Góa.

IMG_3945

Góa er fimmti mįnušur vetrar gamla norręna tķmatalsins og hefst į sunnudegi ķ įtjįndu viku vetrar, eša 18. til 24. febrśar. Fyrsti dagur góu er konudagur og var dagur hśsfreyjunnar eins og fyrsti dagur žorra var dagur hśsbóndans. Konudagur er žekktur frį mišri 19. öld. Sį sišur aš eiginmenn gefi konum sķnum blóm į konudaginn hófst um mišja 20. öld. Sķšasti dagur góu nefnist góužręll en žį tekur einmįnušur viš.

Oršmyndin góa viršist ekki notuš fyrr en ķ lok 17. aldar. Įšur var notuš kvenkynsmyndin gói (beygist eins og elli) allt frį žvķ ķ fornu mįli. Gömul saga, sem lesa mį um ķ fyrsta kafla Orkneyingasögu, segir frį Fornjóti konungi ķ landi žvķ er kallaš er Finnland og Kvenland. Hann įtti soninn Žorra sem aftur įtti dótturina Gói og tvo syni, Nór og Gór. Žorri var mikill blótmašur og hélt į mišjum vetri įr hvert blót sem kallašist žorrablót. Žaš bar til tķšinda į einu slķku blóti aš Gói hvarf og fannst ekki žótt vķša vęri leitaš.

Žremur vetrum sķšar, žegar Gói var enn ófundin, strengdu bręšur hennar žess heit aš leita hennar, Nór um löndin en Gór um śtsker og eyjar. Leitušu žeir vķša og lengi um žaš land sem nś heitir Noregur. Loks komast žeir aš žvķ aš Hrólfur nokkur śr Bjargi į Heišmörk, sonur Svaša jötuns noršan śr Dofrum, hafši numiš Gói į brott og heldur Nór til fundar viš hann. Žegar Hrólfur fréttir af Nór fer hann til móts viš hann og Nór bżšur honum til einvķgis. Žeir böršust lengi og hafši hvorugur betur. Žeir sęttust žį, Nór fékk systur Hrólfs en Hrólfur Gói og hafši Nór ķ leitinni aš systur sinni lagt undir sig Noreg.

Oršin góa og gói finnast einnig ķ Noršurlandamįlum. Ķ fęreysku er myndin gų, ķ nżnorsku gjų, go, ķ sęnskum mįllżskum göja, gya og ķ forndönsku gue, gųj. Įsgeir Blöndal Magnśsson telur oršiš lķklega skylt nżnorsku gjų ķ merkingunni 'snjóföl' og fornķslenska vešurheitinu gę (ķ žulum).

Hśsfreyjur įttu aš fagna góu į sama hįtt og bęndur fögnušu fyrsta degi ķ žorra. Žęr įttu aš fara fyrstar allra į fętur, ganga fįklęddar śt fyrsta morgun góu og bjóša hana velkomna meš žessari vķsu:

Velkomin sértu, góa mķn,

og gakktu ķ bęinn;

vertu ekki śti ķ vindinum

vorlangan daginn.

Žorrinn og góan žóttu erfišastir vetrarmįnašanna žar sem oft var fariš aš ganga į matarbirgšir. Ķ söfnum Oršabókar Hįskólans er žessi oršatiltęki mešal annars aš finna um góuna: Hęgt er aš žreyja žorrann og góuna. Kerling kvaš žaš vęri óséš. ,,Žvķ aš ekki er öll góa śti enn." Góunnar er oft getiš ķ žulum og vķsum.

Viš skulum žreyja žorrann

og hana góu

og fram į mišjan einmįnuš;

žį ber hśn Grįna.

 

Heimildir;

http://is.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3a

http://www.visindavefur.is/svar.php?id=55529

 


Eldingar og rafsegulstormar.


mbl.is Dularfullt skż į Mars
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Steinarnir tala.

IMG_1126

Samkvęmt ķslendingasögunum kom Leifur "heppni" Eirķksson til Amerķku. Tališ er aš Leifur hafi fęšst um įriš 980 į Ķslandi, sonur Eirķks rauša Žorvaldssonar og Žjóšhildar konu hans. Hann flutti ungur meš foreldrum sķnum til Gręnlands. Ķ Gręnlendinga sögu segir frį žvķ aš Leifur kaupir skip Bjarna Herjśfssonar sem hafši įšur komiš aš ströndum Noršur-Amerķku įn žess aš stķga žar į land.

Gręnlendingasaga hefst į žessum oršum; „Herjślfur var Bįršarson Herjślfssonar. Hann var fręndi Ingólfs landnįmamanns. Žeim Herjślfi gaf Ingólfur land į milli Vogs og Reykjaness. Herjślfur bjó fyrst į Drepstokki. Žorgeršur hét kona hans en Bjarni son žeirra og var hinn efnilegsti mašur. Hann fżstist utan žegar į unga aldri. Varš honum gott bęši til fjįr og mannviršingar og var sinn vetur hvort, utan lands eša meš föšur sķnum. Brįtt įtti Bjarni skip ķ förum. Og hinn sķšasta vetur er hann var ķ Noregi žį brį Herjślfur til Gręnlandsferšar meš Eirķki og brį bśi sķnu. Meš Herjślfi var į skipi sušureyskur mašur, kristinn, sį er orti Hafgeršingadrįpu. Žar er žetta stef ķ:

Mķnar biš eg aš munka reyni

meinalausan farar beina,

heišis haldi hįrrarfoldar

hallar drottinn yfir mér stalli.“ 

Žegar Gręnlendinga- og Eirķks-saga rauša eru lesnar į milli lķnanna vakna margar spurningar um hvenęr landnįm Evrópumanna varš raunverulega ķ Amerķku. Bįšar sögurnar segja frį keltneskum mönnum ķ fyrsta kafla. Ķ Gręnlendinga-sögu er žaš hinn kristni Sušureyski mašur sem er samskipa Herjślfi Bįršarsyni til Gręnlands. Ķ fyrsta kafla Eirķkssögu segir frį hinum stóręttaša Vķfil sem hafši veriš hertekinn fyrir vestan haf og var kallašur įnaušugur žar til Aušur djśpśšga veitti honum lausn. Žaš er sammerkt meš upphafi beggja sagnanna aš žessir menn koma ekki meira viš sögu.

Gręnland 2Auk žessa segir Eirķkssaga rauša frį žvķ žegar Leifur Eirķksson fer til Sušureyja Skotlands į leiš sinni til Noregs og dvelst žar sumarlangt. Žar kynnist hann stóręttašri konu sem hét Žórgunnur, žegar Leifur yfirgefur Sušureyjar vill Žórgunnur fara meš Leifi žvķ hśn bar hans barn undir belti. Leifur tekur žaš ekki ķ mįl, en sagt er aš sķšar hafi žessi sonur Leifs komiš til Gręnlands žar sem Leifur gekkst viš fašerninu. Ķ Noregi fęr Leifur svo skoskan mann og konu aš gjöf frį Ólafi Tryggvasyni Noregskonungi žegar konungur į aš hafa bešiš Leif um aš kristna Gręnland.

Engum sögum fer af kristniboši Leifs į Gręnlandi, en žetta skoska fólk fengu žeir Leifur og Eirķkur rauši sķšar til aš fylgja Žorfinni Karlsefni er hann fór til Vķnlands og viršist žaš žar hafa veriš kunnugt samkvęmt sögunni. Athyglivert er aš samkvęmt sögunum viršast žessi keltnesku tengsl vera illskiljanlegt og aš sumt af žessu fólk skuli yfir höfuš vera nefnt til sögunar. Nema žį aš eitthvaš sem var skrifaš var hafi tapast.

Eirķkssaga segir ķ örstuttu mįli frį afdrifum eins skips ķ Vķnlandsleišangri Karlsefnis; „Sķšan skildu žeir og sigldu noršur fyrir Furšustrandir og Kjalarnes og vildu beita žar fyrir vestan. Kom žį vešur į móti žeim og rak žį upp viš Ķrland og voru žar mjög žjįšir og baršir. Žį lét Žórhallur lķf sitt“ eins og ekkert vęri ešlilegra en žeir hefšu borist aš Ķrlandsströndum.

Sagan segir einnig örstutt frį žvķ aš auk skręlingja byggšu ašrar žjóšir Vķnland „sögšu aš konungar stjórnušu Skręlingjalandi. Žeir kvįšu žar engi hśs og lįgu menn ķ hellum eša holum. Žeir sögšu land žar öšrumegin gagnvart sķnu landi og gengu menn žar ķ hvķtum klęšum og ęptu hįtt og bįru stangir og fóru meš flķkur. Žaš ętla menn Hvķtramannaland.“

 Orkneyjar

Į austurströnd Noršur-Amerķku hafa vķša fundist mannvistarleifar, svipašar žessum sem eru į Orkneyjum. Žęr mį helst rekja til Keltneskar menningar sem var uppi mörg hundruš įrum fyrir feršir norręnna manna til Vķnlands.

Žaš er merkilegt eins nįkvęmlega og Eirķkssaga greinir frį atburšum tengdum skręlingum s.s. žegar Žorfinnur karlsefni fer sušur undir Hóp, sem er ętla mį vera Manhattan, aš ašeins lķtillega er minnst į hina žjóšina. Veršur žetta žeim mun meira įberandi ķ ljósi žess aš sagan segir ekkert meira um hvķtramannalandi, žó sagan sé um margt meš nįkvęmar lżsingar į žvķ sem fyrir bar er eins og žaš vanti kafla žvķ nęst ber sagan nišur į Gręnlandi.

Upphaf Eirķks- og Gręnlendingasögu greina frį tengslum į milli kelta og vesturferša vķkinga. Ķ žvķ samhengi veršur Vķfill sį er nefndur er ķ upphafi Eirķkssögu sem leysingi Aušar Djśpśšgu sérlega įhugaverš sögupersóna, en hann er sagšur; „ęttstór mašur og hafši veriš hertekinn fyrir vestan haf og var kallašur įnaušugur įšur en Aušur leysti hann“. Nś komu hvorugt, Aušur né Vķfill vestur um haf frį Noregi til Ķslands, hśn hafši ališ manninn į Ķrlandi, Skotlandi og Orkneyjum įšur en hśn sest aš į Ķslandi. Žaš veršur žvķ til spurning; fyrir vestan hvaša haf hinn ęttstóri Vķfill var hertekinn?

Minjar sem fundist hafa ķ New England ķ Main fylki ķ Bandarķkjunum eiga sér enga samsvörun ķ menningu žeirra frumbyggja Amerķku sem Gręnlendinga sögurnar kalla skręlingja. Bent hefur veriš į aš helst eigi žessar menjar sér hlišstęšur į Bretlandseyjum. Helst mį finna hlišstęšar byggingar į Ķrlandi, Sušureyjum og Orkneyjum viš Skotland sem tengjast menningu Kelta einmitt frį žvķ svęši sem vitaš er aš margir landnįmsmenn Ķslands komu. Hafa žessar menjar ķ New England veriš aldursgreindar langt aftur fyrir feršir vķkinga til Vķnlands. Og hafa žęr jafnvel gengiš undir nafninu Stone Hange Noršur-Amerķku.

 

 


Aš drepa į dreif.

Žeir Kaupžings kumpįnar voru dęmdir fyrir markašsmisnotkun ef, rétt er skiliš. Sjeikinn keypti hlutabréf ķ bankanum meš peningum sem bankinn lįnaši sjeiknum. Engir peningar fóru śt śr bankanum.

Žetta voru sżndarvišskipti įn fjįrśtlįta, öfugt viš žann fjölda sżndarvišskipta žar sem bankinn lįnaši innherjum sem leistu śt söluhagnaš hlutabréfa sinna en bankinn įtti sķšan lįnsvešin ķ eignalausum einkahlutafélögum.

Žaš hlżtur alltaf aš vera lįgmarks krafa aš opinbera hvaš lį aš baki žeim įkvöršunum sem uršu til žess aš gjaldeyrisforša žjóšarinnar var sólundaš. Aš kanna bótarétt žessara sżndarvišskipta sértaklega er aš drepa mįlum į dreif.


mbl.is Lįnaš tveimur vikum eftir brotin
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Hvaš varš um ķslensku Gręnlendingana?

kensington-runestone-museum-alexandria-mn-0522

Ķ 600 įr hefur žaš veriš hulin rįšgįta hvaš varš af samfélagi norręnna manna į Gręnlandi. Žeir vķsindamenn sem hafa rannsakaš mįliš hafa flestir haldiš sig innan žess ramma mankynsögunnar sem gerir rįš fyrir aš Amerķka hafi veriš fyrst numin af Evrópumönnum eftir Columbus įriš 1492. Samt eru til rannsóknir sem benda til žess aš Amerķka hafi veriš byggš mun fyrr frį Evrópu. 

Til eru skrįšar heimildir fyrir žvķ aš Hįkon biskup ķ Noregi hafi sent Ķvar Bįršarson prest til Gręnlands įriš 1341, en žį hafši ekkert frést ķ meira en įr frį Gręnlensku byggšunum. Žegar Ķvar kom ķ vesturbyggš Gręnlands var allt fólkiš horfiš. Hvert žaš fór er engar heimildir til um, en žess mį geta aš sjóleišin milli austur og vesturbyggšar er um 375 mķlur eša um ¾ leišarinnar į milli Gręnlands og Nżfundnalands. Žaš sama gerist ķ austurbyggš 100-150 įrum sķšar, fólkiš hverfur sporlaust.

Žaš viršast žvķ vera mjög fįtęklegar heimildir til varšandi žaš hvaš geršist sķšustu bśsetu įr norręnna manna į Gręnlandi og ekkert sem getur skżrt skyndilegt hvarf fólksins. Fręšimenn hafa viljaš meina aš kólnandi loftslag, hungur og sjśkdómar hafi meš žaš aš gera hvaš af fólkinu varš. En žaš breytir ekki žeirri rįšgįtu aš ķbśarnir hurfu sporlaust. 

Žegar séra Ķvar Bįršarson var aftur kominn til Noregs įriš 1344 śr Gręnlandsleišangri sķnum fer hann af einhverjum įstęšum fram į žaš viš pįfa, ķ gegnum biskupstofu ķ Bergen, aš biskupsembęttiš į Gręnlandi verši flutt til Noregs en Gręnland hafši eigin biskup til įrsins 1349. Lķklegt veršur aš teljast aš ķ leišinni hafi Ķvar upplżst stöšu mįla į Gręnlandi į ęšstu stöšum.

Įriš 1355 sendir Magnśs IV (Smek) Svķa konungur, en hann var jafnframt konungur yfir Noregi, Ķslandi og Gręnlandi į žessum tķma, leišangur til Gręnlands til aš kanna stöšu mįla. Af žeim heimildum sem til eru um įstęšur žessa leišangurs mį rįša aš ógn hafi stešjaš aš kristnu samfélagi į Gręnlandi. Žess er skemmst aš geta aš leišangur Magnśsar Smek Svķakonungs snéri ekki aftur og eru į huldu hvaš um hann varš, žó eru til óstašfestar sagnir um aš 3 eša 4 leišangursmenn hafi komiš fram ķ Noregi įriš 1364.

Frį žessum įrum eru til heimildir af köldum įrum žar sem ķs fyllti hafnir į noršanveršu Ķslandi. Eins er til frįsögn af žvķ, śr glatašri bók frį žessum tķma, aš einhvertķma į įrunum fyrir 1350 hafi "...nęstum 4000 manns haldiš śt į frosiš haf og aldrei snśiš aftur." Leiddar hafa veriš aš žvķ lķkur aš žetta frosna haf hafi veriš vestan viš Gręnland og eru annįlaskrif Ķslenskra biskupa nefnd žvķ til stušnings, žar į mešal žeir annįlar sem Gķsli Oddsson į aš hafa haft ašgang aš og lagt śt af įriš 1638 žegar hann skrifar bókina „ Ķslensk annįlsbrot og undur Ķslands“.

Annįlagrśsk ķslenskra biskupa hafa vķša rataš. Ķ New York Times birtist grein 19. desember įriš 2000 žar sem greinahöfundurinn Walter Gibbs kemur inn į annįls brot Gķsla Oddsonar biskubs ķ Skįlholti frį įrunum 1632-1638 og segir; "The clearest suggestion that something transformative had taken place in North America came from the hand of a 17th century Icelandic bishop. Citing 14th century annals that have been lost, the bishop, Gisli Oddsson, wrote: ''The inhabitants of Greenland, of their own free will, abandoned the true faith and the Christian religion, having already forsaken all good ways and true virtues, and joined themselves with the folk of America".

Hvort tżndir Gręnlendingar ķ kólnandi loftslagi og ferš žeirra yfir frosiš haf hafi veriš įstęša leišangurs Magnśsar IV Svķakonungs er hvergi skrįš svo vitaš sé, en einhverjar heimildir geta žess aš séra Ķvar Bįršarson hafi komiš viš sögu ķ ašdraganda leišangursins. Enda žarf žaš ekki aš koma į óvart aš forvitni hafi leikiš į žvķ į aš vita hvaš varša um allt samfélagiš eins og žaš lagši sig ķ vesturbyggš Gręnlands sem hvarf įn žess aš svo mikiš sem aš nokkuš vęri um žaš vitaš ķ austurbyggš.

420px-Beardmore_Relics_(map)

Viš žennan leišangur hafa grśskarar og utangaršs fręšimenn jafnframt viljaš tengja rśnastein sem sęnsk ęttašur bóndi Olof Ohman fann ķ Kensington, Minnesota įriš 1898. En į hann eru ristar rśnir um feršir 8 Svķa (Gota) og 22 Normanna ķ Minnesota įriš 1362. Žį hefur veriš bent į, til marks um mikilvęgi žessa leišangurs, aš sį sem fyrir honum fór fékk aš velja ķ hann śr lķfverši Magnśsar IV žį menn sem svariš höfšu honum eiš.

Kensington rśnasteinninn vakti talsverša athygli į sķnum tķma, en var fljótlega śrskuršašur falsašur af fręšimannasamfélaginu. Varš žetta sęnskęttašri fjölskyldu Olofs bónda til mikilla rauna, enda var Olof sjįlfur sakašur um fölsunina. žó svo aš rśmum 100 įrum seinna séu öll žau rök fallin sem notuš voru til aš śrskurša rśnir steinsins falsašar og fjölskylda Olofs hafi fengiš uppreisn ęru žį breytir žaš ekki žvķ aš Kensington rśnasteininn telst ekki marktękur, enda tekur žaš žvķ varla aš skrifa mankynsögu upp į nżtt.

Žess mį einnig geta aš sumir fręšimenn ķ seinni tķš hafa bentį aš ķ Upernavik į Gręnlandi fannst rśnasteinn sem talin er vera frį įrinu 1314. Žar var notast viš sama rśnastafróf og į Kensington steininum, en į sķnum tķma voru notuš sem rök fyrir fölsun Kensington steinsins aš rśnirnar vęru geršar af vanžekkingu, stafrófiš vęri ekki rétt.

Į Gręnlenska steininum stendur "Erlingur Sighvatsson, Bjarni Žóršarson og Indriši Oddson hlóšu žessa vöršu į laugardegi fyrir bęnadaga."

 
 
Žessi bloggfęrsla er ķ framhaldi fęrslurnar "Tżndir ķslendingar" og heimildamyndarinnar "Lost vikings" sem er um vangaveltur vķsindamanna hvaš varš um byggš norręnna manna į Gręnlandi, fornleyfauppgröft žar og fleira. Sjį hér.

Vetur skógarmanns.

Einfaldleikinn er óvenjulegur og žaš žarf visku til aš finna hann, einhvernvegin žannig fórust Paulo Coelho orš ķ bókinni Alkemistinn žegar hann lżsti feršalagi fjįrhiršis frį Andalśsķu į Spįni yfir til Afrķku, sķšan žvert yfir Sahara aš pķramķdum Egiptalands žar sem hann taldi fjįrsjóš vera aš finna, en komst žį aš žvķ aš hans fjįrsjóšur var fólgin hjį rolluskjįtunum heima ķ Andalśsķu.

Kristur dvaldi ķ 40 daga śt ķ aušninni til aš reyna sjįlfan sig og stóšst aš žvķ loknu tilboš djöfulsins um aš erfa öll rķki veraldar fyrir sįl sķna. Sumir klķfa fjöll į mešan ašrir fara ķ margra daga öręfaferšir til aš vera meš sjįlfum sér. En fyrir okkur sem ekki erum lķkleg til stórręša getur veriš einfaldast aš slökkva į sjónvarpinu og hlusta į vindinn gnauša į gluggann.

Paul Myburgh dvaldi ķ sjö įr śti ķ Kalihari eyšimörkinni į mešal sķšustu original bśskmannana. Ķ bókinni hans "Bushman winter has come" segir; aš ķ aušninni žar sem andinn er einn meš sjįlfum sér,geti hver og einn fundiš hvaš er satt og rétt til žess aš lifa. Horfst ķ augu viš óendanleikann, žar til ekkert berst til žķn lengur og žś ert neyddur til aš leita inn į viš. Žegar svo allt sem žś ert og allt sem žś ert ekki stendur fyrir framan žig, žį geturšu vališ um hvaša hugsun veršur aš veruleika.

 


Hvaš er TISA?

Į žessari stundu tekur Ķsland žįtt ķ leynilegu samningaferli. Žaš er ljóst aš samningurinn, TISA, gengur mest og best śt į aš viš afsölum okkur réttindum og völdum sem hingaš til hafa veriš talin sjįlfsögš. Hlišstęšir samningar sem elķtan ętlar aš koma ķ gegn eru Trans-Pacific Partnership (TPP) og Transatlantic Trade and Investment Partnership (T-TIP). Ķ stuttu mįli žį er veriš aš reka endahnśtinn į samninga sem tryggja aš 65% mannkyns beygi sig enn frekar undir ęgivald fjölžjóšafyrirtękja og risabanka. meira


mbl.is Leyndin nęr lķka til rįšherra
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Tżndir ķslendingar.

Garšar Gręnland 2

Hvaš varš af byggš norręnna manna į Gręnlandi? Byggšin er talin hafa veriš viš gott gengi um 1410 samkvęmt ritušum heimildum um brśškaup ķslendings sem žar var haldiš 1408 sem vitaš er aš fór aftur til Ķslands 1410, ekkert hefur spurst til fólksins žar sķšan. Į huga.is er fariš yfir „örlög norręnnar byggšar į Gręnlandi“ ķ samnefndri ritgerš. Žar eru helstu getgįtum fręšimanna ķ gegnum tķšina um örlög Gręnlendinga af norręnum uppruna gerš skil. Žaš sem merkilegast er viš žęr getgįtur er aš nįnast engin žeirra gerir rįš fyrir aš fólkiš sem žašan hvarf sporlaust hafi fariš til Vķnlands žrįtt fyrir aš landkostir fyrirheitna landsins hafi veriš eitt helst umręšuefniš į Gręnlandi samkvęmt Gręnlandssögu og Eirķkssögu-rauša.

Vilhjįlmur Stefįnson mannfręšingur og landkönnušur komst nęst žvķ aš geta sér žess til aš fólkiš hafi fariš til Vķnlands, en hans kenning er į žann veg aš Gręnlenska fólkiš hafi blandast eskimóum ķ langt noršur ķ Canada. Žęr kenningar eru nś taldar hafa veriš afsannašar meš genarannsóknum nśtķmans. Lokanišurstaša ritgešar höfundarins į huga.is gerir rįš fyrir aš norręna samfélagiš į Gręnlandi hafi flutst sušur um höf jafnvel fyrst til eyjarinnar Madeira śt af Portśgal en hafi aš lokum dagaš uppi į Kanarķeyjum.

Til eru skrįšar heimildir fyrir žvķ aš Hįkon biskup ķ Noregi hafi sent Ķvar Bįršarsons prest til Gręnlands įriš 1341, en žį hafši ekkert fréttst ķ meira en įr frį Gręnlensku byggšunum. Frumheimildirnar um hvaš blasti viš séra Ķvari Bįršarsyni og samferšamönnum žegar žeir koma til vesturbyggšar eru glatašar en til eru dönsk afrit frį žvķ um 1500.

Žegar Ķvar og fylgdarliš kom ķ byggšina finnur hann ekkert fólk ašeins bśsmala ķ haga, nautgripi og saušfé. Žeir slįtrušu eins miklu af bśsmalanum og skipin gįtu boriš,fluttu žaš svo meš til austurbyggšar Gręnlands en žar virtist allt meš ešlilegum hętti. Hvaš varš af fólkinu ķ vesturbyggš er engar heimildir til um, en žess mį geta aš sjóleišin milli austur og vesturbyggšar er um 375 mķlur eša um ¾ leišarinnr į milli Gręnlands og Nżfundnalands.

Žaš sama skešur svo ķ austurbyggš 100-150 įrum seinna, fólkiš hverfur sporlaust. Sķšustu skrįšu heimildir śr austurbyggš eru frį įrinu 1408 af brśškaupi žeirra Sigrķšar Björnsdóttur og ķslendingsins Žorsteins Ólafssonar ķ Hvaleyjar kirkju. Eins mun einhverstašar vera til lżsing Žosteins į žvķ žegar mašur aš nafni Kolgrķmur var brenndur į bįli fyrir galdur žann tķma sem hann var į Gręnlandi, en til Ķslands komu Žorsteinn og Sigrķšur 1410.

Žaš viršast žvķ vera mjög fįtęklegar heimildir til varšandi žaš hvaš geršist sķšustu bśsetu įr noręnna manna į Gręnlandi og ekkert sem getur skżrt skyndilegt hvarf fólksins śr austurbyggš. Fręšimenn hafa viljaš meina aš kólnandi loftslag, hungur og sjśkdómar hafi meš žaš aš gera hvaš af fólkinu varš. En žaš breytir ekki žvi aš eins og ķ sumum óleystum moršgįtum, žį vantar lķkin.

Kenningar hafa veriš uppi um aš žaš sama hafi gerst og meš Tyrkjarįnunum į Ķslandi, fólkinu hafi veriš ręnt og selt į žręlamarkaš, jafnvel aš žaš hafi fariš til Asoreyja, Madeira, eša Gręnhöfšaeyja žegar Portśgalir nįmu žessar eyjar, eša jafnvel Kanarķeyja. Flest er tališ lķklegt af fręšimönnum annaš en aš fólkiš hafi fariš stystu leiš til Amerķku, enda aš halda slķku fram nįnast samsęriskenning gegn opinberu śtgįfu mankynsögunnar.

 


Ósešjandi ófreskja.

Almannaréttur ķslendinga til umgengni į eigin landi hefur veriš til stašar frį landnįmi. Meš nįttśrupassa er meiningin aš lįta ķslendinga greiša sérstaklega fyrir žann rétt. Rįšherrar og ęšstu valdastofnanir rķkisins komast alltaf nęr žvķ aš hegša sér eins og hver önnur skipuleg glępasamtök gagnvart eigin žjóš.

Žrįtt fyrir aš feršamannafjöldi hafi tvöfaldast į örfįum įrum meš tilheyrandi aukningu skatttekna fyrir rķkissjóš, žrįtt fyrir sérstakt gistinįttagjald sem lagt var į fyrir örfįum įrum til uppbyggingar feršamannastaša (en hefur nś veriš rįšstafaš ķ hżtina) og žrįtt fyrir viršisaukaskattskerfi sem mętti beita til aš nį inn auknum tekjum fyrir klaniš, žį dettur žvķ helst ķ hug aš setja upp nżtt bįkn sem kallast nįttśrupassi. Ķ nafni hans veršur hęgt rukka hvern žann ķslending sem opnar augun į morgnanna.


mbl.is Rįšherra valdi verstu leišina
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Sacred Geometry (heil­ög hlut­föll)


mbl.is Hof Įsatrśarmanna rķs 2016
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband