Įrķšandi tilkynning śr įlfheimum.

Ķ sķšustu viku heimsótti ég skemmtilegt fólk į Stöšvarfirši.  Fólk sem keypti 3000 fermetra aflagt frystihśs į krónu og ętlar aš gera žaš aš sköpunarmišstöš.  Til lišs viš sig hafa žau fengiš ķbśa stašarins auk fólks vķšsvegar aš śr heiminum sem vill skapa eitthvaš sérstakt.  Verkefniš er m.a. ķ samstarfi viš Central Saint Martins College of Arts and Design ķ London.  Um verkefniš mį fręšast hér.

Žó svo žetta skapandi fólk hafi keypt frystihśs į krónu, hugsi ķ myndum, kartöflugöršum og hęnum, žį eru nokkur praktķsk višfangsefni sem kosta peninga.  Žar į mešal er orka til aš kynda hśsiš.  Um žess konar hluti spunnust okkar umręšur ķ sķšustu viku.  Žau spuršu mig rįša um žaš hvernig hęgt vari aš nįlgast eldfastan stein ķ eldstęši sem mętti nota til aš bśa til ódżran hita.  Mķn heilabrot snérust meira um hvernig hęgt vęri aš nįlgast ódżrt brenni ķ eldsstęšiš sem hitagjafa śt viš ysta haf, žar sem varla finnst nokkurt tré hęrra en 1.80.  Einhverra hluta vegna varš mér hugsaš til nafna mķns į Pilipseyjum sem bżr viš 30°C aš stašaldri ķ frumskóginum.

Nafni hefur nefnilega sent mér plastflögur sem eru įlķka stórar fingurnögl svo ég geti lķmt žęr į mig viš verkjum og orkuleysi.  Žetta gerir svipaš gagn og nįlastungu mešferš segir hann, en er bęši ódżrara og hentugra en aš hafa mann meš nįlar į fullu kaupi ķ eftirdragi.  Reyndar hefur nafni ekki haft mikinn buisiness ķ višskiptunum viš mig vegna žess aš hann sagšist ekki vilja selja mér flögurnar nema aš žęr virkušu og gaf mér žęr fyrstu sem virkušu žaš glimrandi vel aš ég hef ekki žurft nema örfįar sķšan og er nś rśmt įr lišiš frį žvķ ég kynntist orku flögunum hans nafna.

En hvernig gagnast 30°C hjį nafna į Pilipseyjum aflögšu frystihśsi į Ķslandi?  Žaš hefur meš orkuflögur aš aš gera,  reyndar ekki frį nafna, heldur mundi ég allt ķ einu eftir stórmerkilegum fyrirlestri į TED.

  


Blįar myndir į sunnudagskvöldi.


Įlfarnir verša ga, ga.

Į mišvikudagskvöldum ķ vetur hefur mér oršiš tķšrętt um menntakerfiš og hvernig įlfarnir bśa til hundraš žśsund hįlfvita.  Ķ žvķ sambandi hefur veriš bent į fyrirlestra Sir. Knen Robinsons prófessors sem hefur miklar efasemdir um tilgang menntunar.  Tilgįtur Graham Hancoks um 2012 og horfna menningu.  Stórkostlegur fyrirlestur Nassim Harameins um óendaleikann og fyrirlestur  Dr. Jill B Taylor heilasérfręšings um hvaš gerist žegar rökhugsun vinstra heilahvelsins žurrkast śt viš heilablóšfall sem hśn upplifši sjįlf.  Žessa fyrirlestra og hugleišingar vetrarins mį finna hérna til hlišar vinstra megin į sķšunni undir fęrslulokknum menntun og skóli.

Upphafiš af žessum mišvikudags bloggum var įriš 2012 og sś vitneskja sem ekki er kennd ķ skólum s.s. um undur pżramķdanna og tķmatal Mayanna.  Ķ vetur hef ég einnig įtt merkileg samtöl viš vinnufélaga sem koma vķša aš og hafa lagt mér til pśsl ķ žessar vangaveltur.  Sem dęmi žį upplżsti ég norskan vinnufélaga um mįnašamót Žorra og Góu hefšum viš dag į Ķslandi sem vęri konudagur samkvęmt gömlu norręnu tķmatali.  Ķ sama spjalli upplżsti 23. įra vinnufélagi okkar aš į žessum sömu mįnašarmótum Žorra og Góu vęru mįnašarmót og įramót ķ Afganistan įriš 1391 vęri aš ganga ķ garš.  Ķ sömu umręšum upplżsti vinnufélagi frį Sudan aš samkvęmt gamla tķmatalinu žar ķ landi vęru mįnašarmót, eins aš nafniš hans Juma hefši meš föstudag aš gera žvķ žaš skipti mįli viš hvaša dag mašur vęri kenndur.  Žessar samręšur fóru fram um mišjan febrśar en fyrsti dagur Góu 2012 var 19. febrśar. 

Um helgina barst mér svo stórmerkilegt pśsl ķ žessa mynd frį Sólrśnu sem linkur į fyrirlestur Joe Marshalla Ph.D. um mind control.  Sem leiddi mig sķšan til fyrirlesturs Ian Xel Lungolds um tķmatal Mayanna, śt į hvaš žaš raunverulega gengur, hvaša atriši žess hafa žegar komiš fram og hvers er aš vęnta, fyrirlesturinn er slįandi.   Žaš sem viš köllum menntun er žvķ sem nęst śrelt fyrirbrigši.  Ķ žessum heimi er eitt sem allir verša aš vita žaš er hvaša dagur er, ef žaš skiptir einhvern ekki mįli er hann veruleikafirrtur, jafnvel vistašur į stofnun ķ žaš minnsta į lyfjum.  Eins kemur fram ķ fyrirlestri Lungolds hvers vegna krossinn er heilagt tįkn um himnarķki og hvernig tölunni 13 hefur veriš snśiš upp ķ andhverfu sķna, auk margra pśsla ķ višbót sem passa jafnvel  inn ķ žęr myndir sem rašaš hefur veriš saman af žeim sem hafa lagt til blogg inn ķ hugleišingar vetrarins į žessari sķšu.

Žaš er samt engi tilviljun aš viš höfum tķmatal sem öll menntun kerfisins byggir į, tķmatali sem hefur veriš trošiš upp į heiminn meš góšu eša illu og er kallaš Grgorianska tķmatališ sem er samt ekki nema nokkur hundurš įra gamalt.  Ķ raun hefur veriš lögš svo mikil įhersla į žetta tķmatal aš milljóna manndrįp hafa veriš réttlętanleg viš aš koma žvķ į um allan heim, sem segir kannski svolķtiš um višhorf heimsins til Afganistan sem enn er aš bögglast ķ gömlu tķmatali sem reyndar gengur samhliša gamla ķslenska tķmatalinu.  Į tölvuöld gengur gamalt tķmatal einfaldlega ekki upp žvķ allar tölvur og žeirra möguleikar eru bundnir viš tķmatal dagsins ķ dag žaš Gregorķanska. 

Flest könnumst viš viš aš žaš er eins og tķminn lķši sķfellt hrašar sem er ķ raun ekki rétt heldur eykst tķšni višburša sem žjappast į styttri tķma.  Žaš sem viš hugsum er samt ekki žaš sem viš erum.   Til aš gefa smį innsżn ķ hve takmarkaš verkfęri mannshugurinn er ręšur hann ekki viš aš vega nema įkvešinn fjölda möguleika į mķnśtu, eša 24 į mešan tölvur ręšur t.d. viš milljónir möguleika.  Leišin sem viš erum į er hnitmišuš og nįkvęm samkvęmt tķmatali Mayanna , sem męldi miklu meira en bara tķma, viš veršum aš missa vitiš samkvęmt skilgreiningu nśtķma menntunar, verša ga,ga og žaš merkilega er aš žaš er eina fęra leišin.  Žetta pśsl sem mér barst um helgina leiddi sem sagt til fyrirlesturs sem teiknaši upp heildar myndina fyrir mig og skżrši žaš śt hvers vegna ég hef aldrei getaš keypt žau rök sem haldiš er į lofti af skólum kerfisins.

Allan fyrirlestur Lungolds mį sjį meš žvķ aš fara į youtube hérna fyrir nešan sem gefin er upp ķ link fyrir nešan myndina.  Fyrirlesturinn er ķ mörgum bśtum og veršur aš finna framhaldiš į hverjum kafla til hęgri į youtube sķšunni.

 

http://www.youtube.com/watch?v=63swS3r6TZY&feature=relmfu

 


Heilt įr ķ Hįlogalandi

Žį er įriš oršiš heilt ķ Hįlogalandi og sólin farin aš skreyta himininn um mišnęttiš jafn fallega og žegar ég fyrst hingaš kom frį landinu blįa.  Žjakašur af  lesefni stefnuvotta og atvinnuleysi tķšarandans.  Žašan sem ég gat ekki lengur haldiš jafnvęgi ķ tilveru verštryggšrar vķsitölu.  Greip žvķ tękifęriš žegar žaš gafst, tękifęri sem allt eins gat veriš hįlmstrį.  Flaug yfir himinn og haf ķ gegnum snjóél og öskuskż maķhretsins mikla 2011.  En ef flugferšin sś myndi reynast svikult hįlmstrį yrši įvinningurinn aldrei minni en segir ķ ljóšinu hans Kristoffersons „freedom is just another word for nothing left to loose". 

Hér ķ Hįlogalandi hef ég fengiš eins įrs andlegt leifi frį verštryggšum vešlįnum sem éta upp žau veraldlegu gęši frelsisins sem kallast peningar og eru sagšir eitt mikilvęgasta keppikefli žessa lķfs.  Svona Hįlogalands ferš gat žvķ alt eins leitt til frelsis sem hefši veriš tślkaš sem missir alls.  En žaš var bara oršiš svo erfitt aš vera frjįls į landinu blįa, oršin of žung byrši aš bera ķ sjónhverfingu žess sem bankar reglulega į dyrnar sem stefnuvottur.

Hįlogaland er fornt nafn į landsvęši noršarlega ķ Noregi, eša  frį Namdalen ķ Žrįndarlögum til Lyngen ķ Troms.  Į 9. og 10. öld var žaš samheiti į sjįlfstęšu svęši sem nįši yfir fylkin Troms, Norland og Žrįndheim ž.e. žann hluta sem byggšur var norręnum mönnum.  Noršan viš Hįlogaland var Finnmörk, žar sem samar bjuggu.  Į Hįlogaland er minnst ķ Ķslendinga og Noregskonungasögum sem sķšasta sjįlfstęša svęšisins sem Haraldur Hįfagri lagši undir konungsrķkiš Noreg.

Žar sem Hįlogalands er getiš ķ Ķslendingasögum og Harstad stašarins sem ég hef nś haft sem minn heimabę um eins įrs skeiš ķ sjįlfri Heimskringlu Snorra, žį mį allt eins geta sér žess til aš tengsl žessa svęšis ķ Noregi viš Ķsland hafi veriš mikil į vķkingatķmanum og frį Hįlogalandi hafi fólkiš komiš til Ķslands sem ekki sęttu sig viš śtfęrslu Haraldar Hįrfagra į frelsinu til fona ķ formi skatta og skuldbindinga. 

