Hatursorðræða landráða liðsins

Alþingi ályktar að samþykkja eftirfarandi aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar gegn hatursorðræðu fyrir árin 2023–2026.

1. Framkvæmdasjóður vegna verkefna sem beinast gegn hatursorðræðu. Settur verði á laggirnar framkvæmdasjóður fyrir verkefni sem beinast gegn hatursorðræðu, sem unnin verði á vegum ráðuneyta á tímabilinu 2024–2026. Verkefnin verði samstarfsverkefni ráðuneyta í Stjórnarráði Íslands, ríkisstofnana og/eða háskólasamfélagsins auk annarra hagsmunaaðila. Niðurstöður, reynsla og þekking verði nýtt á sviði málefna sem tengjast hatursorðræðu eða til að innleiða tillögur í aðgerðaáætl, , , ,sjá meira

Ef einhver áttar sig ekki hvað yfirlætislegur óskapnaður er á ferðinni og kemur strax fram í fyrstu grein, ætti sá hinn sami að slökkva alfarið á medíunni og líta bæði inn á við og í kringum sig til að ná áttum. Því það gengur ekki til lengdar að fábjánar flissi framan í hvorn annan án þess að það endi með ósköpum.

Gervigreindur hagvöxtur

það er nokkuð víst að gervigreindur hagvöxtur í sýndarveruleika spálíkans gerir fólk bæði sinnulaust og kærulaust fyrir tilgangi lífsins.

Öllu hefur verið komið undir markaðskerfi kommúnismans, jafnvel heilbrigðið sjálft gengur út á hagvöxt, -lífsgæði auglýst sem magaermar, gerviliðir, bótox og sílikon.

Enda flestir orðnir meira og minna transhuman og styttist sjálfsagt í að fólk láti skera af sér hausinn forvarnarskini, -bara spurning hvar sá klári staðsetur alsheimer genið.

Hamsturinn á hjólinu fer hamförum á meðan, til að viðhalda hagvextinum. Að minnast á sálina er orðið tapú, svoleiðis kjaftæði er einfaldlega ekki virt viðlits.

En staðreyndin er að hamsturinn á hjólinu sveltir sálina og fólk missir af miklu þegar þannig er komið, -tapar jafnvel af tilgangi lífsins.

Svo þegar fólk áttar sig á að eitthvað vantar finnst því það vera of seint það munni falla um koll ef það stígur af færibandinu.

Trúarbrögð til sáluhjálpar hafa verið á fallandi fæti, enda notuð í gegnum tíðina við að blekkja einlægar sálir.

Eins og mátt hefur sjá hér á síðunni þá hefur höfundur notað hringrás náttúrunnar til að átta sig á tilgangi lífsins, -eilífðinni.

Það er þannig að í fjölæri hringrásarinnar felst hinn eini sanni hagvöxtur, árstíðir sem skila sínu þangað sem það á heima, -til næstu árstíðar.

Trúin gerir það sama þegar hún höfðar til eilífrar sálar og til eru prédikarar sem kunna að orða þá list í gegnum kærleikann.

Við höfum oft enga hugmynd um hvað er að gerast Langtíburtukistan, nema fyrir medíuna. Þess vegna ættu við að komast hjá því að að dæma aðra ef ekki hefur verið staðið í þeirra sporum.

Gervigreindur hagvöxturinn er ekki fær um að að standa í þeim sporum frekar en trúarbrögðin.

Í dag lagði ég inn númerin af gamla Grand Cherokke, bensínhák frá því á síðustu öld, sem flutt mig til fjalla sumarlangt við að tína bláber.

Ber og Barbie í himnaríki

Brátt fer sumri að halla og hver er að verða síðastur til að bögglast um í berjamó. Nema að týna eigi berin frosin við norðurljósin dansandi á næturhimninum eða þá með vasaljósi. Nú er ekki nema rétt um vika til haustjafndægurs.

Máríerlan fer venjulega um haustjafndægur, en síðasta haust kom hún inn á svalirnar til að kveðja daginn fyrir fyrsta vetrardag, og þótti mér það aldeilis alveg stórmerkilegt. En það segir svo sem ekki annað en hvað haustið í fyrra var gott. Þessi ljúfi sumargestur er árviss og á sér hreiður einhversstaðar í þakskegginu.

Einn máríerlunginn var eitthvað vankaður núna í sumar. Átti það til að fá sér lúr á útidyramottunni, sem er úr flóka strýi, og hefur kannski minnt á hreiðrið. Kom fyrir að hann flaug ekki fyrr en við Matthildur því sem næst klofuðumst yfir hann þegar við komum eða fórum að heiman.

