viss um að sjá fram úr því án hennar Matthildar minnar sem hefur séð um að dýr og mannfólk dafni í okkar búskap í gegnum tíðina.  Þó svo að heimilishaldið samanstandi ekki af flóknum fyrirbærum, aðalega  hafragrjónum, baunum, hrísgrjónum og spaghetti; heimilistækin séu pottur, örbylgjuofn og samlokugrill þá verður það að segjast alveg eins og er að þetta er að verða fullflókið fyrir karlamann sem kann ekki að strauja.  Enda er það löngu vísindalega sannað að karlmenn geta ekki straujað heilabúið ræður einfaldlega ekki við það.


Andskotinn og amma hans.

Myndin ásamt boðskap hennar tengist bloggfærslunni beint.

Þarna hitti andskotinn ömmu sína og snéri henni á haus.  Að gefa það í skin að Franskur stjórnskipunardómstóll hafi verið að verja rétt bænda til að nota erfðabreitt útsæði frá Monsanto er að snú málinu á hvolf.  Þarna standa massívir hagsmunir peninga og kúlulána að baki auk hvítskrúbbaðra sérfræðinga.

Ég skora á fólk að kynna sér starfsaðferðir Monsanto og út á hvað erfðabreitt útsæði gengur.  Það má finna mikið af efni um starfsemi Monsanto fyrr og nú á internetinu.  Það er ekki verra að hafa innsýn í það hvernig maturinn verður til á diskinn og hverjir ætla að stýra honum þangað í framtíðinni.

 

 

Reynslusaga bónda af samskiptum við Monsanto.


mbl.is Fella bann á Monsanto úr gildi
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Grímulaus fasismi.

 

Þau koma víða að ummerkin um hinn grímulausa fasisma sem er stundaður í skjóli stjórnvalda um víða veröld.  "Við vitum að bólusetningar eru lykilatriði í heilsu barna fyrir lífstíð og þess vegna viljum við tryggja að þau séu bólusett á réttum tíma,"segir Nicola Roxon, heilbrigðisráðherra Ástralíu.   Og hver ætli hafi sagt henni Nicolu það? 

Það er skemmst að minnast þess þegar lyfjafyrirtækjunum tókst að ljúga bóluefni upp á hálfa heimsbyggðina vegna uppdiktaðrar svínaflensu.  Íslensk stjórnöld keyptu skammt á hvert mannsbarn í landinu fyrir 300.000.000 á mestu niðurskurðar og kreppu tímum í sögu lýðveldisins. Svínaflensan reyndist síðan umgangspest af saklausara taginu og eru meira en vísbendingar uppi um að þeir einu sem  urðu fyrir varanlegu heilsutjóni hafi verið þeir sem létu bólusetja sig, sitja uppi með drómasíki.

Almenningur ætti að vera farin að átta sig á að stjórnvöld stunda grímulausa fjárplógsstarfsemi í þágu stórfyrirtækjanna þ.á.m. lyfjafyrirtækjanna.  Vörn almennings ætti einfaldlega að vera sú að viðurkenna ekki lögsögu þeirra stjórnvalda sem sífellt seilast lengra með ólögum.  

Til að setja þetta í íslenskt samhengi þá hefðu stjórnvöld getað sleppt því að skera niður mikið eðlilegri heilbrigðisþjónustu með því að láta svínaflensuna lönd og leið.  Eins ætti Nicola Roxon að setjast niður og reikna út hvað Áströlsk stjórnvöld láta almenning greiða til lyfjafyrirtækjanna í formi óþarfra bólusetninga.  En það gera fyrirhyggju fasistar sjaldnast það er svo mikið þægilegra að þiggja kúlulánin.

 


mbl.is Engin bólusetning, engar bætur
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband