Atvinnuhorfur ekki góðar.

Ef að ástandið fer ekki að breytast verulega til hins betra hvað fjármögnun verkefna varðar gæti 7% atvinnuleysi í lok janúar verið varlega áætlað.

Það er sama við hvern er talað í bygginga og verktaka geiranum það er algjör stöðnun, fyrirhugaðar framkvæmdir að falla út og fjármögnun á því sem er í gangi í uppnámi.  Flestar þjónustugreinar eins og verslun eru að fækka starfsfólki svo ekki sé talað um bankastarfsemi.  Í útflutningsgreinum eins og sjávarútvegi vantar ekki fólk.

Hjá mínu litla fyrirtæki sagði ég upp meira en helming starfsmanna minna um mánaðarmótin ágúst-september, ástæðan var ekki eingöngu  verkefnaskortur heldur sú að treg innheimta og tapaðar viðskiptakröfur ógnuðu rekstrinum.  Í byrjun Desember verða 4 starfsmenn eftir hjá fyrirtækinu en voru flestir 12 á þessu ári.  Verkefnastaðan er nú í algjöru uppnámi eins og víðast hvar hjá fyrirtækum í byggingariðnaði.

Sú tilfinning hefur orðið sífellt sterkari, eftir því sem á október hefur liðið, að við séum að sigla inn í tímabil svo mikils atvinnuleysis að annað eins hafi ekki áður verið hér á landi.  Því miður hafa stjórnvöld ákveðið að fara þá leið að hækka vexti og ríghalda þannig í það stjórntæki sem átt að halda niðri verðbólgu undanfarin ár en án árangurs.  Þegar þessari aðferð er beitt í algjörri lausafjárþurrð getur það varla leitt til annars en keðjuverkandi gjaldþrotahrinu hjá fyrirtækjum með tilheyrandi fjölda atvinnuleysi.

Hrina hópuppsagna hafin

Er ekki rétt að hækka vextina örlítið meira?

Framan af þessum mánuði sagði forsætisráðherra það vera fjarstæðu að hér væri hætta á þjóðargjaldþroti þar sem íslenska ríkið væri svo að segja skuldlaust.  Nú hefur orðið breyting á og einnig er eitthvað orðið lítið um aura í Seðlabankanum.  Spurningin um hvort hagfræðin sem þar er fylgt sé athugaverð verður alltaf áleitnari og eins hvort tími er kominn á að menn standi upp úr stólunum.

Seðlabankinn í mínus

Umburðarlindi.

 

 

 

Umburðarlindi er eitt af því göfuga sem prýðir manninn.  Hvað umburðarlindi er, getur verið erfitt að skilgreina, hvort það felst í því að láta aðra vaða yfir sig og þora ekki að halda fram sínum skoðunum þegar hún er önnur en viðmælandans.  Kannski er umburðarlindi best lýst á þann hátt að það er þegar maður virðir  rétt náungans til að hafa á röngu að standa.

Auðveldara getur verið að skilgreina umburðarlindi út frá því hvað er óumburðarlindi og hvernig það vinnur gegn einstaklingnum jafnt sem fjöldanum.  Því óumburðarlindi er fáfræði sem veruðr að yfirvinna áður en þolanlegri velgengni er náð.

Það eru tvö mikilvæg einkenni á óumburðarlindi; 

Í fyrsta lagi er óumburðarlindi aðal orsakavaldur alls ófriðar.  Það býr til óvini í leik og starfi.  Það býr til ósamstöðu meðal skipulegra afla í samfélaginu á þúsund vegu og stendur eins og öflug hindrun í að leysa deilur.  Það virðir ekki rök en lítur múgsefjun þess í stað.

Í öðru lagi er óumburðarlindi höfuð ósamstöðu þátturinn milli trúarbragða heimsins, þar sem það virkar sem dragbítur á farsæla notkun þessa mikla afls til góðs á jörðinni.  Með því að flokka það niður í hin ýmsu sértrúarsöfnuði og hópa sem eyða jafnmiklu afli í þrætur við hvern annan og þau nota til að vinna gegn hinu illa í heiminum. 

Þessir þættir, sem mætti kalla almennt óumburðarlindi, hafa háhrif á okkur sem einstaklinga.  Það er augljóst að það sem stendur í vegi fyrir því góða í þróun siðmenningar er hindrun fyrir einstaklinginn.  Þessi óumburðablindu viðhorf hafa áhrif á einstaklinginn eftir því á hvaða menningarsvæði hann er upprunnin og birga honum oft sýn á það góða sem aðrir menningarheimar hafa að bjóða.  Einstrengingsleg sýn á það sem telst hið eina rétta er helsta fóður óumburðarlyndis.  Oftast er þessi sýn byggð á því sem okkur hefur verið sagt og talin trú um, frekar en við höfum aflað okkur raunverulegra þekkingar af eigin reynslu með því að reyna að skilja aðra af umburðarlindi.

"Hjörtun eru eins og dyr sem opna má auðveldlega með litlum lyklum, sem við skulum ekki gleyma hverjir eru:  "Þakka þér fyrir vinur" og "vildirðu vera svo vænn"."

Þú ættir því að hafa í huga hvar þú hlaust þín gildi á lífinu almennt.  Rekja hvar þú hefur fordóma gagnvart hinum ýmsu málum.  Vera meðvitaður um hversu mikið af skoðunum þínum eru uppeldislegar og hafa verið innrættar.

"Það þarf ekki að taka nema nokkrar sekúndur að veita ávítur, en það getur tekið þann sem varð fyrir þeim allt lífið að gleyma þeim."

Flokkadrættir gagnast heildinni ekki og það hefur ekki gagnast þeim sem vinninginn hefur í erjum að kúga þann sem undir verður. Umburðarlindi og samvinna er það sem kemur öllum best.

Ég vona að ég eigi ekki eftir að hitta Breta eða útrásarvíkinga, Múslíma né seðlabankastjóra, hvorki, hvíta, svarta né skáeygða þegar ég kem í Paradís.  Ég vonast til að finna þar mannlegar sálir, bræðra og systra sem eru ekki flokkaðar eftir stöðu, lit, trú eða þjóðerni svo ég geti látið af öllu mínu óumburðarlindi og fáfræði, geti þannig dvalið þar óáreittur og ánægður.

Lúkas 18.17  Sannarlega segi ég yður:  Hver sem tekur ekki við Guðs ríki eins og barn, mun aldrei inn í það koma.

 

Auðlindirnar okkar.

Á krepputímum er ekkert eins mikilvægt og að nýta þær auðlindir sem við eigum.  Það er einmitt þá sem best kemur í ljós hvað allar hugmyndir um  takmarkanir á nýtingu eru ankannalegar.  Auðlindirnar eru okkur til einskírs nýtar nema við notum þær.  Enda gerum við það í skiptum fyrir  betri lífskilyrði fyrir okkur og komandi kynslóðir.  Fyrir afrakstur þeirra auðlinda sem við höfum yfir að ráða eignumst við peninga sem eiga að vera afleiðing ekki orsök, þeir eiga að vera þjónn ekki húsbóndi.  Peningar ættu því að vera drifkraftur en ekki lokatakmark, heldur skiptimynt fyrir annað og meira.

Okkur hefur verið sagt, í gegnum aldirnar, að auðlindir heimsins séu takmarkaðar og að þær endurnýi sig ekki í takt við það sem sem af er tekið.  Olían er að ganga til þurrðar, jörðin er að ofhitna, ísinn að bráðna jafnvel með þeim afleiðingum að ísöld gangi í garð, gat komið á ósonlagið, fuglaflensa handan við hornið, regnskógarnir í útrýmingarhættu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum.  Heimsendaspárnar eru allsstaðar og hafa alltaf verið.  

Upp úr 1960 var það orkugjafinn kjarnorka sem athygli heimsins var beint að sem ástæðu heimsenda.  Minna fer fyrir því í dag þegar hlýnun jarðar virðist hafa tekið við sem tilefni  heimsenda af ósonlaginu sem fyrir nokkrum árum var það sem helst var haldið á lofti með það mikilli ákefð að hefði sú spá gengið eftir hefðum við í dag þurft að halda okkur innan dyra og ekki líta dagsbirtuna öðruvísi en með rafsuðugleraugum. Kannski kemur að því að við höfum ofnotað aðdáun okkar á bláum lit þannig að við megum ekki  njóta  hans lengur nema í takmörkuðum mæli.  Okkur hefur verið kennt að skortur og fátækt séu dyggðir og það sé græðgi okkar að kenna að óðum styttist í heimsendir.  Stærsti hluti þessara heimsendaspádóma er ekki annað en áróður sem heldur okkur frá því að njóta þess  ríkidæmis sem veröldin býður.

Við verðum að losa okkur við allar hugmyndir að fátækt sé göfug.  Gróandi og vöxtur er markmið lífsins, eins og plantan vex, blómstrar og ber ávöxt er okkur ætlað að gera sem mest við líf okkar og eftir því sem við höfum úr meiru að spila eru betri tækifæri til að láta hæfileikana blómstra og gefa ávöxt.  Lífinu er ætlað að vaxa og aukast, hver hugsun sem við hugsum leiðir til annarrar hugsunar, hver staðreynd sem við lærum leiðir til annarrar staðreyndar, hver uppskera gefur meira fræ til næstu uppskeru, þannig er gróandi lífsins stöðug aukning.   

Við megum aldrei ganga út frá því að auðlegðin sé takmörkuð, að allir peningar séu innilokaðir og stjórnað af bönkum og auðjöfrum, því þannig drepum við niður sköpunargáfu okkar og lendum á plani samkeppninnar, hinnar hörðu lífsbaráttu þar sem glíman snýst um það sem við höfum ekki áhuga á en missum af því sem sköpunargáfan hefur að bjóða.  Munum að allir þeir peningar sem við þörfnumst eru til, það þarf aðeins að greiða leið þeirra til okkar með sköpunargáfunni.  Heimurinn hefur alltaf átt nóg af peningum það er sama hvað fólksfjöldin hefur margfaldast alltaf hafa orðið til meiri peningar, svo verður áfram.  Það sem við þurfum að gera er að halda sköpunargáfu okkar vakandi og þeir peningar sem við þurfum munu koma.  Ekkert er sem það sýnist lítum ekki á takmarkanirnar allt mun koma til okkar eins hratt og við erum tilbúinn til að taka á móti því og nota það. 

Lesandi góður, eingin sem króar af  það sem þú þráir og er þér sýnilegt getur komið í veg fyrir að þú eignist það. láttu þér aldrei detta í hug að allar bestu byggingarlóðirnar verði uppseldar áður en þú hefur tækifæri til að byggja þitt hús, nema að þú flýtir þér.  Hafðu aldrei áhyggjur af því að sjóðir og auðmenn eignist alla jörðina áður en þú getur látið þína drauma rætast, því svo verður ekki.  Þú ert ekki að sækast eftir því sem aðrir sækast eftir, þú ert að sækast eftir gróanda og vexti fyrir sjálfan þig og þína sá vöxtur er án takmarkana.  Það er með hugsun þinni sem allar hlutir verða til og þeir koma frá hinu óendanlega.

Það er til óbrigðul aðferð til að njóta velsældar sem lítur stærðfræðilegum lögmálu, hugsaðu út frá allsnægtum en ekki skorti því takmarkanirnar verða til í þínum huga. 

Jóhannes 12.35 "Gangið meðan þér hafið ljósið, svo myrkrið hremmi yður ekki.  Sá sem gengur í myrkri veit ekki, hvert hann fer."

Tilboð og ekki tilboð.

Eins og maðurinn sagði tilboð er alltaf tilboð það sá það bara hver heilvita maður að það var bara allt of lágt, þegar reikningurinn frá honum var upp á 86.000 fyrir verk sem hann hafði gefið 18.000 tilboð í.

Nú fer að verða fróðlegt að sjá hvaða gæðingar verða settir yfir Kaupþing úr því að það var hægt að hafna óframkomnu tilboði.

Ekki tilboð heldur ósk um viðræður

Það þarf að breyta lögum um gjaldþrot einstaklinga.

  Þegar efnahagsástandið er orðið með þeim hætti að flestar forsendur íbúðarhúsnæðis kaupa eru brostnar er nauðsynlegt að horfast í augu við að stór hluti heimila mun ekki komast í gegnum þær skuldir sem til eru orðnar.  Nægir þar að nefna erlend lán og innlend verðtryggð lán þar sem boginn var spenntur hátt enda ekki annað í boði ef fjárfesta átti í íbúðarhúsnæði á annað borð s.l. ár.  Dæmin af erlendu lánunum hafa verið að koma fram í fjölmiðlum, t.d. kaup á 30 millj húseign með 10 millj í eigið fé og láni upp á 20 millj, lánið sendur nú í 35 millj og afborgunin orðin óviðráðanleg, húsnæðið óseljanlegt.  Verðtryggt 90% lán 20 millj, afborgun ca.120 þús, hækkun á verðbótaþætti ca 300 þús, eftirstöðvar lásins eftir eitt ár ca 24 millj allt eigið fé brunnið á verðbólgubálinu á hálfu ári, húsnæðið óseljanlegt. Það ætti að vera forgangs verkefni félagsmálaráðherra og þingmanna að finna leið fyrir fjölskyldur út úr þessum ógöngum sem ofangreind dæmi lýsa.  Ein leiðin gæti verið sú að leifa heimilum að ganga frá þessum skuldum þ.e. gjaldþrot.  Frekar enn að Íbúðalánarjóður verði notaður til að frysta lán og skuldbreyta sem aðeins lengir í hengingarólinni nema að til komi dramatískur viðsnúningur í efnahagsmálum.  Íbúðalánasjóður gæti síðan leigt fyrri eigendum þær eignir sem hann leysir til sín t.d. á 120 þús. á mánuði húsnæðisliður heimilisins stæði á núlli eftir hver mánaðarmót í stað þess að sjá skuldirnar verða óyfirstíganlegar.  Þeir sem færu þessa gjaldþrotaleið yrðu síðan að gangast undir það að fá ekki lánafyrirgreiðslu hjá Íbúðalánasjóð til íbúðarkaupa í einhvern tiltekin tíma.

Eins þarf að skilgreina stöðu annarra lándrottna með því að banna fjárnám í heimilum fólks  öðrum en þeim sem lánað hafa til íbúðakaupa.  Þetta getur ráðið úrslitum fyrir marga fjölskyldur hvort þær halda íbúðarhúsnæði sínu í þeim samdrætti og hrinu gjaldþrota sem nú fer um íslenskt atvinnulíf

 

 

Mistök.

Það ber ekki að líta á mistök sem endir, þau eru upphaf annars og meira.  Mistök geta verið blessun sem hægt er að læra af og eru oftar en ekki til að leiðrétta okkur þegar við höfum tekið ranga stefnu.  Maður sem aldrei gerir mistök lærir hvorki né þroskast, maður sem aldrei gerir mistök gerir yfir höfuð ekki neitt og er yfirleitt framtakslaus vegna hræðslu við að vera gagnrýndur fyrir verk sín.

Að gera sömu mistökin aftur og aftur er fáviska, en að nota þau mistök sem við gerum til að læra af þeim, efla sjálfstraust og athafnaþrá er skinsemi.  Eitt það versta sem við getum gert sjálfum okkur er að eyðileggja frumkvæði okkar af ótta við að gera mistök, þegar mistök eru í raun nothæfur lærdómur og ætti alltaf að vera skoðuð sem slík.  Mistök eru aðferð náttúrunnar til að undirbúa okkur fyrir stærri afrek en ekki til að brjóta okkur niður og halda aftur af frumkvæði okkar.  Velgengni virðist oft vera í hlutfalli við þá erfiðleika og mistök sem tekist hefur að yfirstíga.

"Munum að þegar lífið er mótdrægt, að af öllum þeim svipbrigðum sem lesa má úr andlitum okkar, leiftrar brosið mest."

Hugrekki þarf til að líta á mistök sem blessun í dulargervi, en þannig eru þau nú samt.  Columbus gerði á vissan hátt mistök þegar hann fann Ameríku, hann ætlaði til Indlands.  Edison gerði hundruð tilrauna sem mistókust áður en honum tókst að láta loga ljós í perunni með rafmagni.  Það má því allstaðar sjá að mistök geta verið blessun eða reynsla til að læra af.  Maðurinn frá Galíleu hefur eflaust litið út fyrir að hafa mistekist þegar hann hékk á krossinum, en með því sýndi hann, okkur öllum enn í dag, hvað mistök eru afstætt hugtak.

Verum þakklát fyrir þá reynslu sem kallast ósigur, vegna þess að ef við bugumst ekki og höldum áfram að reyna munum við ná miklum árangri á hverju því sviði sem við kjósum. Upplifum okkur ekki sem útskúfuð, sorgmædd né misskilin í lífsins glaðværu veislu.  Ánægjan sem við sækjumst eftir verður hvort því sem er ekki fengin að utan, hún kemur alltaf að innan.

Jesú sagði;  Matt.4.4  Eigi lifir maðurinn á einu saman brauði, heldur á hverju því orði, sem fram   gengur af Guðs munni.

 

Snilldarlögmálið.

 

 Samstillt átak tveggja eða fleiri í anda fullkomins samhljóms til að ná tilteknu markmiði.

Flest munum við eftir því sem börn að hafa óskað okkur að fá eitthvað ákveðið í jólagjöf, oft vildi svo skemmtilega til að eimmitt þess sem var óskað var í einum af pökkunum.  Þannig er þetta í lífinu ef einhvers er óskað af einlægni, án eigingirni og sem getur orðið draumur margra, þá verður til samstillt átak til að veita druminum brautargengi .

Svona samhljómur verður til þegar fleiri en einn koma sér saman um að vinna að ákveðnu markmiði, hugmyndir og lausnir koma að úr mörgum áttum, við það verður til mun öflugri hugsun en þegar einn hugur vinur að sama marki .

Fjarhrif og hugboð getur einnig verið hluti af þessum samhljóm, stundum verða hugboð til þess að aðstæður verða til, sem er þarfnast.  Við vitum ekki hvers vegna við fáum hugboð, kannski er það annarra hugsun, hugsanaflutningur frá einhverjum sem veit hvers er þarfnast eða ábending æðri máttarvalda.  Það er staðreynd að raddir, tónlist og myndir berast með ljósvakanum (útvarpsbylgjum).  Eins ættu hugsanir okkar að getað borist eftir þessum sama ljósvaka sem við öndum að okkur hverja stund.  Verum móttækileg fyrir þeim jákvæðu boðum sem sem við fáum með því að halda huga okkar hreinum og sendum fá okkur jákvæðar hugsanir.

Þegar unnið er að stóru markmiði ber að leitast við að ná samhljóm, með því að upplýsa þá um markmiðið sem það varðar, svo sem fjölskyldu, vini og viðskiptafélaga.  Við það leysist úr læðingi sú hugarorku sem þeir ráða yfir, til að markmiðinu verði náð.

Jesú sagði:Matt.18.19  Hverja þá bæn, sem tveir yðar verða einhuga um á jörðu, mun faðir minn á himnum veita þeim.

 

 

Nýja hagkerfið / gamla hagkefið.

   

 

Sennilega er svo nú komið að grípa verður, til um einhvern tíma, gamalla hagfræði aðferða og kemur þá Djúpavogs hagkerfið upp í hugann. 

 

Þegar hrun varð í síldveiðum á sjöunda áratugnum lentu atvinnufyrirtækin (kaupfélagið, útgerð og fiskvinnsla) á Djúpavogi í miklum erfiðleikum vegna bræðslu sem byggð var rétt fyrir hrunið og stóð tekjulaus í skuld.  Peningaleysi var það mikið á staðnum að ekki var hægt að borga út laun.  Gjaldþrot kaupfélaga tíðkuðust hreinlega ekki á þeim árum frekar en ríkja.  Þar sem fyrirtæki staðarins voru að mestu á sömu hendi þ.e. kaupfélagsins fékk fólkið skrifað í kaupfélaginu og átti það að vera á móti vangoldnum launum. 

 

Ókosturinn við þetta kerfi var fólk sem fékk skrifað í kaupfélaginu en sá ekki ástæðu til að mæta til stopullar vinnu sem ekki var borguð í peningum og þegar þrír veglegustu leikfangabílarnir hurfu þannig úr hillum kaupfélagsins skömmu fyrir jól sáu menn að svona gat þetta ekki gengið.  Til að koma í veg fyrir svona uppákomur voru prentaðir númeraðir úttektarseðlar með upphæð til að deila út við launauppgjör, sem sagt Djúpavogspeningar. Þessi gjaldmiðill reyndist að mörgu leiti, ágætlega enda þurftu fólk yfirleitt ekki á því að halda sem ekki fékkst í kaupfélaginu. 

Einn stór galli var þó á þessum gjaldmiðli hann var sá að ekki var hægt að leysa út póstkröfur frá ÁTVR en það var nánast það eina sem fólk gat hugsanlega þarfnast, en kaupfélagið ekki útvegað.  Gjaldkeri kaupfélagsins var samt nokkuð pössunarsamur á að eiga til íslenskar krónur til koma í veg fyrir að þesskonar gjaldeyrisþurrð illi óróa í plássinu og ef svo bar undir gat eldra fólk átt blómleg gjaldeyrisviðskipti með ellistyrkinn sinn og var það sennilega besti mælikvarðinn á raungengi Djúpavogsgjaldmiðilsins. 

Það sem varð hagkerfi þessu að falli má segja að hafi verið einkavæðingin eða réttara sagt þeirra aðila sem stóð í verslun á staðnum og ekki gátu beygt sig undir alræði kaupfélagsins, því þeir urðu alfarið að treysta á aðkomu og ferðamenn, því að taka Djúpavogspeninga sem greiðslu var bein ávísun á gjaldþrot.  Eins var því sem næst útilokað fyrir íbúana að nota þennan gjaldmiðil utan Djúpavogs.

Hvort sú framtíð sem blasir við íslendingum verður eitthvað þessu lík er ekki gott að sjá en ef svo er þá er bara að hafa gaman af því og líta á björtu hliðarnar.