Þess á milli glímdi hann við að veiða flugur með því að flögra við gluggana og þakskeggið, og skimaði eftir þeim af svalahandriðunum þess á milli. Hann er nú orðin það flinkur að ekki þarf að hafa nokkrar áhyggjur af því að hann komist ekki til himna og þess vegna alla leið til V-Afríku til vetursetu.

Annars er það þannig að þegar lækkar sól þá krafsar morgunnkulið í farlama hró, sem reynir að muna eftir að fara ekki af stað út í daginn hjólbeinóttur og skældur, þó svo verki í gömul kaun. Enda fæturnir eins og veðurbarðir girðingastaurar og axlirnar sem stungnar rýtingum, að ógleymdum herðakistli, kviðsliti og gráu höfði fullu af minnisleysi.

Eins og ég hef komið inn á áður, þá er ég orðinn lasburða og lúinn steypukall sem á fullt í fangi með hálfan daginn. Hef samt hlotnast sá heiður að vinna með ungum mönnum, gæti þess vegna verið pabbi allra í múrarahópnum og jafnvel afi einhverra. Þess vegna á ég það til að ganga fram af mér, -og þarf ekki mikið til þó dagurinn sé stuttur.

Þegar sýna á gamla takta innan um unga menn verður maður í það minnsta að muna eftir að rétta úr kútnum og ganga með hnén saman. Það þýðir lítið að ætla að geiflast um hjólbeinóttur, kviðslitin og kúlulaga í keng með ruglandi óráði. Svoleiðis yrði bara ávísun á vantrú.

Ég þyrfti samt ekki að örvænta þó svo ég missti kúlið gagnvart ungu mönnunum. Fyrir skemmstu sá ég mynd af mér í ramma hjá einni prinsessunni. Ömmugullið hafði fundið passamynd af afa gamla og sett hana á efstu hæð í dúkkuhúsið sitt, -á náttborðið í svefnherberginu hennar Barbie.

Þó svo örli aðeins á því að Matthildur mín sé farin að missa trúna á myndar manninum þá höfum við af og til síðustu 6-7 vikurnar verið að bögglast um eins og börn í berjamó, við hjalandi lækjarnið og ljúfan þyt í lyngi. Berjasprettan klikkaði ekki þetta árið og er ýkjulaust þannig að sultu pollur er í hverju spori.

Við skælumst um á gamla Grand Cherokee og höfum farið hærra eftir því sem berin hafa verið klesstari neðra með von um meiri ferskleika efra. Klífum vegg fjallkirkjunnar, á meðan himinbláminn blasir við í gegnum þokubólstra út um framrúðuna. Urð og grjót upp í mót, höfum farið á áður ókannaðar hæðir og séð inn yfir dalinn fagra þar sem lömbin hafa ekki enn þagnað.

Matthildur á það til að segja höstuglega í mesta brattanum; -nú er nóg komið Maggi, -enda 98 oktana bensínlítrinn kominni í 400 kr; -hver heldurðu að sé að þvælast um á svona bensínhák í berjamó hátt upp í fjalli. – Þá segi ég; -svona, svona Matthildur mín, -við skulum ekki vera með neina mæðu núna þegar við erum hvort eð er á leiðinni til himnaríkis.

Heyrðu snöggvast Snati minn

Hér á síðunni hefur mér orðið tíðrætt um Hermannastekka. En við þá herma munnmæli að Guttormur Hallsona hafi verið hernumin af Tyrkjum föstudaginn 6. júlí 1627. Hermannastekkarnir voru fluttir nýverið þvert yfir Berufjörð frá Búlandsnesi við Djúpavog austur á Berunes.

Það gerði Þorsteinn Helgason sagnfræðingur með grein í Glettingi, tímariti um austfirsk málefni, árið 2003 og í doktorsritgerð sinni 2013 sem fjallar um Tyrkjaránið. Þar sem hann rengdi þjóðsöguna og misskildi munnmælin möglunarlaust með því að hræra hvoru tveggja saman.

Ég reyndi í fyrra að fá þá sagnfræðingana Karl Smára Hreinson og Adam Nichols til að flytja Hermannastekkana aftur yfir á Búlandsnes þegar þeir unnu að bókinni Enslaved, sem fjallar um Tyrkjaránið á Austfjörðum, en án árangurs.

Þeir notuðu ekki sögnina um Hermannastekka sem dæmi um þjóðsögur og munnmæli í bókinni. Síðan þá hef ég haldið þeim við efnið, enda stendur jafnvel til að 5 bóka ritröð þeirra um Tyrkjaránið á Íslandi, sem út komu á ensku, verði gefið út í bók á íslensku.

Það sem m.a. hefur staðið í vegi fyrir því að Hremannastekka munnmælin nái öðru flugi, en verða misskilin, er fyrri hluti örnefnisins “hermanna”. Fleiri en sagnfræðingarnir vilja meina að lítið hafi verið hermannlegt við Hundtyrkjann þetta hafi verið óþjóða og ræningja lýður. Landinn hefði því ekki verið líklegur til að velja þessum stað þetta nafn.

En kannski hefur málskilningur á því hvað er að vera hermannlegur breyst í gegnum aldirnar s.b. vísuna; Heyrðu snöggvast Snati minn snjalli vinur kæri, heldurðu ekki hringinn þinn ég hermannlega bæri? En nútíma skilningur á greinilega við það að vera djarfur og bera sig höfðinglega.

Í Egilssögu má lesa þetta um að vera hermannlegur þegar Egill Skallagrímsson stóð í erfðamálum við Berg-Önund: Þá mælti Egill: "Vér skulum nú snúa aftur til bæjarins og fara hermannlega, drepa menn þá alla, er vér náum, en taka fé allt, það er vér megum með komast."

Þeir fara til bæjarins og hlaupa þar inn í hús og drepa þar menn fimmtán eða sextán; sumir komust undan af hlaupi; þeir rændu þar öllu fé, en spilltu því, er þeir máttu eigi með fara. Þeir ráku búfé til strandar og hjuggu, báru á bátinn sem hann tók við; fóru síðan leið sína og reru út um eyjasund.

 

Ps. Hér fyrir neðan má nálgast fyrri pistla um Hemannastekka: 

Hvaðan kom nafnið - Hermannastekkar

Örnefni og gildi þeirra

Haustlægð í slagtogi með ríkisstjórninni

Síðasta föstudag, rétt áður en fyrsta haustlægðin gekk yfir landið, varð mér á að setja inn blogg í hugsanaleysi. Ég jós mér yfir ríkisstjórnina og stóð svo ekki fyrir máli mínu hér á síðunni. Ekki nóg með það, rétt á eftir lenti ég í slagtogi með ráðherrum ríkisstjórnarinnar án þess að láta liðið fá það óþvegið.

Það kunna kannski einhverjir að álykta sem svo að ég hafi ruglast í ríminu, en svo er ekki. Málið er að þegar ég setti inn síðasta pistil átti ég eftir að taka mig saman í andlitinu fyrir flug. Ég hafði ákveðið að bregða mér af bæ, eða eins og Matthildur mín orðaði það; -hvernig ætlar þú að fara að því?

Þannig var að ég hafði fyrir löngu ákveðið að fara til Reykjavíkur ef yngsti bróðir kæmi frá Englandi í tilefni þess að árin hans eru 50 og eiga nokkra samverudaga með systkinum mínum. Lengi vel hélt ég því fram að ég ætlaði að keyra, en svo gerðist það að fyrirtækið, sem ég mæti hjá, keypti bíl sem ég hafði heimtað í æðiskasti i vor.

Þannig að ég komst undan því að láta reyna á efasemdir Matthildar með því að fara með flugi og með því að láta litli bróðir sjá um aksturinn austur. Sjálf fór hún á Djúpavog til að vera ömmugullinu Ævi til halds og trausts, sem er byrjuð allt of snemma í skóla, og vegna þess að snáðinn átti að fæðast þann fjórða fannst henni vissara að fara strax.

Eftir að hafa sett skammirnar um ríkisstjórnina í loftið hér á síðunni og búin að taka mig til fyrir flug ákvað ég að labba niður á flugvöll milli bleikra akra í blessaðri morgunnblíðunni á Egilsstaðanesinu. Ég settist svo einn á afskektan stað í flugstöðinni þar sem ég sá daginn fæðast út um gluggann úr mistri morgunnsólar.

Ég hélt jafnvel að ég væri einsamall staddur í paradís, en var ekki lengi einn. Kunningi kom og spjallaði um myndlist og svo annar um ósegjanlegan harm. En skyndilega vorum við umkringdir af ráðherrum ríkisstjórnarinnar, nema sendiherradótturinni sem sjálfsag hefur þótt jafn skynsamlegt og okkur að fara með veggjum.

Þegar út í flugvél var komið þá settist ég við austur gluggann. Ein dúkkulísa ríkisstjórnarinnar tók strauið aftur vélina og stefndi til mín, á eftir henni var kona sem mér fannst ég kannast við. Dúkkulísan settist fyrir framan mig, en konan við hliðina á mér og bauð um leið góðan dag. Ég tók undir og spurði hvort hún héti ekki örugglega Nína.

Konan spurði hissa hvernig veist þú það, -hvort við þekktumst. Ég sagði að við hefðum búið í sama húsi fyrir akkúrat 40 árum síðan, og gaf upp götu og númer. Þú hefur þá verið á Barða sagði hún. Þá voru tímarnir aðrir, botnlaus vinna, stuttur tími til skemmtana og gleðskapurinn eftir því, annað en í dag.

Við spjölluðum um gamla tíma á meðan flugvélin flaug í heiðríkjunni yfir víðernunum norðan Vatnajökuls. Ég skimaði á meðan eftir vinnufélögum mínum út um gluggann, sem áttu að vera að múrhúða leiðivegg við Desjaárstíflu austan við Kárahnjúkinn.

Hún sýndi mér myndir af nýjum Barða við bryggju í símanum sínum, en hún hafði verið á Neskaupstað að passa barnabörnin síðustu vikurnar, sagði að hún byggi á Vesturlandi og væri Vesturlands goði Ásatrúarfélagsins.

Af forvitni spurði ég hvort hún teldi að goðar þjóðveldisins hefðu verið trúarleiðtogar eða pólitíkusar. Hún taldi að þá hafa verið hvoru tveggja. Við vorum sammála um að lýðveldið væri á braut glötunar rétt eins og þjóðveldið á sínum tíma vegna landlægrar spillingar, græðgi og minnimáttarkenndar fyrir erlendum áhrifum.

Eftir að hafa skoðað myndirnar betur sagði ég, -að þó að manni fyndist lítið til þess nýja koma nú til dags þá væri Barði mun stærri en skuttogarinn nafni hans fyrir 40 árum. Hafskipabryggjan og vöruskemman væru eins og krækiber í helvíti miðað við fjölveiðiskipið, en þá hefði hafskipabryggjan verið stór og skuttogarinn lítill.

Ég sagði frá bíltúr sem ég fór með litla bróðir um austfirði fyrir tæpu ári síðan. Þá komum við í Neskaupsstað þar sem öll skip Síldarvinnslunnar voru bundin við bryggju, varla hræða á götunum. Allur bærinn kominn á laugardagskvöldi út til Gdansk að snæða hátíðarkvöldverð í boði Síldarvinnslunnar. Heilu þotuförmunum af fólki flogið frá Egilsstaðaflugvelli.

Öðru vísi áður brá þegar togari mátti ekki stoppa meira en 30 tíma í landi, -annars varð búsetubrestur og voðinn vís. Utanlandsferðin var í þá daga í mesta lagi sölusigling til Grimsby eða Hull. Við fyrstu haustlægðina þann stutta tíma sem ég var á Barða komum við einmitt að hafskipabryggjunni vegna veðurs á laugardagskvöldi.

Þá var stutt í vaktaskipti, ball í Egilsbúð, og á minni vakt voru við flestir ungir og einhleypir því tilhlökkunin mikil. Það kom í okkar hlut að binda, á meðan fjölskyldufeðurnir stauluðust frá borði niður vaggandi landganginn í rigningu og roki. Allt í einu kallaði Hebbi í kallkerfið úr brúnni "sleppa", auðvitað trúðum við ekki eigin eyrum.

Hvort sem landfestarnar slitnuðu í ólgu sjó eða Hebbi lét í haf, þá sigldum við með slitnar landfestar út fjörðinn og vorum andvaka úti á Norðfjarðarflóanum til morguns. Svo var siglt inn í höfn þegar lægði í birtingu, landað, tekinn ís og farið út aftur eftir 30 tímana til að sjá frystihúsinu fyrir hráefni.

Þegar flugvélin flaug inn til lendingar í Reykjavík var farið að hvessa svo öldutopparnir voru hvítfrissandi út Kollafjörðinn og ókyrrð jókst til muna yfir Stjórnarráðinu. Þegar inn í flugskýlið á Reykjavíkurflugvelli var komið, þökkuðum við hvort öðru fyrir skemmtilega samfylgd og höfðum bæði á orði hvað það væri gott að hafa sloppið við að sitja við hliðina á ráðherra í þessu flugi. Það væri á pari við að sleppa lifandi.

Helgin leið vindasöm við glaðværð í systkina hópnum af Hæðinni, fjögur vorum við mætt til að fagna 50 árum litla bróðir. Yngri systirin ein hafði ekki komist frá S-Frakklandi, þar sem hún hefur búið í meira en 30 ár, þó svo að hún hafi átt hugmyndina af hittingnum, -fékk ekki sumarfrí á réttum tíma í Frans þegar á reyndi.

Við litli bróðir lögðum svo að stað austur í birtingu á mánudagsmorgunn í logni, en vaðandi túristavaðli, á kassabíl með hraðatakmörkun í 90 km. Þannig að þegar túristavaðallinn var á 70-80 vegna ókunnugleika á því hvar Reynisfjara væri var ekki um annað að gera en dóla á sama hraða.

Mér lá náttúrulega mikið á því að það var kominn fjórði og snáðinn væntanlegur í heiminn. Enda stóð ekki á því að hann mætti á réttum tíma á mánudagskvöldi og dóttir okkar allan tímann með á hreinu að þeir sem fæddust í meyju væru bæði stundvísir og áreyðanlegir.

Dagana síðan þá hefur verið keyrt meira en til Reykjavíkur og til baka og Matthildur mín ekki minnst einu orði á hvernig ég hafi farið að því, -þrjá daga yfir Öxi á Djúpavog. Þaðan firðina á Neskaupstað, fram og til baka með hana og Ævi til að hitta snáðann. Þess á milli verið hálfan daginn i steypunni.

Þetta er nú ástæðan fyrir því að ég hef ekki haft tíma til að skammast út í ríkisstjórnina í heila viku, þó svo að full ástæða hafi verið til. Ég hef semsagt ekki lent á glapstigum ennþá, þrátt fyrri að hafa verið í slagtogi með slektinu í haustlægðinni.

Síðustu dagar hafa einfaldlega verið þannig að ég hef hvorki haft tíma til að lesa né skrifa, hvað þá verða óður og rífa kjaft. Fyrir náð almættisins hefur lífið einfaldlega leikið við mig og mína þrátt fyrir ríkisstjórnina.

Vesalings fólkið

Það eina góða sem kemur hugsanlega út úr væntumþykju sendiherradótturinnar fyrir hvölum væri ef þetta gerræði hennar gengi frá túristavaðlinum. Um það er ekki öll nótt úti. Að setja á hvalveiðibann síðasta sumarið sem hvalveiðar eru leifðar og gera síðan í brækurnar, er einstakt.

Að bera fyrir sig dýravelferð upp úr skýrslu stofnunnar, sem á sama tíma og hún kokkaði upp dýrvelferðar rökin lét slátra 1.400 lambfullum kindum í Miðfirði rétt fyrir burð, í nafni dýravelferðar, -vegna rakalausrar riðu, sem síðan reyndist ekki vera nema í einni kind á öðrum bænum, er einstakt.

Og að ráðherra á Íslandi sem fer með forræði þessarar stofunnar komist upp með allt gerræðið er sennilega nýtt Íslandsmet. Nú er ekki einu sinni hægt að segja um ríkisstjórn Íslands að hún sé bara skipuð jelly böngsum, Davos dúkkulísum og  flissandi fábjánum. Það er ekkert annað hægt að segja en vesalings  fólkið.

Ísland tekur „risastórt skref aftur á bak“

Ísland úr EES og NATO burt

Sjálfstæðismenn hafa verið í basli vegna bókunar 35. Helst að skilja að þeir telji nægja að lýsa yfir fullveldi sjálfs sín og málið sé dautt.

Öllum má vera ljóst að núverandi ríkisstjórn, Framsóknar, VG og Sjálfstæðisflokks, -hefur fótum troðið fullveldi landsins öll sín ríkisstjórnarár. Bændur og búalið er látið bera skaðann á meðan sendiherradóttirin snýr upp á sig í marvælaráðuneytinu.

Þessir flokkar hafa flutt inn hömlulaust lagabókstafi helsisins í flugvélaförmum frá Brussel, ásamt Úkraínskum kjúklingum. Ófögnuðurinn hefur verið stimpluð svo til möglunarlaust á alþingi og kjúklingarnir merktir sem íslenskt gæðafæði.

Ekki einu sinni áköfustu viðreisnar-kratar hefðu getað látið sig dreyma um annað eins fullveldisframsal, öðruvísi en að ganga eins og úlfvaldar í gegnum ESB nálaraugað með tilheyrandi þjóðaratkvæðagreiðslu.

Gott ef ríkisstjórninni er ekki að takast með flissandi fábjánum og kyssandi Davosdúkkulísum  að koma bæði Íslandi og Úkraínu í ESB, umræðu- og átakalaust sem ófullvalda fórnarpeðum stóru stríðsaflanna.

Og nú þegar NATO er að koma sér fyrir til árása frá íslensku yfirráðasvæði, og greina má kjarnorkusprengjuberandi ameríska váfugla flögra yfir höfuðborginni svo fölsku tennurnar eru farnar að glamra í kaldastríðskumlinu, -er komin tími til að þeir málsmetandi, sem tala hvað fjálglegast um fullveldisframsal hætti hálfvelgjunni, -taki af skarið og bjóði upp á valkostinn Ísland úr EES og NATO burt.

Það sem ekki verður metið til fjár

Rannsóknir Barða Guðmundssonar um uppruna Íslendinga varpa algerlega nýju ljósi á frásögn Snorra Sturlusonar í Heimskringlu, sem hingað til hefur verið talin þjóðsaga ein, án nokkurs heimildagildis. Snorri segir, að Æsir hafi komið frá Svartahafs löndum til Norðurlanda undir forustu 12 hofgoða.

Þjóðstofn þessi kemur fyrst til Danmerkur og flyzt þaðan til Svíþjóðar. “Óðinn setti lög í landi sínu, þau er gengið höfðu með Ásum.” Hann kenndi þeim rúnir, galdra og ljóðagerð. Það er harla merkilegt, að Snorri skuli gera ráð fyrir norrænni sérmenningu, sem upptök eigi í hinum fjarlægu Svartahafslöndum.

En þar voru heimkynni Herúla, eftir að þeir komu norðan frá Eystrasalti. Vegur þeirra þaðan til Norðurlanda er varðaður arfsögninni. Þessi vegur er vandrataður, enda víða horfin í rökkur forneskjunnar.

Barði Guðmundsson hefur unnið það mikla afrek, að rekja þá slóð feðra vorra austan frá ströndum Azovhafs út til Íslands, og reist sér þannig óbrotgjarnan minnisvarða í íslenzkri sagnaritun. (Reykjavík, í ágúst 1959 – Skúli Þórðarson.)

Þannig endar inngangur að ritgerðasafni Barða Guðmundssonar fyrrverandi þjóðskjalavarðar. Árið 1959 kom ritgerðasafnið út undir heitinu Uppruni Íslendinga. Þar rökstyður Barði að Íslendingar séu ekki komnir út af dæmigerðum Norðmönnum heldur fólki sem var aðflutt, einkum á vesturströnd Noregs. Inngangur Skúla Þórðarsonar tæpir á um hvað ritgerðirnar fjalla.

Þar telur Barði Guðmundsson skáldmenntina eitt helsta einkenni íslensku þjóðarinnar. Það sama gera hinar norðurlanda þjóðirnar þegar þær tala um bókmenntaþjóðina á sögueyjunni. Enda geymdist saga norðurlanda á víkingaöld að miklu leiti á Íslandi. Fornaldarsaga Norðurlanda, sem í dag þykja þjóðsögur, geyma arfsagnir frá þjóðflutningunum miklu.

Nú þegar íslenskan á orðið undir högg að sækja, vegna gríðarlegs aðflutnings fólks til landsins allstaðar að úr heiminum, lítur út fyrir að þjóðin tapi tungumálinu sem varðveitti vandrataðan veg í fornaldarsögum. -Nútímafólk sem enn getur rakið ættartöluna aftur til Óðins samkvæmt þjóðararfinum.

Við fórnum yfirleitt því óefnislega sem ekki er hægt að meta til fjár, -svo mikil eru áhrif græðginnar. En á sumt verður aldrei settur verðmiði, sem rétt er að hafa í huga, nú þegar glóballin kyndir undir flóttamannastraum yfir opin landamæri heimsins.

Draumur eða martröð

Það verður æ ljósari á tali fólks að túristavaðallinn er farin að fara í þær fínustu. Heilu ferðamannabæirnir koma fljótandi af hafi og yfirtaka sjávarþorp landsins að sumarlagi, svo að ófært verður á meðan vaðallinn veltist um götur, jafnvel liggjandi á gluggum heimila fólks.

Þjóðvegirnir hafa verið yfirteknir af bílaleigubílum þar sem illa akandi og oft óhæfir ökumenn þenja tímatrektir á milli hápunkta til að taka af sér selfí. Þess á milli má varla milli sjá hvort athyglin er meiri á stýrinu eða snjallsímanum og oft birgir stór fartölva  útsýnið úr framrúðu húsbílanna.

Í vetur kom ítrekað fyrir að vegum var lokað innansveitar í Múlaþingi, þar sem yfir fjallvegi þarf að fara á milli byggðakjarna. Fyrirtækið sem ég starfa hjá er með verkefni víða á Austurlandi. Það er bagalegt þegar þarf að loka vegum vegna óvita bæði atvinnulega og fyrir allt heimafólk sem vant er að keyra í vetraraðstæðum.

Á leiðinni sem ég fer til vinnu daglega má oft sjá og upplifa óvitahátt erlendra túrista. Við afleggjarann á steypufarbikkunni, sem ég mæti til vinnu, var eitt sinn í vetur bíll hálfur út af vegi með túrista. Ég spurði vinnufélagana hvort við ættum ekki að kippa bílnum upp á veg fyrir fólkið.

Svarið var skýrt og klárt nei, sem kom mér á óvart því félagar mínir eru greiðviknir, -þannig að ég hváði. Þeir spurðu hvort ég hefði aldrei heyrt hvað það gæti kostað að bjarga túristum. Mýmörg dæmi væru þess að þegar túristar skiluðu skemmdum bílum til bílaleiga að þeir tilgreindu einhvern sem hefði aðstoðað þá sem skemmdavarginn, svo aðstoð var tómt mál að tala um hjá mér.

Í eitt skipti í sumar hafði happy camper bíll lent út af veginum þar sem ég var á leið í fabrikkuna. Stútungs kall á aldri við mig hljóp fyrir bílinn hjá mér baðandi út öllum öngum  svo ég varð að stoppa. Hann hafði ætlað að snúa á miðjum veginum, en lent við það fram af vegkantinum.

Hann vildi að ég ýtti á bílinn meðan hann héldi áfram að spóla í snarbröttum kantinum, ég sagði honum að ýta ég skyldi spóla. Svo þegar ekkert gekk, kannaði ég móana neðan við veg og sá leið til að komast annarstaðar upp á veg. Hann sagði að þessi leið kæmi ekki til greina.

Þá kom að traktorsgrafa og frændi minn. Ég spurði hvort hann gæti kippt kallinum upp á veg. Frændi kom út og skoðaði móann eins og ég hafði gert. Settist svo eldsnöggt upp í bílinn og keyrði hann lengra út í móa og þangað sem hægt var að komast upp á veg með kallinn veinandi þar sem hann hékk í bílstjórahurðinni. Hann þakkaði okkur samt fyrir þegar bíllinn var kominn upp á þjóðveg eitt.

Í sumar heyrði ég hjá bróður mínum, sem ferðaðist austur á land úr Reykjavík, að landsmenn væru farnir að keyra um á nóttinni vegna ástandsins á þjóðvegunum. Flutningabílstjórar sem þurfa að keyra eftir ESB klukkunni hafa einnig ítrekað verið í sviðsljósi fjölmiðlanna fyrir glæfralegan framúrakstur í umferðaöngþveitinu.

Ég sagði frá skemmtilegri heimsókn á Djúpavog hérna á síðunni fyrir nokkrum árum þegar við Matthildur mín fórum að passa litla sólargeislann okkar hana Ævi, á meðan foreldrarnir unnu bæði við að taka á móti ferðamönnum, enda tvö skemmtiferðaskip í einu á Berufirðinum. Þá í fyrsta sinn fleiri en eitt í einu, og þurfti allar tiltækar hendur þorpsins til að taka sómasamlega á móti gestum.

Í sumar hefur ekki verið óalgengt að tvö og jafnvel þrjú skemmtiferðaskip séu samtímis á Berufirðinum, jafnvel oft í viku. Ferðamenn á götum bæjarins margfaldur íbúafjöldinn. Vinkona á facebook deildi myndbandi frá Djúpavogi í sumar, og sagði ófært fyrir bíla á Djúpavogi þann daginn. Þar snéri hún sér í hring skammt frá fæðingastað og æskuheimili Matthildar minnar og heimili okkar fyrstu búskaparárin okkar, og tók mynd á farsímann.

Mergðin eigraði um göturnar, eða var eins og indíánaskari í kúrekamyndunum gamla daga, standandi í röðum upp um allar hæðir og kletta, skimandi yfir svæðið. Myndbandið á facebook endaði svo með því að það kom æðandi að henni stútungs kelling og hrópaði “WHERE ARE WE”.

Sonur okkar og tengdadóttir keyptu sér flug til Svíþjóðar í sumar. Sonurinn sagði að hótelgisting og ferðakostnaður í Svíþjóð væri bara brot af því að ferðast um Ísland. Ég sagði; veistu ekki af hverju það er – það fer engin heilvita maður í frí til Svíþjóðar. Sonur minn brosti og svaraði; -einmitt.

Það er ekki lengur fyrsti kostur hjá okkur Matthildi minni að fara á Djúpavog í okkar gamla heimabæ til að rifja upp ljúfa sumar daga, hvað þá að ferðast um Ísland. Þetta sumarið var farið í að spotta út stað sem hægt væri að vera í friði fyrir vaðlinum, og þeim stöðum fer óðum fækkandi á landinu bláa.

Í vetur dreymdi mig draum og ákvað svo að ferðast eftir draumnum, ef draum skyldi kalla. Þetta var eina skipulega ferðalagið okkar í sumar og þar var friður fyrir túristum þó svo að þeir væru í hundraða tali hinumegin við hólinn og hinn kantinn á þjóðvegi eitt. Þessa staðar  hefur sennilega hvorki verið getið á instagram eða lonley planet.

Ég ætla ekki segja frá því hvar þessi staður er, enda er hann of friðsæll og fallegur fyrir vaðalinn. En ég ætla að setja hér inn drauminn eins og ég skráði hann morguninn eftir að mig dreymdi hann og biðja einhverja draumspaka að ráða hann ef vera kynni að þeir rangli hér inn á síðuna.

 

22.02. Í morgunn hafði ég sofið 20 -30 mínútur þegar ég vaknaði og fór á fætur. Mig dreymdi samt stóran draum sem ég mundi.

Mig dreymdi bónda sem var niður á túnbletti með íslenskan hund og mislitt sauðfé. Hann var að búa sig í að heyja og var í gæruúlpu á litlum traktor með rakstravél. Ég fór niður á tún frá bænum til bóndans því ég heyrði hann segja að það lifði ekkert af þessu mislita.

Fyrir framan túnið var hafið, en á milli sjávar og túnsins var þjóðvegurinn á malarkambi og lá hann meðfram sjónum fyrir fjallsenda sem náði niður undir sjó. Að baki bæjarins voru brött fjöll þannig landrými var lítið og stutt að fara.

Þegar ég kom að bóndanum sat hann dauður á traktornum og mislitu rollurnar og hundurinn lá líka dautt í kring. Þetta var óhugarleg sjón svo ég ákvað að fara niður á Þjóðveg, en á milli þjóðvegarins og túnsins var kelda.

Ég gekk meðfram keldunni að fjallsendanum því mér fannst skriðan þar ná fram að vegi, en þar reyndist vera kíll á milli skriðunnar og vegarins. Bæði í vatninu í keldunni og kílnum skutust um dauðir fiskar á krókum með sveru glæru girni á milli og var eins og eitthvað drægi þá með hraði fram og til baka.

Þegar ég var að klöngrast í skriðunni uppi yfir kílnum sá ég hafið líkt og í síðdegissól, og tók eftir að sólin var að setjast í suð-austri. Það rökkvaði yfir mér í skriðunni, túninu, dauða bóndanum og bæjarstæðinu. Það fór engin bíll eftir þjóðveginum.

Tveir plús tveir

Þegar okkur finnst allt vera orðið breytt frá því áður var, jafnvel fjárhags áhyggjur þjaka, draumar dánir og töfraveröld horfin hugskotssjónum. Þá getur verið gott að leggjast í grasið með strá á milli tannanna til að tyggja um leið og hlustað er á fugla himinsins, fylgst er með skýjunum á ferð þeirra yfir himininn og minnast þess að ský gerir ekki mistök.

Áður en þú veist af munu margveldi alheimsins ná til innstu hugskots horna og það rennur upp fyrir þér að tveir plús tveir er það sem þér sýnist, -eru bara bókhaldsatriði sem engu máli skiptir í hinu stóra samhengi.

Útkoman fjórir er samkomulagsatrið manna á meðal. Rétt eins og tíminn, sem er viðurkennd sjónhverfingu um það að gærdagurinn hafi liðið áður en morgunndagurinn hefst. Þó svo að morgunndagurinn stjórnist af gærdeginum og í gær yrðu draumarnir til um morgunndaginn.

Það er ekkert í núinu sem gefur tilefni til þess að hafa áhyggjur, annað en hugmyndir okkar um að þeir sem lifa liðinn tíma séu með elliglöp, þeir sem lifa í óþekktri framtíð séu geðbilaðir og að þeir sem ganga út frá að tveir plús tveir séu fjórir endi ævina gjaldþrota.

Þegar upp er staðið er það trú, von og kærleikur sem skiptir máli.