Upplýsingaóreiða í upphafi viku

„Þessi banki er tossinn í bekknum“

Svona er Ísland í dag

það verður of seint að ætla að endurheimta landið sitt, tala tungumálið og verja unga fólkið eftir að íslenska þjóðin verður orðin örlítill minnihluta hópur á Íslandi. Nú virðist enn einu sinni stefna í að fyrstu kaupendur, -unga fólkið og innflutta láglaunafólkið, verði sett út á Guð og gaddinn.

Kerfið; -ríki, sveitarfélög og bankar græða á verðbólgu, í það minnsta er komist upp með að hækka vexti og gjöld í takt við síhækkandi verðbólgu gróðaaflanna. Sú fjármálapólitík sem rekin er á Íslandi í dag er hrein illska gagnvart öllum þeim sem draga vagninn, -þó mest þeim sem eru að koma sér upp heimili á landinu bláa.

Tugþúsundir fjölskyldufólks yfirgáfu landið í hinu svokallaða hruni sem öreigar. Hyskið sá um sína með afskriftum, enda vantaði ekki stjórnsýslu sérfræðinga, stjórnmálamenn né bankamenn í nágrannlöndunum. Síðan var tekin sú afdrifaríka ákvörðun á klakanum af þessu fólki, frekar en bæta þeim hlunnförnu tjónið, að skipta um þjóð í landinu, fá í staðinn erlendar hendur á lágum launum og hirða mismun.

Ég ætla ekki ungu fólki né erlendu, að gera sér grein fyrir þeirri illsku sem liggur að baki þeirra klækjabragða sem síendurtekin eru á klakanum við að gera heimili fólks að féþúfu, -og fara síversnandi. Þá illsku höfum við sem eldri erum mátt horfa upp á ítrekað. Það er því okkar - í þessu sem öðru - að vera hollar vættir og verja land og þjóð.

Í vetur hef ég smásaman verið að gera mér grein fyrir hversu ógnvænlega hraðar breytingar eru að eiga sér stað á Íslandi. Það er að verða of seint fyrir íslendinga að ætla að endurheimta landið sitt, tala tungumálið og verja unga fólkið, þegar að íslenska þjóðin er að verða eins áhrifalaus og minnihluta hópur í eigin landi, sem verður þar að auki að gera sér að góðu að gera sig skiljanlegan á hroða ensku.

Um langt skeið hef ég þó unnið með erlendum iðnaðarmönnum bæði hér á landi, og í Noregi þar sem það er frágangs sök að tala ekki þjóðtunguna. Í vetur finnst mér breytingarnar hafa gengið ískyggilega hratt fyrir sig og þá á ég ekki bara við í vinnunni þar sem ég vinn. En þessa dagana vinn ég með ungum Rúmenum, -öndvegis mönnum, -og einum íslenskum gullmola um tvítugt. Það er heiður fyrir gamlan jálk.

Fyrstu árin hjá þessu fyrirtæki var ég oft einn íslendingur með hóp af Pólverjum. Skiljanlega eru ekki allir sem kæra sig um að vinna með erlendum starfsmönnum, stór hluti vinnunnar er félagslegs eðlis. En þar sem ég er bæði gamall og laskaður félagskítur þá þótti mér sjálfsagt að taka það að mér í sérhlífni.

Það hefur tvisvar gerst í vetur að ég hef keyrt fram á menn frá Úkraínu á förnum vegi og tekið þá upp. Í fyrra skiptið vorum við vinnufélagarnir á ferð í snjómuggu í skammdegismyrkrinu úti í sveit og keyrðum fram á einn í blindbrekku, sem ýtti á undan sér pappakassa með eigum sínum í, og núna í vikunni tók ég einn upp í á Seyðisfirði á leið upp í Hérað.

Sá var á fjarfundi hjá Alcoa í símanum sínum vegna starfsþjálfunar. Fjarfundurinn fór fram á austantjölsku og það litla sem ég náði sambandi við hann var á hroðalegri ensku, s.s. Syðisfjördur verí næs sittí, -Egilsstadir túú. Það sem verra er að við landsmenn erum að tapa tungumálinu okkar í þessa hroða ensku, þar sem standardinn er settur af stórfyrirtækjum og þeim sem kunna ekki ensku.

Tengdasonur minn er frá Hondúras, -já einn af þeim sem kom til að leita sér að betri tekjumöguleikum, en ekki til tekjuauka fyrir lögfræðistóð góða fólksins og Útlendingastofnunnar. Hann hefur unnið frá degi eitt á Íslandi og fær greitt eins hver annar og Íslendingur í sinni vinnu. Enda orðinn íslenskur ríkisborgari, og hefur alla tíð verið harðduglegur. Vöntun er á fólki eins og honum, rétt eins og í öll störf sem þarf að vinna með höndum.

Núna eftir áramótin hefur erlent fólk tvisvar fengið gistingu hjá okkur Matthildi minni, stúlka frá Hondúras í nokkra daga á meðan hún var í ökutímum og ungur maður frá Spáni, sem vinnur á Djúpavogi, í sólahring á meðan hann húkkaði sér far. Flest það erlenda fólk sem ég hef samskipti við býður góðan daginn á lýtalausri íslensku og getur gert sig skiljanlegt með einföldum orðaforða, rétt eins og á ensku.

Dóttir mín og fjölskylda hennar eru ein af unga fólkinu sem mér er mikið niðri fyrir vegna stöðunnar á Íslandi í dag. Hún er í hjúkrunarfræði fjarnámi, í háskólanum Akureyri, Þarf að sækja lotur til Akureyrar og Reykjavíkur, vinnur á hjúkrunarheimili á Egilsstöðum og býr á Djúpavogi. Þau hjónin eru nýlega búin að fjárfesta í húsnæði yfir fjölskylduna á Djúpavogi og mega engar tekjur missa.

Það má segja að fyrir okkur Matthildi sé þetta samt allt til ánægju, við höfum haft mikið meira af 5 ára sólageislanum Ævi að segja en annars, þar sem þær mæðgur eru hjá okkur á meðan vinnutarnir standa yfir á hjúkrunarheimilinu, og gestirnir hvaðan svo sem þeir koma lífgi bara upp á tilveruna.

Ævi getur sagt sögur á þremur tungumálum. Hún hefur meir að segja byrjað sögu á íslensku, sagt miðhlutann á ensku og niðurlagið á spænsku án þess að rugla orðum tungumálanna saman. Hún hefur búið til nokkur íslensk nýyrði sem ekki er hægt að hrekja með rökum.

Eins og önnur börn þá er hún ekki alltaf til í að fara að sofa á kvöldin. Þá segir hún að það sé ekki kominn náttatími, þver neitar að náttatími sé sama og háttatími, og rökstyður muninn með því að þá sé komið myrkur en samt ekki tími til sofa.

Um daginn var Ævi að tala við prinssessudúkkurnar sínar á ensku og mér varð á orði, af hverju talarðu ekki bara við þær á íslensku? -ekkert svar, -svo ég endurtók spurninguna og bætti við; -þú átt að tala við þær íslensku.

Þá svaraði Ævi kankvís á svip, en ákveðið; -Afi þú ræður ekki yfir mér.

Fífl í glerhúsi

Nú babla bankarnir og Why Iceland viðundrið úr sér stöðugleikanum eins og hverri annarri stolinni lygasögu af eyjunni hans Ingólfs. Ef hækkandi stýrivextir með okur húsnæðisvöxtum í kjölfarið, eiga ekki eftir lækka verðbólguna og bjarga skuldsettum heimillum unga fólksins, -þá veit ég barasta ekki hvað.

Blessaður bjálfinn hefur ekki ennþá komið innlendu greiðslumiðluninni í skjól eftir að auðrónar landsins seldu glópa gullið aflands. Akkúrat á sama tíma og Fjármáleftirlitið var innlimað í Seðlabankann, og drengur með engilsásjónu klæddur litlum bláu jakkafötunum með vaxtalækkanir í farteskinu sveif inn í Svörtuloft úr dyggri þjónustu gamma, -og gjörningur var klappaður og klár.

Ef óhappið um árið, hið svokallaða hrun, ætti sér stað nú á dögum væri ekki nóg með að unga fólkið yrði að yfirgefa landið allslaust einn ganginn enn, öll þjóðin sæti auk þess uppi á skerinu alagjörlega auralaus, -meðan flækingarnir flæddu að svo skipta megi um þjóð í landinu.

Þá mun ekki einu sinni duga að sauðurinn með úlfseyrun biðji Guð um að blessa Ísland í beinni.

Ekki skrítið að fólk verði reitt

Gálur á glapstigum

Það hefur sjálfsagt farið framhjá fáum að tvær af Davos dúkkulísunum smurðu kyssitauið í upphafi vikunnar og flissuðu sig síðan austur í Kænugarð til að gleðja jaxlinn sem fer með aðalhlutverk í einu spilltasta ríki veraldar.

Á meðan laumaðist Amerískur auðróni öllum að óvörum til að kaupa Skessuhorn á slikk. Sú sem flissar hvað best var reyndar búin að bjánast til að gefa í skin fyrir nokkru, að auðrónar eignuðust tæplega fleiri bújarðir á Íslandi.

Síðan hefur Héðinshöfði verið seldur til útflutnings vegna fádæma góðs kolefnisspors í steypu, og nú bújörðin Horn með skuði og skessu í öllu fæðuörygginu. Ameríkaninn ku víst ætla að reisa risa gistiskýli fyrir auðróna með súpueldhúsi. Spurningin er nú orðin sú hver best býður í Þingvelli.

Í Kænugarði skjölluðu þær stöllur leikarann ástsæla fyrir að verja lýðræðið og talað var um að bjarga honum bæði með vopn og aura, auk þess að endurreisa heilbrigðiskerfið og hefja orkuuppbyggingu á næsta ári, en þangað til flytja særðar lýðræðishetjur af vígvellinum á klakann til aðhlynningar.

Einhverjum kann kannski að finnast þetta full glannalegt hjá gálunum og tími sé komin til að tala við þær með hrútshornum. En sjálfsagt verður ekkert af svoleiðis skessuskap meðan snuðinu er reglulega stungið upp í landann og hann sefaður með loforðum um eina og eina kolefnisfría ferð til Tene.

Munið eftir smáfuglunum

Á þetta var oft minnt í útvarpi í denn, og jafnvel í aðalfréttatíma. Nú fer minna fyrir því að smáfuglanna sé minnst, þó frost sé á Fróni. þeir eru eins og annað helst hugsaðir til hagvaxtar. Matvöruverslanir hafa notað tækifærið í verðbólgunum vetrarhörkunum og tvöfaldað verð á fuglafóðri án alls auglýsingakostnaðar.

Rétt er að hafa krumma líka á bakvið eyrað, ekki síður en snjótillingana og auðrónana, þó svo hann sé bæði kankvís og klár, þá verður honum nú margt að meini og dregur freðið nef undan stórum steini þessa dagana. Ef allir sameina krafta sína má jafnvel slá þrjár freðnar dægurflugur í sama höggi; gleðja smáfuglana, ylja sálinni og fóðra hagvöxtinn.

Hrafninn er auk þess tákngerfingur landnáms Íslands. Hann er jafnframt fugl Óðins, en Huginn og Muninn voru tákn visku og spádómsgáfu. Hrafninn er stærsti spörfugl landsins og er því einn aðal einkennisfugl íslensks vetrar ríkis. Allir þekkja krumma, sem svaf í klettagjá, og var bæði elskaður og hataður af þjóðinni, -um þetta vitnar mörg þjóðvísan. 

Krumminn á skjánum,

kallar hann inn.

Gef mér bita af borði þínu,

bóndi minn!

Bóndi svarar býsna reiður,

burtu farðu, krummi leiður.

Líst mér að þér lítill heiður,

ljótur ertu á tánum,

krumminn á skjánum. - (íslensk þjóðvísa)

Mínar fyrstu minningar af krumma eru frá bernskuheimilinu sem foreldrar mínir byggðu á Hæðinni á Egilsstöðum. Þegar ég vaknaði á morgnana, sem oft kom fyrir að var áður en önnur börn fóru á fætur, átti ég það til að fara á klöppina austan við skúrinn, leggjast þar til að horfa upp í bláinn himininn og athuga hvort ég sæi fugla.

Stundum sá ég hrafna svífandi í uppstreymi við Hamrana eða Þverklettana, eins kom fyrir að þeir hringsóluðu hátt á lofti yfir mér, þá velti ég því fyrir mér hvernig væri að geta flogið. Einhvertíma þegar ég var í svona vangaveltum, fannst mér ég takast á loft með hrafninum og fljúga upp Eyvindarárdal, -yfir Skagafellið, út dalinn aftur og heim.

Ég hef oft velt þessari minningu fyrir mér í gegnum tíðina, og komist að því að hún er sannleikanum samkvæm. Núna þegar hægt er að svífa um á Google Earth sé ég að það var nákvæmlega sama landslag sem ég sá þegar ég sveif með krumma, þá um fjögurra ára aldurinn.

Þennan krumma hitti ég á brún Básabjargs í Grímsey fyrir nokkrum árum, ég er ekki frá því að hann hafi verið að mana mig í flugferð með sér

Eitt af frægustu ljóðum veraldar er ort um hrafninn, The Raven eftir Edgar Allan Poe. Fjöldi íslenskra skálda hafa þýtt ljóðið. Má t.d. nefna; Helga Hálfdánarson, Matthías Jochumsson, Einar Benediktsson, Jochum M Eggertsson og Sigurjón Friðjónsson.

Það sýnir vel að hrafninn er jafn fjölkunnugur og tungumálið, -og hvað hann á vel við íslensa þjóðarsál, -hvernig íslensku skáldin þýða ljóð E A Poe, með margvíslega mismunandi orðaforða sem kemur samt allur til skila boðskap skáldsins.

Set ég hér fyrir neðan nokkrar fyrstu hendingarnar ljóðsins sem dæmi:

Once upon a midnight dreary,

while I pondered, weak and weary,

over many a quaint and curious

volume of forgotten lore —

While I nodded, nearly napping,

suddenly there came a tapping.

As of some one gently rapping,

rapping at my chamber door. 

"Tis some visitor," I muttered,

"tapping at my chamber door—

Only this, and nothing more." -(Edgar Allan Poe)

 

Yfir mold sig miðnótt breiddi,

mæddur, krankur huga ég leiddi

fyrri manna forn og kynleg

fræði ýmis er ræktu þeir.

Höfgi mér á hvarma þægt sé

drepið léttum fingri. "Heyr. 

Það er gestur," þuldi ég lágt,

"við þrepskjöld dyr að knýja, heyr;

aðkomandi, ekki meir."         -(Einar Benediktsson)

 

Í skugga þéttri niða nóttu

og nepju þungri að mér sóttu

töfrar fornar tötra myndir

togaðar úr alda djúpi.

Loks byrjar mér í brjóst að renna

en brátt og frekt ég þóttist kenna

að drepið væri á dyr

á þennan drjúga hátt, er þekkjum vér.

Með kynjahrolli hvísla hljóður;

hver er úti? - En drottin góður!

utan gátta "enginn er."        -(Jochum M Eggertsson)

 

Síð um mundir miðrar nætur

myrkur flest er bugast lætur,

að fornum skræðum gaf ég gætur,

grúskaði og fletti blað á blað.

Þá var var lostið högg á hurðu

högg er vakti geig og furðu;

hljóðlátt, kynlegt högg á hurðu,

í huga innst, er nam sér stað.

Kynlegt, dulrænt högg á hurðu,

hjarta mínu settist að.

Efalaust maður - eða hvað?    -(Sigurjón Friðjónsson) 

Ég hef enn í dag, næstum 60 árum seinna, ágætis samband við hrafninn. Hann á það til þegar vetur harðnar að svífa fyrir utan og gjóa á stofugluggann minn og kanna um leið hvað Matthildur mín hefur gefið smáfuglunum fyrir framan svalirnar. Þá á ég til að skella í góm og gauka að honum góðu. Svo um sumarmál lætur hann sig hverfa.

En þrátt fyrir allar góðu krumma vísurnar, sem honum er smellt í góm, þá er honum meinilla við að láta ljósmynda sig.

 

Jæja, þá víst er komið vor, og ætli sé ekki best að hætta að spá í þennan karlskarf.

 

Bíddu, , , varstu að taka mynd af mér skrattakollur? 

 

, , , jú, þú varst víst að taka mynd, ég sá það.

 

Það er nú alveg lagmarks kurteisi að láta vita svo hægt sé að hafa sig til og halda virðingu sinni.

Gamlar hrútaskýringar

Nú er sú öld upp runnin að það eru ragnarökkvaðir karlskrjóðar sem boða dómsdagstíðindi á bloggsíðum. En fasískar femínista fraukur ríða röftum rétttrúnaðarins, dragandi stríðsvagninn, -öðruvísi mér áður brá á tímum Völu.

Vafrandi um á vegum illskunnar hafa stjórnvöld þegið mútur, beitt málfrelsið fjárkúgun og dælt úr sprautum lyfjaiðnaðarins honum til hagsældar. Þetta hefur verið uppi á teningunum  undanfarið, -kastað fram af Davos dúkkulísum.

Í þakklæti fyrir hlýðnina fær nú heimsþorpið að stróka með himinskautum á flækingi sínum með kolefnisbremsufarið rafrænt í rassgatinu. Karlmennskan er komin í fæðingaorlof og bleyjuskipti samkvæmt snjallúrinu. Á meðan skara dyggar dróttir eldi að eigin höfði á fjarfundi í snjallsímanum sínum, eftir að þær komust í kúlu gullsins á Gimlé, -já og vel á minnst eourovision orðin eins og hver önnur uppvakningarsamkoma djöfladýrkenda.

Ef leikarinn Seleninskí væri ekki nú leiddur fram á sviðið til slátrunar, væri ímynd vestrænnar karlmennsku nú þegar liðið lík. Hán hefði verið hengt upp kynsegin efst í regnbogann. Við erum stödd í leikritinu þar sem málaliðar Valahallar berjast fyrir Bæden klanið og Pútín básúnar Wagner. Og verðbólgan æðir um Hveradali og hnjúka, -þrjár máltíðir frá hungursneið í öllum hagvextinum.

Þegar leikritinu lýkur liggur tálsýnin ein eftir, þyngri en tárum taki með tærnar upp í loft á Tene. Þak, klæði eða fæði verður það sem valið stendur um, -að því að virðist takmarkað  framboð við að fullnægja óendanlegri fíkn. Tvennt af þrennu þarf samt ekki að vera svo slæmt, -verði það svo gott?

Hrun siðmenningar og frumskógarlögmálið eitt virðist framundan. Ef fólk hefur ekki lengur aðgang að fæði, klæði og húsaskjóli, verður offramboð af ofbeldi og ótta í veröld sem hefur verið fokkað upp á flótta, -og þá dreymir Bjössum og Willisum landsins bláa helst um að kosta íslenskan her.

Hringrás dómsdagsklukkunnar hefur nýlega lokið árinu mikla, tuttugu og sex þúsund ára hring 21. des 2012, -samkvæmt tímatali Majanna. Nú er sá tími þegar jörðin er í fullkomnu samræmi við sólina. Hindúar skiptu árinu mikla í fjórar lotur. Grikkir í fjórar aldir; járn, brons, silfur og gull, -og Vala sagði sögur af Ásum.

Þessi speki gengur út á tuttugu og sex þúsund ára hringrás himingeimsins rangsælis í kringum sólina, aftur að nýju upphafi. Jörðin gengur sinn vana sólarhring og hallar árlega um ás sinn, árstíða hallinn veltir jafndægrum og sólstöðum. Svo tekur tvö þúsund og eitthundrað ár fyrir jörðina að ferðast í gegnum hverja af tólf öldum stjörnumerkjanna.

Tólf sinnum tvö þúsund og eitthundrað eru u.þ.b. tuttugu og sex þúsund ár. Alheimurinn er nú eftir 26.000 ár á ný að sigla inn í merki Vatnsberans, hefur yfirgefið merki Fiskana, - öld Jesus Christ Superstar. Kærleikurinn er í lausu lofti, rétt eins og blóðhefndin var þegar siglt var úr merki Hrútsins yfir í Fiskana. En kærleikurinn þarf þess vegna ekki að vera á hverfanda hveli frekar en má greina blóðhefndina í órafjarlægð stjörnuhiminsins.

Með breytingum á stöðu, segulsviði og tíðni sólkerfisins, breytist veruleikinn, ný hugmyndafræði með nýrri heimsmynd fæðist. Þegar ný öld tekur völd ríkir glundroði og margir vilja komast í gullið á Gmilé. Verum því sterk á hringrás eilífðarinnar, og munum; -Guðs ríki er innra með yður.

Púkar Sæmundar munu um stund eiga sviðið trommandi á fjósbitunum í dúkkulísu drögtum, sem meira en aldrei fyrr vilja veröldina í þriðju heimstyrjöldina, sér til dýrðar undir regnboganum, -alda fornum sáttmála Guðs og Nóa vegna syndaflóðsins. 

í þeirri styrjöld munu allir tapa aðrir en sálarlausir auðrónar, sem fá fullnægingu af því einu að fróa sér í sínu rafræna bókhaldi, rétt á meðan þeir ljúka sinni línulegu ævi.

Skildu allir flissandi fábjánarnir í Davos dúkkulísu drögtunum átta sig á þessu.

Heiðríkja á góu - loftbóla andans

Ragnarökkur

Rifizt er um hvort í Rússaveldi

roði af degi – eða kveldi.

Í ágirndar svaði ákaft gjalla

orustur miklar um veröld alla.

Hroll að vonum og hlýleik setur

helkaldur, margþættur fimbulvetur.

Ískuldi hugar; heiftir; stríð.

Vindöld; vargöld; varmennskutíð.

Spurnir þyrpast að hátt í hljóði:

Hvar er ríki þitt Baldur góði?

Ormahryggjum er undið um sali.

Eitraðar falla ár un dali.

Rógtönnum er lagt til að lemstra og neyða.

Loftungum slafrað til fylgisveiða.

Með mútum fákænska til fylgis vakin.

Fjötruð mannlund og í útlegð hrakin.

Eigið reiptog sem alúð gyllt.

Einlægni smælingja sýkt og villt.

Rifizt er um, hvort í Rússaveldi

roði af degi – eða kveldi.

Heyrði ég í hamrinum 1939

Þá eru um alla veröld orustur miklar (Gylfaginning)

Því hefur borið við hér á síðunni að höfundur hefur látið sig dreyma um að koma orðum sínum í ljóð en ekki langloku. Ljóðið hér að ofan er ekki eftir síðuhafa, heldur langa-afa hans, Sigurjón Friðjónsson, -og er sennilega ort fyrir u.þ.b. 100 árum síðan. Síðuhafi kæmi orðum sínum seint fyrir í svo stuttu og kjarnyrtu máli.

Nokkru sinnum hef ég gert tilraun til að koma orðum mínum fyrir í stuttu máli með myndum, -svo orðin skiljist. Hefur þá brugðið svo við að lesendum síðunnar snarfækkar, enda varða fyrirsagnir bloggsins yfirleitt veginn að efninu, -en athugasemdirnar við bloggið geta aftur á móti orðið áhugaverðari.

Skáldið Pétur Örn Björnsson á þá til að lauma inn einu og einu ljóði í athugasemd. Hann er mitt uppáhalds ljóðskáld og hefur gefið út ljóðabókina Af kynjum og víddum, , , og loftbólum andans. Þessa ljóðabók hef ég lesið þrisvar spjaldanna á milli auk þess að glugga í hana reglulega og lesa af og til eitt og eitt ljóð mér til yndisauka.

Hérna á blogginu er ekki mikið um ljóðskáld þó einn, -sem ég les reglulega bloggin hjá, -eigi það til að setja inn ljóð eftir sjálfan sig, það er Ingólfur Sigurðsson. Svo eru nokkrir sem eru snjallir hagyrðingar og geta sett saman smellnar vísur. En góð ljóð finnst mér hafa það umfram vísur að vera tímalaus. 

Frá því á tvítugsaldri hef ég safnað ljóðabókum Sigurjóns langa-afa míns, þó svo að ég hafi ekki lesið þær með sömu andakt og ljóðabók Péturs Arnar. Í vetur hef ég verið að grúska í því sem afi og amma settu í dagbækur og í aðdraganda þess, -til að sefa samtímann og komast tímalaus rúma hálfa öld aftur í tímann, -nýtti ég mér að lesa ljóð þeirra Péturs Arnar og Sigurjóns.

Sigurjón langi-afi minn gaf út fjórar ljóðabækur, Ljóðmæli og Heyrði ég í Hamrinum 1, 2 og 3. Áður hafði hann gefið út bókina Skriftamál einsetumannsins, sem mætti flokka sem ljóðrænur, -eins og í móð er að kalla svo stutt og hnitmiðað mál í dag. Eins komu út eftir hann  bækur sem ég á ekki; smásagnasafnið Þar sem grasið grær og ljóðabókin Barnið á götunni.

Arnór Sigurjónsson tók saman valin ljóð og ágrip af ævi föður síns og gaf út í bók árið 1967. Í bóki Arnórs kemur margt fram um Sigurjón sem annars væri týnt og tröllum gefið. Þessa bók las ég oftar en einu sinni á mínum yngri árum. Í bókinni birtir Arnór athyglisvert bréf þar sem Sigurjón skýrði tilgang sinn með ljóðagerð. Jafnframt segir Arnór frá Sigurjóni sem ljóðskáldi í samhengi þessa bréfs, og gríp ég nú niður hér og þar:

“Sú mikla þversögn í lífi föður míns, að frá því er hann var ungur maður, var honum ekkert eins hugleikið og ritstörf og skáldskapur, og þó var þetta honum ekki annað en tómstundaiðja, þar til hann var kominn á sjötugsaldur. Hann hafði heldur aldrei neina aðstöðu til að rækja þessa tómstundaiðju sína.”

“Ég varð þess aldrei var, að hann stundaði skáldskap sinn af ástríðu. Ég held að hann hafi ort af því þetta var eina listgreinin, sem hann hafði aðstöðu til að stunda og leggja alúð við.” – “Faðir minn naut aldrei viðurkenningar sem ljóðskáld, nema helst stuttan tíma frá því hann var bóndi á Einarsstöðum þar til lokið var setu hans á Alþingi -  eða um 1922.”

“Tómlæti það, sem ljóðagerð föður míns var sýnd á efri árum hans, olli honum vonbrigðum. Þetta kemur skýrast fram í bréfi skrifað “góðum vini”. “

Hér fyrir neðan eru örstuttar glefsur úr bréfinu:

“Annað aðal markmið mitt er málfegurð – og mýkt málsins fyrst og fremst. Aðaleinkenni okkar forna máls er máttur þess og skýrleiki, sem mjög minnir á hvasst, leiftrandi sverðshögg, ein af megin hugsjónum víkingaaldar.” – “Skilningurinn á krafti mýktarinnar kemur skýrast fram í hugmyndinni um fjötur Fenrisúlfs, sem var gerður úr konu skeggi, kattardyn og öðru þessháttar, og þó öllu heldur vegna þess – var sterkasti fjöturinn.”

“Þriðja skáldskapar markmið mitt, efnið, sem mörgum hefur orðið svo erfitt að finna, eða þeir hafa litið á sem barnaskap að öðrum kosti, má líka segja að sé mýktin – að miklu leyti, þ.e. andstæða harðneskjunnar, grundvallartónn kristninnar, góðvildin, kærleikurinn, sá máttur, sem fáeinum mönnum hefur sýnst “mestur í heimi” og hið eina sem dugað geti í fjötur á Fenrisúlf, -styrjaldarofstopa mannanna.”

Nú hef ég haft mikla ánægju af að lesa ljóð forföður míns og finnst meiriháttar að eiga flest allar ljóðabækurnar í frumútgáfu því ég hygg að þær séu að verða vandfundnar.

Ég á það líka til að líta inn á facebook síðu Péturs Arnar og sjá hann deila þar einu og einu ljóði tímalausrar orðsnilldar sinnar. Í vetur sá ég að hann var spurður hvenær næsta bók væri væntanleg. Pétur Örn svaraði því til að það væri ekki á vísan að róa með það enda færi best á að hann léti ljóðin frá sér eins og honum einum er lagið, -örlátur höfðinginn.

En eftir að ég fór að grúska í gömlum ljóðabókum langa-afa míns hefur mér hvað eftir annað verið hugsað til Péturs Arnar og hversu mikill skaði það væri fyrir íslenska tungu og ljóðagerð samtímans, ef ljóðin hans næðu ekki að lifa í 100 ár vegna þess að engin fyndi þau í bók. Hvet ég hann því til að íhuga, í það minnsta, alvarlega útgáfu fleiri ljóðabóka, -ef hann kynni að líta hér inn.

Eins og ég sagði hér í upphafi þá á fyrirsögnin að varða veginn að efni bloggpistils, og ekki ætla ég að hlunnfara lesendur, sem hafa nennt að lesa þetta langt, -um heiðríkjuna sem nóg hefur verið af hér austan lands síðustu dagana.

Heiðríkjustund

Blátt. Allt loftið blátt. Dökkblátt; fagurblátt. Og í þessu bláa hafi sindrandi sólkringla yfir heiðarbrún.

Ég leita að orðum og ég finn lengi ekki annað en þetta: Blátt, dökkblátt, fagurblátt. Og sindrandi sólkringla yfir lágri heiðarbrún – eins og hún væri á næstu grösum.

Svo tínast orðin að: Þögn. Unaður. Sumardýrð. Helgidagsdýrð.

Ég hika við “sumardýrð”. Þetta er á góu. Enginn fuglasöngur; enginn lækjarniður. – Lágur fossdynur í fjarska. –

“Helgidagskyrrð” minnir mig á messugjörð fyrir 50 árum. Ég sé Jón í Brekku á bekk framundan mér. Hann dottar; missir höfuðið niður á bringu; hrekkur við, lyftir upp höfðinu – missir það niður á bringu aftur. - -

Ég geng frá bænum; langar upp að Austurhlíð. En hún er í skugga. Ég geng út á hól og horfi yfir dalinn.

Þögn. Unaður. – þetta er nóg. Sindrandi sólkringla í bláu hafi; lofthafi. Lágur vatnaniður í fjarska. –

Skriftamál einsetumannsins 1929.

Sigurjón Friðjónsson má finna með google og hægt er að forvitnast um hann hér.

Flissandi fábjánar

Nú hafa Svörtuloft keyrt upp vextina hvað eftir annað og það opinbera upp gjöldin til að halda í við hækkanirnar. Allt eftir að slektið vertryggði kjararáðs sjálftökuna sína um árið, enda hækkar verðbólgan nú sjálfvirkt frá mánuði til mánaðar.

Unga fólkið situr svo uppi með verðtryggingu á húsnæðislánin, eða missir þakið bara hviss bang ofan af höfðinu, þegar verðbólgnir vextirnir fara að bíta í hælana á óverðtryggðu lánunum og síðustu vaxtahækunum.

Ef verðtrygging á einhvertíma rétt á sér þá er það til að verðtryggja launatekjur á meðan verðbólguskot gengur yfir, -og þá ekki bara laun þeirra hæðst launuðu á jötu almennings.

Ef einhvertíma ætti skilyrðislaust að setja þak á vexti og verðtryggingu húsnæðislána fjölskyldunnar, þá er það þegar verðbólgan fer langt yfir verðbólgumarkmiði stjórnvalda.

Þessi aðferðafræði hefur ekki verið upp á borðum á Íslandi. Kjarasamningarnir fyrir jól báru engin ákvæði til að reisa skorður við þær sjálfvirku hækkanir sem voru í kortunum, og taka mið af óðaverðbólgu sem geisað hefur í á annað ár.

Og eina áþreifanlega útspil verðtryggðu sjálftökunnar var að hækka húsleigubætur, til að kynda enn frekar undir verðbólgunni og arðsemi fjármagnseigenda. Annað var íbúðabygginga babblandi og handabönd; -þar sem opinberlega er flissað með fjárfestum og húsbyggingar Jóns og Gunnu skóflustungnar til ólífis með innfluttu og CE vottuðu regluverki andskotans.

Það þarf ekki meðalgreindan mann til að átta sig á því að vitlegra hefði verið greiða leigusölum leigubóta upphæðina beint, frekar en hleypa henni í gegnum allt verðlagið með tilheyrandi stigmögnun, -og þá situr eftir spurningin, -hvað fleira hefur farið úrskeiðis á milli eyrnanna á þessu flissandi skóflustungu liði.

Við blasir að auðrónar, bankar, ríki og sveitafélög hafa engan hvata til að koma til móts við fyrirtæki og fólk, sem dregur vagninn í landi verðtryggðrar sjálftöku, -og þar sem verkalýðsforystan er orðin vanvita vegna launanna og sinna.

Bankar, auðrónar og flissandi fábjánar verða einfaldlega að gjöra svo vel að lækka arðgreiðslur til sín og láta af vertryggðri sjálftöku í svona árferði.

Steypa

Það er ljótt að ljúga að blessuðum börnunum, en þess hafa sést merki í þeim tilgangi að fá þau til að afla sér starfsmenntunar í byggingaiðnaði. Stundum er talað um tæknimenntun til að fegra sements gráan veruleikann og því hefur jafnvel verið haldið fram af hámenntuðu latínu liði að störfum iðnaðarmanna fylgi ekki óhreinindi, hávaði og kuldi, í þeim tilgangi að fegra ímynd bóklegs iðnnáms.

Enn sannleikurinn er sá að byggingavinna er fyrir hetjur, sem kalla ekki allt ömmu sína, þ.m.t. óhreinindi, hávaða og kulda. Vilji ungt fólk aftur á móti halda sér í góðu formi og reisa minnisvarða sem standa um ókomin ár, þá er byggingavinna betri en bókhald. En hetjur verða sjaldnast langlífar, þó svo að lengi sé hægt að jamla áfram í starfi sem krefst álíka líkamsburða og t.d. bókhald. Því mættu launin vera betri þar sem hetjunnar er þörf.

Það finnst kannski ekki öllum þeir vera fæddir undir þeirri heillastjörnu að staður og stund tilheyri þeirra hjartans þrá. Og virðist æ algengara að samfélagsgerðin slíti alfarið á milli staðar og stundar, eða kannski réttara sagt ánægju- og vinnustunda. Þetta hefur orðið til þess að ný fíkn hefur fæðst sem má með réttu kalla fjarverufíkn, -í snjallsímanum sínum með svokallaðri fjarvinnu án mætingaskildu.

Um þessar mundir eru þau orðin 45 árin síðan ég byrjaði steypunni, Þó ekki sé samt svo að ég hafi ekki verið viðloðandi hana lengur, enda uppalinn á byggingarstað. Þegar foreldrar mínir byggðu sér hús þá var ca 40m2 skúr hlaðinn fyrst úr Mývatns-vikurholsteini. Þar var mamma með okkur systkinin á meðan pabbi vann í burtu og safnaði fyrir húsi, milli þess sem hann kom heim til að slá upp og steypa í tommu sex.

Fyrstu minningar af steypu voru samt þegar múrari, sem pabbi þekkti, kom við á heimleið og múraði skúrinn að utan á 2 dögum. Ég var rétt að verða 4 ára þá og var alveg hugfanginn og límdur við hann til að læra handtökin. Þegar fór að dimma seint um kvöldið bað hann mig að fari inn og ná í ljósahundinn og var ég snöggur til, hann hafði þá líka haft með sér hund án þess að ég hefði tekið eftir.

Því var það svo þegar pabbi byggði húsið úr tommu sex og steypu þá kunni ég þá þegar að múra og stakk undan sementspoka 7 ára gamall. Safnaði síðan félögunum saman til múrverks. Pabbi koma að þar sem við vorum bak við hús í óða önn að draga upp á vegg. Hann sló á fingurna á mér, sagði að þetta væri bara fúsk sem kæmi í veg fyrir að eitthvað festist á veggnum þegar múrarar kæmu til að múra húsið að utan.

Ég snerti ekki á sementi í fjölda ára á eftir. Lét mér nægja frá 12 ára aldri að naglhreinsa og skafa spýtur hjá Trésmiðju Kaupfélagins á sumrin, á milli þess sem ég var til ama í skólanum. Ég var alltaf hálf týndur í einhverjum vitleysisgangi þangað til veturinn 1978 að ég var beðin óvænt um að vera tímabundið handlangari hjá múrurum. Eftir það var ekki aftur snúið og ég hef ljómað í vinnunni óður og uppvægur svo að segja hvern einasta dag síðan.

Þó svo mikil áhersla hafi verið lögð á að koma vitinu fyrir mig í uppeldinu, til að forða mér frá steypu, þá hefur hún nú verið mín kjölfesta og sálarheill í 45 ár. Þó svo að í æsku hafi verið reynt að telja mér trú um að ég hefði ekki skrokk til erfiðisvinnu, meir að segja látið að því liggja að ég kastaði gáfum á glæ, þá hefur steypan verið mitt lifibrauð.

Alla mína barnaskólagöngu fannst mér margt það sem þar var á borð borðið vera á skjön við meðfædda skinsemina, en lét mig samt hafa það því þeir sem bæru spekina á borð hlytu að vita betur hvað mér væri fyrir bestu en ég sjálfur. En á endanum var það blessað brennivínið sem bjargaði mér frá bókhaldinu.

Einn kollegi minn spurði mig einu sinni hvort ég vissi hvers vegna svona erfitt væri að hætta sem múrari. Hann hafði haft fyrir því að tæknimennta sig með ærnum tilkostnaði til að losna við erfiðisvinnu en allt kæmi fyrir ekki í steypuna væri hann kominn jafnharðan aftur; -Já veistu ekki út af hverju þetta er, -sagði ég, og svaraði honum svo að bragði; -það er vegna þess að menn eins og við eru með steypu í hausnum.

 

Úr bókinni 100 ára saga Kaupfélags Héraðsbúa. Tomma sex og steypa, við byggingu mjólkurstöðvar KHB sennilega 1975, en sjaldan hefur annað eins samsafn ungra drengja tekið þátt í að byggja stórhýsi og þá. Ég var lengi að finna mig á myndinni, enda alveg týndur á þessum árum, en sá loks að ég er akkúrat á myndinni miðri að bíða eftir að komast að steypubílnum með hjólbörur

 

Þeir ausa steypunni sem mega það, ákast á vegg 1985. Múrverk var unnið samkvæmt uppmælingu fram undir 1990, laun borguð eftir máli. Því skipti skipulagning og dugnaður öllu máli ef átti að hafa gott kaup og gera ekki stór mistök, því mistök uppskar maður sjálfur í launum

 

Steypa er skemmtileg útivinna, gólf hafa verið mín sérgrein eftir því sem á ævina hefur liðið. Steypa er gjörningur sem grjót harðnar, tekur ekki mið af klukkunni og er ekki hægt að vinna í fjarvinnu

 

Gamall og lúinn, feykinn og fúinn steypukall með víkingum

 

Það er ekki oft sem gefist hefur tími til að líta upp úr steypunni, -hvað þá brosa

 

Ps. Myndunum með færslunni hef ég flestum stolið héðan og þaðan en tel það í lagi, þar sem ég er myndefnið.

Eru Fornaldarsögur Norðurlanda gömul samsæriskenning

Íslenskur sagnaarfur geymir marga hulda heimsins sögu. Hertryggur hefur konungur heitið. Hann réð fyrir austur í Rússía. Það er mikið land og fjölbyggt og liggur milli Húnalands og Garðaríkis. Hann var kvongaður. Hann átti tvær dætur. Hét hvortveggja Hildur. Þær voru vænar og vel skapi farnar og voru sæmilega upp fæddar. Konungur unni mikið dætrum sínum.

Þannig hefst Egils saga einhenta og Ásmundar berserkjabana. Saga þessi segir frá því þegar þeir fóstbræður segja skessunni Arinnefju frá sjálfum sér í sitt hvoru lagi og saman. Þeir höfðu ungir að árum farið um víðan völl barist m.a. við blökkumenn og berserki. Nær sögusviðið allt frá Hálogalandi í vestri austur í Tattaríá og frá Dumbshafi í norðri suður til soldánsins í Serklandi.

Það er varla nema von að margir átti sig ekki strax á hvar Tartaria (Tartary) var, en Serkland er líklega Sýrland þaðan sem Héðinn kom, sem hjaðningavígin eru kennd við og ég bloggaðu um í Hjaðningavígum feminismans. En Tartaría var heiti landsvæðis allt fram á miðja 19. öld, notað yfir risastórt svæði í Asíu, þar á meðal það sem við þekkjum nú sem Mansjúriu í Kína, Síberíu og Mið-Asíu.

Mörg gömul landakort, fyrir 20. öld, sýndu allt þetta svæði einfaldlega merkt sem Tartaria. Eftir því sem landfræðileg þekking vesturlandabúa jókst urðu Mansjúría og Mongólía að Kínverska Tartaria, Síberí varð að stóra Tartari og Mið-Asía varð sjálfstætt Tartari.

Fornu örnefnin Tartari féllu því í gleymsku eftir því sem þjóðirnar þar austurfrá urðu þekktar Evrópumönnum. Það gerir að í dag hafa fæstir hugmynd um að svo stór hluti heimsins hafi verið kallaður Tartaría ekki fyrir svo löngu síðan. Hafa sprottið upp þess vegna hinar merkilegustu samsæriskenningar um vísvitandi falda mankynsögu af stórveldi.

Um þetta má að vísu lesa í Egilssögu einhenta og Ásmundar berserkjabana, Fornaldarsögu Norðurlanda sem varðveittist á Íslandi.  Söguþráðurinn aldeilis magnaður. Þar er sagt frá hrikalegum bardögum jötna og flagða sem ná frá Jötunheimum niður Undirheima, og segir síðan frá hvernig málum var skipað í framhaldinu.

Ein sögupersónan, Arinnefja, -skessan sem þeir fóstbræður segja sögu sína, sagði þeim einnig sína sögu og er það ekkert friðsemdar hjal, frekar en vitni má verða af  þegar Davos dúkkulísur miðla málum nú á dögum í Úkraínu með femenisku ofbeldi og gengdarlausum ríkisstyrktum áróðri upplýsingaóreiðunnar.

Nú fór ég í undirheima, og fann Snjá konung, og gaf honum sex tugi hafra og pund gulls og keypta ég svo hornið, en drottningu hans var búinn eiturdrykkur í tólf tunna bikar, og drakk ég það fyrir hennar skyldu, og hefi ég síðan haft nokkurn lítinn brjóstsviða.

Þaðan fór ég í Lúkánusfjall. Þar fann ég þrjár konur, ef svo skyldi kalla, því að ég var barn hjá þeim að vexti. Þær höfðu taflið að geyma. Ég gat náð því hálfu frá þeim, en þær söknuðu og fundu mig og báðu mig leggja aftur taflið, en ég sagðist það eigi gera, og bað ég eina þeirra af mér taka og leggja þar undir taflið, en ég byrði mína af gulli.

Þótti þeim það ekki ofurefli. Hljóp þá ein á mig og greip í mitt hár og reif af mér öðrum megin og með alla vangafylluna og eyrað vinstra. Varð hún mér harðtæk. Ég stóð eigi fyrir, og rak fingurna í augun á henni, og krækti þau bæði úr enni.

Snéri ég henni þá til sveiflu, og festi hún fótinn í bjargrifu, og sleit ég hana úr  augakörlunum, og skildi svo með okkur. Önnur hljóp nú að mér og rak hnefann á nasir mér og braut á mér nefið, og þykir það nokkur lítil lýti á mér síðan, og þar fylgdu með þrjár tennurnar, en ég greip í brjóstin á henni, og reif þau bæði af henni niður að bringuteinum.

Þar fylgdi með magállinn og iðrin. Þá hljóp að mér sú þriðja, og var sú minnst fyrir sér. Ætlaða ég að stinga úr henni augun sem hinni fyrri, en hún beit af mér báða fingurna. Lék ég henni þá hælkrók, og fellur hún á bak aftur.

Hún bað mig þá miskunnar, en ég sagði, að hún fengi ekki líf, utan hún fengi mér allt taflið, en hún dvaldi það ekki. Lét ég hana þá upp standa, og gaf hún mér að skilnaði eitt gler, er það með þeirri náttúru, að hver, sem í það lítur, má vera þeim líkur, sem ég vil, og ef mig lystir, þá má ég þann verða láta blindan sem í litur. 

Fræðimenn hafi talið, allt fram á þennan dag, að Fornaldarsögur Norðurlanda séu skáldskapur og halda nú fram að flest það sem er að koma í ljós um Tartaríu séu samsæriskenning. En sögugrúskurum kom á óvart að finna forn landabréf þar sem stórt landsvæði bar heitið Tartaria.

Týnd menning Tartariu hefur víða valdið heilabrotum upp á síðkastið og hafa verið grafin upp kort allt aftur á 15. öld og heimildir aftur til ársins 635, þó hvergi sé þessa ríkis beint getið í opinberum heimildum.

Það virðist einfaldlega vera hægt að lesa Fornaldarsögur Norðurlanda til að afla heimilda um horfna heimskipan í austurvegi allt frá Rússlandi til Kína, -bæði fram og aftur í tímann.