Ķ vetur įkvaš ég mér til dęgrastyttingar aš fara į fyrirlestur į menningarsetrinu Trondenes sem er hér ķ bę og hefur aš geyma vķkingaminjar, mišaldakirkju og sögusafn.  Žaš kom ekki į óvart aš į fyrilestrinum hjį Įsborgu Įrnžórsdóttir, sem var um įrangurinn af sögutengdri feršažjónustu į Ķslandi, aš einn stašarhaldara į Trondenes upplżsti žaš aš Grettir Įsmundsson vęri ęttašur héšan śr nįgrenninu og hefši įtt dvöl hér hjį sķnu fólki žegar hann var dęmdur til śtlegšar į Ķslandi

Auk žess aš finna til samkenndar meš Įsborgu og Gretti sem Ķslendingur śti į Trondenes ķ vetur, žį hafši ég fundiš  žaš sama og Įsborg sagšist hafa fundiš žegar hśn kom hingaš "žaš er eins ég hafi komiš hingaš įšur".  Svona getur saga ķbśa Hįlogalands og Ķslands veriš samtvinnuš lķkt og eilķfšin ķ gegnum žśsund įr.

Nśna er ég sem sagt bśinn aš lifa og starfa heilt įr ķ Harstad og į žessu eina įri hafa persónuleg met veriš sleginn.  Fyrir žaš fyrsta žį hef ég ekki veriš ķ eins miklum fjarvistum frį henni Matthildi minni og fjölskyldu frį žvķ viš kynntumst įriš 1986 eša 80 -135 daga ķ einu, en tvisvar hef ég fariš til Ķslands og einu sinn hefur hśn komiš hingaš.  Ég hef ekki horft į sjónvarp ķ heilt įr en žaš hefur ekki gerst sķšan sjónvarpiš kom į austurland 1968, žess ķ staš hef ég flękst um fjörurnar eftir vinnu, en hśn er žęgileg vinnuvikan hérna innheldur venjulega 37,5 vinnustundir, hefur aldrei veriš styttri į minni ęvi.  Ég hef ekki unniš eins lengi hjį sama vinnuveitenda sķšan 1982 ef ekki eru talin žau fyrirtęki sem ég hef rekiš sjįlfur.

Ég er stundum spuršur hvernig mér lķki ķ Harstad, eša "trives du her i Harstad" og hvort ég komi til meš aš vera.  Enn sem komiš er hefur svariš veriš "ég tek einn dag ķ einu".  Vinnufélagarnir geršu mér žann heišur ķ vetur aš gefa konunni sem reiknaši śt launin žeirra ķ įratugi mynd sem ég hafši mįlaš af einni fjörunni ķ tilefni žess aš hśn lét af störfum viš eftirlauna aldurinn.  Eins hef ég tekiš aš mér aš myndskreyta hśsvegg į tjaldstęšinu hérna ķ Harstad sem stendur viš uppįhalds fjöruna mķna svo ég get ekki alveg veriš sannur ķ žvķ aš segjast bara ętla aš vera einn dag ķ einu, er jafnvel farin aš plana heilt sumar ķ huganum.

Žaš sem hefur įunnist meš žvķ aš stefnuvottar og sjónvarpstöšvar hafa ekki komiš sinni dagskrį aš ķ kollinum į mér ķ heilt įr er aš mörgu leiti merkilegt, en samt ekkert nżtt heldur gamalt og gott.  Žaš er nefnilega žaš, aš žaš sem gefur lķfinu gildi er aš lįta sólina skķna į įsjónu sķna, leifa glitrandi bliki bįrunnar aš merla ķ augunum og finna góšan stein ķ aš fleyta kerlingar ķ fjöruboršinu žess į milli.  Žessum dįsemdum lķfsins gleymdi ég einhverra hluta vegna ķ frjįlsu falli žeirrar verštryggingar sem ętluš er venjulegu fólki. 

En nśna er voriš komiš enn į nż, marķuerlurnar męttar į hlašiš og farnar aš huga aš hreišrinu fyrir ofan śtidyrnar.  Ég fylgist spenntur meš į milli fjöruferša og er farin aš skipuleggja meira en einn dag ķ einu lķkt og žęr.  Matthildur mķn ętlar nefnilega aš koma hingaš ķ sumar og viš ętlum aš skoša dįsemdir Hįlogalands.  Hérna rétt sunnan viš holtiš er listaverkiš Lofoten og vestan viš sundiš er Vesterålen, einhverjir eftirsóttustu stašir Noregs heim aš sękja.  Nśna gefst tękifęri aš heimsękja žessar perlur meš svipušum tilkostnaši og marķuerlur.

Hvaš framtķšin ber svo ķ skauti sér er ekki  aušvelt ķ aš spį, en er į mešan er, er eina augnblikiš sem skiptir mįli.  Allavega hef ég fengiš žį flugu ķ höfušiš aš betra sé aš fį fugla himinsins til skrafs og rįšagerša um veginn fram į viš lķkt og Hrafnaflóki foršum.  En nśna er rétt aš hafa sig ķ kśrekastķgvélin skunda į staš heim ķ tveggja vikna dvöl ķ landi elds og ķsa, landsins sem hjarta mitt ól.


Bleikur fķll ķ stofunni.

Fręšslumynd kvöldsins fjallar um fķlinn ķ stofunni sem flestir finna fyrir, fęstir vita af og jafnvel sumir žręta fyrir aš sé žar.

    


Blįar myndir į sunnudagskvöldi.


Störfin sem uršu til.

Į Ķslandi hefur oršiš til aragrśi umsżslustarfa innan stjórnsżslunnar undanfarin įr.  Stjórnkerfi rķkis og sveitafélaga hefur žanist śt stjarnfręšilega undanfarna įratugi, af stęršagrįšu sem ekki nokkur mašur hefši haft hugmyndaflug til aš ķmynda sér fyrir örfįum įrum sķšan.  

Helstu atvinnuśrręši rķkisstjórnarinn hafa svo frį hruni veriš aš beina atvinnulausu fólki ķ nįm žar sem žaš er fyllt af einskķrsveršum upplżsingum, jafnvel žeim sömu og settu Ķsland į hausinn.  En meš žessu móti er fólki gert aš sjį um framfęrslu sķna sjįlft į nįmslįnum svo rķki og bęr sleppi viš lögbundnar skyldur gagnvart ķbśunum, geta žessķ staš notaš skatttekjurnar ķ aš auka į stjórnsżsluna og hękka eigin laun. 

Ķ žessu samhengi hefur rķkisstjórnin heldur betur stašiš viš bakiš į Įrna Sigfśssyni og félögum sem hafa sjįlft einkarekna fręšasetriš Keili ķ tśnjaršrinum viš aš hvķtskrśbba fólk į milli eyrnanna. Žaš sem Įrni og félagar af hans caliberi hefšu hins vegar žurft aš įtta sig į, įsamt landslišinu ķ kślu sem ennžį vermir bekki alžingis, er aš tķmi žeirra starfshįtta er lišinn.  


mbl.is Störfin sem ekki uršu til
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Žśsundir fįbjįna viš störf.

Žaš er svo mikiš af fólki į Ķslandi sem hefur oršiš vinnu af žvķ aš gera hinum erfitt fyrir aš margir sjį žann einn kost aš hverfa śr landi.  Einu störfin sem hafa oršiš til frį hruni eru  störf hįmenntašra sérfręšinga hįskólasamfélagsins viš aš gera fólki sem vill skapa sér vinnu upp į gamala mįtann žaš ókleift meš reglugerša fargani og ósjįlfbęrum arfavitlausum atvinnuśrręšum.  Eitt af mörgum svakalegum dęmum sem hęgt er aš nefna er atvinnusköpun žessara sérfręšinga ķ kringu kręklingarękt.

Śrręši stjórnvalda hafa svo hingaš til einkennst af žvķ aš narra fólk ķ nįm til aš bśa til enn fleiri sérfręšinga, af algjöru skilningsleysis į žvķ hvaš er aršbęr atvinna.  Fimm grįšu sérfręšingar hįskólasamfélagsins er smį saman aš takast žaš aš gera Ķsland aš Kśbu noršursins.  Hér segir einn sögu sķna af žvķ hvernig hann var narrašur į vonarvöl samkvęmt nįmsśrręšum stjórnvalda

Sķšuhöfundur er einn af žeim sem sį sér žann kost vęnstan aš hverfa śr landi ķ atvinnuleysi ķ kjölfar įratuga reksturs eigin fyrirtękja.  Eftir aš hafa fengiš atvinnutilboš ķ Noregi hefši mįtt ętla aš aušvelt vęri aš fara og skoša ašstęšur, en viti menn til žess aš fara śr landi og halda rétti til atvinnuleysisbóta žarf aš sękja um leifi hjį Vinnumįlastofnu.  Mér var tjįš aš hśn tęki sér 3 vikur ķ aš svara erindinu.  Žaš var žvķ ekki um annaš aš ręša en aš fara og vona žaš besta.

Žaš er ekki ofsögum sagt aš margir hverjir sem véla meš atvinnu annarra hafa ekki snefil af žvķ um hvaš mįliš snżst.  Žetta er oft į tķšum fólk sem situr į skrifstofum stjórnsżslubatterķa s.s. sveitarfélaga sem hafa blįsiš óendanlega śt sķšustu įratugina.  Žetta fólk skilur svo ekkert ķ žvķ aš ekki skuli vera hęgt aš fį fólk t.d. ķ 10 -30% umönnunarstörf ķ öllu atvinnuleysinu, sem žaš ętlar aš stjórnast meš įn žessa aš detta žaš svo mikiš ķ hug aš bjóša sig til žess sjįlft, sem žaš žyggur žó launin fyrir. 

Nśna į aš koma atvinnurekendum til aš rįša fólk sem žeir fį greiddar meš fullar atvinnuleysisbętur, svo žaš sé hęgt aš halda įfram uppi hįu tryggingagjaldi ķ atvinnutryggingasjóš til atvinnuleysisbóta, sem er fyrir löngu oršiš žaš hįtt aš fyrirtęki treysta sér ekki til aš rįša fólk vegna hins svimandi óbeina kostnašar sem žeir greiša oršiš starfsmönnum sem eru į launum hjį Vinnumįlastofnun.   Sķšan er tryggingagjaldinu śtdeilt til valinna fyrirtękja af sérfršingunum jafnframt žvķ sem žaš er notaš til aš halda uppi žeim stjórnsżslu stofnunum sem eru aš möndlka keisiš.


mbl.is 1300 störf ķ boši - 600 rįšnir
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Nśtķšarvķsindi.

Žau eru fimm skilningsvitin sem viš notumst viš ķ okkar daglega lķfi, sjón , heyrn, snerting, bragš og lykt. Žessi skilningsvit er okkur innrętt aš styšjast viš ķ gegnum lķfiš. Innrętingin kemur ķ formi uppeldis og menntunar sem er byggša į reynslu fortķšar.  Žaš mį žvķ segja aš menntun sé fortķšarvķsindi sem taki ekki tillit til 6. skilningsvitsins eša žess hvernig viš tengjumst nśinu, žvķ eina sem skiptir mįli. 

Ef viš ętlum aš komast śt fyrir fortķšar kassann sem skilningsvitin fimm hafa veriš sett ķ žį veršuraš treysta į augnablikiš. Žegar barniš leitar ķ feluleik į žekktum stöšum er žaš ekki vegna žess aš žaš hafi ekki hugmyndaflug til aš leita ķ hinu óžekkta, heldur er žaš vegna žess aš žaš hefur hlotiš hól fyrir aš lęra aš leita ķ hinu žekkta og finna.  žannig er barninu innrętt ķ gegnum uppeldi og menntun aš aftengjast trausti hjartans.

Menntun ķ formi fortķšarvķsinda veršur til žess aš margt af žvķ sem įšur var višurkennt er oršiš framandi eša jafnvel hindurvitni. Žaš breytir ekki žvķ aš žaš er til stašar žó svo aš skynjun skilningsvitana fimm nį ekki til žess.  Ķ myndbandi kvöldsins mį sjį einn sem kann aš nota skilningsvitiš sem okkur er sagt aš sé ekki til, ķ žaš minnsta aš vantreysta.

 


Blįar myndir į sunnudagskvöldi.


Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband