Árið var enn ein steypan

Það er ljótt að ljúga að blessuðum börnunum en þess hafa sést merki í þeim tilgangi að fá þau til að afla sér starfsmenntunar í byggingaiðnaði. Stundum er talað um tæknimenntun til að fegra sements gráan veruleikann og því hefur jafnvel verið haldið fram af hámenntuðu fólki að störfum iðnaðarmanna fylgi ekki óhreinindi, hávaði og kuldi, í þeim tilgangi að bæta ímynd iðnnáms. Enn sannleikurinn er sá að byggingavinna er fyrir hetjur sem kalla ekki allt ömmu sína, þ.m.t. óhreinindi, hávaða og kulda.

Það er síðuhöfundi hulin ráðgáta hvernig mynd náðist af honum með verkfæri í höndunum, en hún birtist við frétt af brúarsteypu við Berufjörð. Myndina tók Anna Elín Jóhannsdóttir verkfr. Vegagerðarinnar 

Vilji ungt fólk halda sér í góðu formi og reisa minnisvarða sem standa um ókomin ár, þá eru t.d. byggingastörf betri en bókhald. En hetjur verða sjaldnast langlífar, og það sem verra er að á starfsorkuna gengur, þó svo að lengi sé hægt að jamla áfram í starfi sem krefst álíka líkamsburða og bókhald. Því mættu launin vera betri þar sem hetjunnar er þörf. Það getur allt eins komið að því, eins og komið er fyrir síðuhöfundi, að verslunarstjóri í byggingarvöruverslun grípi fram fyrir hendurnar á honum og beri góssið út í bíl hafandi á orði; láttu mig um þetta Maggi minn, þú ert nefnilega orðinn vesalingur.

Ég hafði orð á því í einni morgunnandakt okkar vinnufélagana að það væri betra að hafa það alveg á hreinu að mannslíkaminn toppaði á 29. aldursári eftir það lægi leiðin niður á við, því betra að leggja áhugann fyrir allslags íþróttaæfingum og kappastælum á hilluna í tíma því annars væri voðinn vís, t.d. dytti mér ekki í hug lengur að að stökkva hæð mína í loft upp og fara heljarstökk þó svo að ég hefði einkventíma talið mig geta það.

Annað ætti við þegar steypa væri í boði, algleymi hennar væri ekki hægt að stilla sig um þegar hjartað væri annars vegar. Vinnufélagi minn sem veit allt betur en hinir tók undir þetta með mér en sagði að það versta við steypu væri það að hugurinn væri alltaf 29 ára þó líkaminn eldist, og á því mætti stór passa sig.

En nú eru þau orðin 29 árin síðan ég var 29 ára þannig að ég ætti kannski að vera á mig kominn líkt og reifabarn, ef þá ekki lagstur í kör, og get því allt eins vel við unað og horft björtum augum til framtíðarinnar.

Einu sinni spurði kollegi minn hvort ég vissi hvers vegna svona erfitt væri að hætta sem múrari. Hann hafði haft fyrir því að tæknimennta sig með tilheyrandi hrísgrjónaáti og ærnum peningaskuldbindingum til að losna við steypuvinnu en allt kæmi fyrir ekki í múrverkið væri hann mættur aftur jafnharðan.

„Já veistu ekki út af hverju það er“ sagði ég, og svaraði honum svo sjálfur að bragði; „það er vegna þess að menn eins og við eru með steypu í hausnum“. Málið er nefnilega, að eftir að steypa hefur verið hrærð þarf að koma henni fyrir og móta hana með snatri annars er hætta á að hún verði að grjóthörðum óskapnaði sem kostnaðarsamt yrði að fjarlægja. Maður þarf sem sagt að falla í trans og sýna steypunni samhug í verki og frá svoleiðis sálarháska sleppur maður ekki svo auðveldlega.

Þó svo mikil áhersla hafi verið lögð í að koma vitinu fyrir mig á unglingsárunum til að forða mér frá steypunni þá hefur hún verið mín kjölfesta og sálarheill í meira en fjörutíu ár. Reynt var að telja mér trú um að ég hefði ekki skrokk til erfiðisvinnu, meir að segja látið að því liggja að ég kastaði gáfum á glæ. Eftir að hafa látið tala mig inn á bóknámsbraut síðustu árgangana í gagnfræðaskóla varð það á endanum blessað brennivínið sem bjargaði mér frá bókhaldinu.

Núna, alveg bláedrú, og öllum þessum árum og áföllum seinna varð mér á að hugsa; hefði ég betur hlustað þarna um árið? Og svarið er; nei, því ef ég þyrfti að snúa til baka þá myndi ég engu breyta heldur bara njóta steypu stressins aðeins meira og æsa mig örlítið minna, því eftir munu standa verkin sýnileg. Þó svo vissulega gæti verið varið í að eiga snyrtilegt bókhald upp í hillu eða hafa framkvæmt faglegt eftirlit með öðrum jafnvel útfyllt exelskjal opinberlega, þá jafnast ekkert af þessu á við varanleg minnismerki.

Stærsta steypan sem mér bauðst að taka þátt í á þessu ári var með ungum og upprennandi köppum við Berufjörð, þar var steypt brú út á botnlausri leirunni. En Vegagerðinni, ásamt bændum og búálfum, hafði fundist Berufjarðarleiran álitleg sem vegstæði. Um leið var tilkynnt um þau tímamót að þjóðvegur eitt yrði allur orðinn með bundnu slitlagi 1. september 2018, þ.e. við verklok vegagerðarinnar í Berufirði. Reyndar var þjóðvegur eitt fluttur "um firði" við sama tækifæri, enda var fyrirsjáanlegt að tímamótamarkmiðið í samgöngumálum landsins myndi ekki nást nema með pólitískum skollaleik.

Þessa ákvörðun tók þáverandi samgönguráðherra og lengdi með því þjóðveg eitt um tugi kílómetra. En eitthvað fóru áformin ekki alveg samkvæmt exelskjalinu, hvað þá dagatalinu, og bíður það verkefni nýráðins forstjóra Vegagerðarinnar að leysa, sem er dýralæknir, skipaður af dýralækni sem plataði sig til samgönguráðherradóms með því að vera á skjön við forvera sinn og ætti þjóðin vera þess minnug hvað dýralæknar geta verið henni dýrir frá síðasta hruni. Er ekki ólíklegt að aukist umsvif tollheimtumanna á komandi árum til að fela axarsköftin og efla hag falskt jarmandi jötuliðsins sjáandi á eftir kjararáði ofaní botnlausa hítina.

En hvað um það, til að gera langa sögu stutta þá sökk vegurinn hvað eftir annað ofan í leiruna og hafa framkvæmdir nú verið stöðvaðar. Þannig að ekkert er í hendi um það hvenær lokið verður við að koma bundnu slitlagi á þjóðveg eitt. En brúin stendur enn sem komið er eins og grjótharður minnisvarði úti á miðri Berufjarðarleirunni, ungum köppum til sóma sem tóku á móti 1000 tonnum af steypu, einn sumardaginn í ár, og komu þeim rennisléttum niður í brúargólfið svo hægt yrði að bruna þjóðveginn hnökralaust, en allt eins getur brúin verið einna líkust óskapnaði skaðmenntuðu exelskjali til stór skammar.

Að endingu vil ég þakka þeim sem hafa enst til að lesa steypu þessarar síðu, og óska þeim velfarnaðar á komandi ári.

Athugasemdir

[Sigurður Bjarklind (IP-tala skráð) 28.12.2018 kl. 14:42]

Góður og grandvar maður sem ég þekki vel starfaði nánast alla sína ævi sem loftskeytamaður í Gufunesi. Við starfslok sagði hann: "Jú, þetta var svo sem ágætis vinna en verst þykir mér að það sést nákvæmlega ekkert eftir mig". Við skulum þakka brennivíninu fyrir að hafa bjargað þér frá bókhaldinu.

Gleðilegt ár.

[Magnús Sigurðsson, 28.12.2018 kl. 16:04]

Þakka þér fyrir Sigurður. Það má segja að loftskeytamaðurinn í Gufunesi hafi rétt fyrir sér hvað flest varðar.

Það er þessi bölvaða sérfræði sem er að fara með flest til fjandans, og afvegaleiða fjöldann.

Mér kemur oft í hug að núorðið séu það aðeins húsmæður, bændur og kannski sjálfstæðir sjómenn sem búi yfir víðtækri og almennri þekkingu um það hvernig verk eru látin tala.

En kannski er þetta bara úrelt óskhyggja. Allavega fer steypa illa saman við bókhaldi en þegar best lætur má líkja henni við það að baka brauð eða jafnvel temja hest, svona nokkurskonar gjörningur.

[Þorgrimur S Þorgrimsson (IP-tala skráð) 28.12.2018 kl. 16:37]

Flott skrif há þér

[Halldór Egill Guðnason, 29.12.2018 kl. 01:00]

 Exel er til margs brúklegt forrit, ef allt stendur kyrrt og hreyfir sig ekki hætis hót, samkvæmt exel. Hin minnsta breyta gerir forritið hinsvegar að algeru rusli, eins og sannast hefur margoft. Þorskstofninn er t.a.m. reiknaður út í exel, en sá útreikningur hefur aldrei staðist og eytt fleiri byggðum á Íslandi en Svarti Dauði. Þeir ættu ef til vill að prufa "Word" á Leirurnar og sjá hvort sigið minnki?

 Þakka góðan pistil um verklag og skynsemi vinnandi fólks og vanmat opinberra exelgutta á því sem felst í reynslunni. Ísland í dag ;-(

 Góðar stundir, með áramótakveðju að sunnan.

[Magnús Sigurðsson, 29.12.2018 kl. 09:16]

Takk fyrir Þorgrímur og Halldór.

Það er rétt exel sérfræðin hefur farið hörmulega með margar byggðir Íslands og gert flestan fræðinginn að örvita. En þetta stendur vonandi til bóta, mér skilst að Bjarnfreðarson sé komin með sjöttu háskólagráðuna.

það hefur flest vinnandi fólk lent í því að fá exel fræðin yfir sig svo viska verkferilsins sé örugglega með í ráðum þó svo örvita sé, Marteinn Mosdal fer samt sem áður með himinskautum sem aldrei fyrr.

Varðandi byggingaiðnað þá hefur endurnýjun í honum verið eyðilögð af fólki sem aldrei hefur byggt hús. Áður var það svo að ungt fólk fór á samning hjá meistara og lærði handtökin og lauk svo oftast námi með því að taka próf í skóla.

Núna fer fólk í skóla án þess að hafa snefil af verkkunnáttu. Þetta er svona svipuð aðferðafræði og ætla að kenna börnum að hjóla með kennslubók enda kemur sjálfsagt fljótlega að því.

Reyndar er regluverkið komið á það stig í byggingariðnaði að það getur engin byggt hús sem venjulegt fólk hefur efni á, klafi jötuliðsins sem aldrei hefur byggt hús er allt að sliga

Kannski fullbratt hjá mér að telja sjómenn og bændur upp með húsmæðrum þegar almenn skinsemi er annars vegar, því þeir hafa sína jötu djöfla að draga, á við Fiskistofu og Matvælastofnun,líkt og byggingarmenn.

Þá eru bara eftir blessaðar húsmæðurnar en á þær þorði ég varla minnast einar og sér af ótta við að lenda í metoo myllunni vegna kynbundinnar hatursumræðu.

[Bjarni Gunnlaugur (IP-tala skráð) 29.12.2018 kl. 09:56]

Skynsemin er að verða okkur bændum æ meir til trafala enda mikið til hætt að vefjast fyrir okkur.  Nú skal maður sig eingöngu hræra eftir reglugerðarformúlunni og hafa t.d. réttan metrafjölda af vatnsdallakantplássi miðað við fjölda kúa svo ekki fari illa. 

En tækniframfarir eru löngu búnar að koma okkur inn úr kuldanum og mjaðmabilaðir og axlargliðnaðir getum við dúllað aftan við róbótinn fram í andlátið þ.e. ef við finnum einhvern til að sjá um æ flóknara bókhald og skattskil. 

Hetjuskapurinn löngu fyrir bí sem og raunir blöðruhálskirtilsins, það hvarf allt með köldu traktorssætunum og skítkeyrslunorpinu í haust og vorhretum. 

Takk fyrir góða pistla angandi af saltblandaðri vatnsgolu hins vinnandi manns!

[Magnús Sigurðsson, 29.12.2018 kl. 12:16]

Takk fyrir Bjarni.

Það má svo sem segja það að tækniframfarirnar séu talsverðar í byggingarvinnu, rétt eins og í sveitinni, þó svo að þær hafi ekki útrýmt óhreinindum, hávaða og kulda.

Meir að segja steypuvinna er mun léttari en hún var fyrir nokkrum áratugum síðan, og því ekki nokkur ástæða til að forðast það að geispa golunni með henni.

Svo er það annað mál, þetta með gömlu hundana sem of seint er að kenna sitja, það má segja að fyrir þeim þvælist "skinsemin" hvað mest.