Á Kon Tiki í Helgustaði

Það er stundum undarlegt hvernig leiðir manna liggja og hvert leiðsögutækið er.  Fyrir rúm ári rakst ég á frétt sem mér þótti svo stórmerkileg að ég hélt að hún myndi jafnvel breyta heimsmyndinni, allavega þeim upplýsingum sem okkur eru gefnar um hana.  En ég hef lítið séð meira af þessari stórmerku uppgötvun nema það sem má finna á internetinu enda tekur sennilega meira en eitt ár að leiðrétta kennsluefni sem hefur verið notað af menntastofnunum heimsins í að upplýsa heila mannkynsögu, ef það er þá einhver áhugi á svoleiðis leiðréttingu. 

Samt var þessi uppgötvun, sem fréttin greindi frá alltaf til í munnmælum og jafnvel fyrir augunum á þeim sem kunna að lesa.  Þetta var bara allan tímann skilgreint af latínufélaginu sem þjóðtrú og hindurvitni.  Það má því segja að það hafi verið einstaklega ánægjulegt þegar langskólagengnir gráðuhafar viskunnar sem hafa þar að auki stimpil upp á að vita orðið svo mikið um lítið að þeir geti staðfest það sem sérfræðingar að það kunni að vera að hin sameiginlega vitund, sem stundum hefur verið kölluð þjóðtrú, eigi við rök að styðjast. 

En það var ekki fyrr en í fyrra, eftir að sólarsteinn fannst meðal skiglingatæka í skipinu Alderney sem sökk árið 1592, að settar hafa verið fram tilgátur af sérfræðingum um að slíkir steinar hafi verið notaðir samhliða áttavita eftir að hann var uppgötvaður.  Prófanir á steininum leiddu svo að í ljós að hann var nákvæmari en nokkur áttaviti enda höfðu víkingarnir ekki yfir áttavita að ráða þegar þeir sigldu fram og til baka frá Ameríku, það var ekki búið að finna hann upp þá frekar en Ameríku, samkvæmt trúarbrögðum fræðimannasamfélagsins. 

Þessi frétt sem mér fannst svo merkileg var sem sagt um sólarstein nokkurn sem þjóðtrúin segir að víkingarnir hafi notað sem siglingartæki við að sigla um norðurhöf í þoku myrkri, svo nákvæmlega að þeir gátu siglt alla leið frá Noregi til Íslands og áfram til Ameríku vandkvæðalaust.  Þjóðsagan um sólarsteinninn var flokkuð með mamboo, jamboo af latínusamfélaginu þar til fyrir tæpu ári síðan, en þá var staðfest af sama sérfræðigráðufélagi, með því að prófa fyrirbrigðið, að sólarsteinn er svo nákvæmt siglngartæki að ekki skeikar nema gráðu. 

Sólarsteinninn gat því hafa verið nokkurskonar GPS tæki víkingaaldar.  Siglingartæki sem nemur stefnu á sólina jafnvel þó svo að hún sé undir sjóndeildarhring, sem hefur komið sér einstaklega vel á skammdegisnóttum í norðurhöfum.  Sólarstein þekkja flestir íslendingarundir einnig undir nafninu silfurberg, en enska heitið er Icelandic spar.

Á wikipeidia alfræðiriti almennings má nú m.a. finna; "Sólarsteinn var steinn (kristall?) sem norrænir menn til forna notuðu til að sjá stefnu til sólar í skýjuðu veðri, sem var gagnlegt við siglingar. Aðferðin byggist á því að slíkir steinar skauta sólarljós. Óstaðfest tilgáta er um að íslenskt silfurberg (kalkspat)  hafi verið notað sem sólarsteinn, en fleiri tegundir kristalla koma einnig til greina, til dæmis korderít  sem finnst meðal annars í Suður-Noregi. Sólarsteinar eru nefndir í fornritum, til dæmis í Rauðúlfsþætti , sem fylgir sumum gerðum Ólafs sögu helga. Þar segir:"Þá lét [Ólafur] konungur kalla fyrir sig Rauðúlfssonu, Dag og Sigurð. Þá lét konungur sjá út, og sá hvergi skýlausan himininn. Þá bað hann Sigurð segja sér, hvar sól væri komin. Hann kvað á. Þá lét konungur taka sólarsteininn og hélt upp, og sá hann hvar geislaði úr steininum, og markaði á því svo til sem hann hafði sagt."- Flateyjarbók " 

En hvernig kemst maður svo á Kon Tiki í Helgustaði við Reðarfjörð? Þannig er að ég fór í bíó sem ekki hefur gerst síðan 2004 að ég fór á myndina hans Gibson "Passion of Christ" með bróður mínum buddamunkinum.  En nú í lok sumars narraði vinnuveitandi minn hún Mette mig með sér og kunningjum sínum í bíó hérna í Harstad.  Myndin var "Kon Tiki" norsk stórmynd um siglingu Thor Heyerdahl frá Perú til Pólenesíu.

Eftir myndina ræddum við efni hennar þ.e. þessa erfiðu hetjuför sem farin var samkvæmt gamalli þjóðtrú Pólenesíumanna um hvaðan þeir væru upprunnir.  Ég taldi að Heyerdahl hefði gert sér ferðina miklu erfiðari en hann hefði þurft því að fólk á þessum tíma hefði að öllum líkindum búið yfir mikið fullkomnari tækni til ferðalaga en kunn er jafnvel í dag.

Mette vildi vita meira um það hvernig ég fengi svona hugmyndir við að fara á Kon Tiki.  Ég sagði henni það að fyrst árið 2011 hefði það verið staðfest með rannsókn að sameiginlegir forfeður okkar víkingarnir hefðu getað búið yfir fullkominni staðsetningartækni til siglinga.  Þjóðtrúin hefði alltaf vitað af því að þeir hefðu notað "sólarsteininn" til að rata, en nú væri búið að staðfesta það vísindalega að sá steinn væri jafn nothæfur til þess og staðsetningatbúnaður dagsins í dag. 

Vinnuveitandi minn spurði mig hvers vegna þetta væri þá ekki þekkt og hvers vegna um þetta hefði aldrei verið upplýst í æðri menntaofnunum.  Einnig hvernig ég vissi þetta og hefði yfir höfuð tekið eftir frétt af svona rannsókn.  Ég hefði sjálfsagt getað sagt henni hjartnæmar sögur frá sögueyjunni um það hvernig þekking aldanna geymdist á þeim skinnpjötlum sem marg étnar voru í hungursneyðunum miklu en munnmælin geymd þar til næst var til blóð og skinn og sem afkomandi þeirra sem átu þjoðsöguna hefði ég tekið eftir svona frétt.  En málið var það að hún sjálf þ.e.a.s. Mette var orsökin  fyrir því að ég tók eftir þessari rannsókn.

Þegar hún bauð okkur Matthildi minni í siglinguna á seglskútunni sinni Libru í fyrrasumar sagði hún mér sögu af því þegar hún og Sverre sambýlismaður hennar sóttu skútuna til Kanaríeyja og sigldu henni til N-Noregs.  Milli Kanaríeyja og Englands kom það í ljós að öll siglingatæki voru biluð.  Á daginn notuðu þau sólina til að sigla eftir, en á nóttinni pólstjörnuna.  Hún lýsti þessu svo frábærlega myndrænt að ég gat ekki annað en haft i huga, hvað ef skyggnið hefði verið þannig að ekki sást til sólar og pólstjörnu?   Hún var semsagt sjálf ástæðan fyrir því að ég tók eftir þessari frétt af niðurstöðu vísindamanna um að sólarsteinn þjóðtrúarinnar ætti við rök að styðjast. 

Þarf að ræða meira um það hvernig þjóðtrúin geymir og útbreiðir hina sameiginlega vitund svo ekki skeikar gráðu?

Í september heimsókninni til Íslands fór ég svo með henni Matthildi minni niður í Helgustaði til að skoða stærstu sólsteina námu Íslands.  Þangað hafði ég farið áður á bernsku árum með foreldrum mínum á gömlum willis.  Þó árin séu orðin hátt í fimmtíu síðan, þá rötuðum við Matthildur leiðsögutækjalaust í sólsteina námuna, eins og vanalega gerist með allar okkar ferðir.  Þar fékkst það staðfest að silfurbergið á Helgustöðum hefur verið gert ónothæft sem staðsetningartæki með dynamit sprengingum sem fundnar voru upp af náunganum Nobel, einum handhafa sérfræðigráðu latínusamfélagsins, sem nú um stundir er kenndur með undaverðum hætti við frið.

Flugrútan

Á árum áður  var sérstök tilfinning sem fylgdi því að vera á leið út á Keflavíkurflugvöll tímanlega fyrir allar aldir.  Eftirvænting vegna þess að framundan var ferð á framandi slóðir annað hvort frí eða önnur tilbreyting  og oft var farið með fjölskyldu eða í góðra vina hóp í leigubíl.  Nú orðið eru ferðirnar út á Keflavíkurflugvöll frá BSÍ einmanalegar innan um  útlendingana í fullri flugrútunni og þó að þar séu einnig íslendingar verður maður þess áskynja að margir þeirra standa í þeim sporum að vera á milli tveggja heima, orðnir hálfgerðir útlendingar í eigin landi án þess að eiga heima í því landi sem þeir lifa og starfa mestan hluta ársins.

Heimsóknirnar heim hafa verið ca.  þrjár á ári með 3-5 mánaða millibili 2-3 vikur í senn.  Það er alltaf sami treginn sem fylgir  ferðalaginu til baka út á Keflavíkurflugvöll.  Þegar fjarveran vegna starfa í öðru landi er komin vel á annað ár gerir maður sér grein fyrir að þau eru orðin nokkur stórafmælin sem hafa farið forgörðum meðal vina, eins jarðarfarir þar sem maður hefði helst ekki viljað láta sig vanta.  Svona hugsanir, ásamt söknuðnum yfir því að vera að fara gera vart við sig þegar setið er út við gluggann í flugrútunni og allt gert til að láta sem minnst fyrir sér fara.

Eftir fjarveru að heiman þá er ýmislegt sem er ekki eins og það var, enda kannski til of mikils ætlast að allt standi í stað á meðan í burtu er verið.  Eitt breytist þó ekki á Íslandi, blessaður blásturinn.  Eftir að hafa verið mánuðum saman við spegilslétta firði Noregs eru frískir vindar Íslands alltaf jafn hressandi.  Þessi blástur sem er svo samgróin sálinni að ég hef ekki enn getað vanið mig af því að setja hausinn undir mig þegar ég fer fyrir húshorn í logni og verð alltaf jafn undrandi á því að það skuli vera logn báðu megin við hornið.

Núna í september átti ég tvær vikur heima í hressilegum næðingnum, kannski fullhressilegum á köflum með alltof mikilli ofankoma fyrir norðan miðað við árstíma eins og blessaðir kindurnar fengu að reyna.  Það má kannski segja að fjárskaðaveður sé ekkert einsdæmi í hugskoti íslendings, en þegar ég kom í maí heimsóknina þá kom birtan mér samt ókunnuglega fyrir hugskotssjónir, oftar en einu sinni kannaðist ég ekki við hana.  Þegar Dagbjört systir keyrði mig svo í flugrútu BSÍ á sólskinsbjartri  sumarnóttu  áttaði ég mig á hverju sætti. 

Dagbjört hafði nefnilega á orði að það væri búið að vera einstaklega tært og fallegt loftið undanfarið. Mér datt í hug að nú væri kominn tími til að hún hætti að þrjóskast við að nota gleraugun.  Fjallasýnin var í álíka móðu og maður upplifði í fyrst skipti á ævinni í hitamistri á Spáni fyrir áratugum síðan.   Mistrið sem er á ferðinni á vindasömu landi eftir eldgos síðustu ára á ekki heima í mínu minni, en þeir sem hafa vanist því  einn dag í einu sjá það gleraugnalaust  hvort útsýnið er tærara þennan daginn eða hinn, á meðan ég sá ekki einu sinni Snæfellsjökulinn frá Vatnsleysuströndinni á heiðskírum logn morgni í flugrútunni.

Þessar heimsóknir vor og haust hafa margvíslegan tilgang annan en að vera í faðmi fjölskyldu og njóta dásemda fósturjarðarinnar, m.a. að kaupa sér grið og hýsa húsbíla á Stöðvarfirði til tekjuöflunar fyrir bankann ef svo má að orði komast.  því ég má ekki hugsa til þess tjóns sem það ylli ef bankinn færi á höfuðið,, aftur.  Þessi húsbílahýsing eru skemmtileg iðja þar hitti ég fjölda fólks sem er með hugann fullan af sumri.   Meðan á þessu stendur dvel ég þar að auki á Sólhólnum úti við ysta haf, á það einnig til að koma við hjá  bjartsýnu listafólki í Fishfactory sem auðgar andann í gamla frystihúsinu sem verið er að breyta í menningarmiðstöð.

Það fer þó ekki hjá því að ég heyrði líka í fólki sem stendur í  ströggli sem rekstri smáfyrirtækja fylgir svipuðum þeim og ég stóð fyrir.  Einn kunningi minn sem enn strögglar sagði mér frá því að hann hefði komist að í fyrsta skipti á ævinni hvernig það væri að eiga ekki fyrir mat.  Ég rak upp stór augu, ráðlagði honum að tína ber, setja niður kartöflur og verða sér út um rabbabara.  Hann sagði að þetta kæmi til út af því að það væri orðið svo dýrt að búa í húsinu sínu sem hann hafði talið sig eiga skuldlaust, en núna þyrfti hann að borga tæpar 200 þúsund á mánuði fyrir að fá að vera í því þar til hann yrði gerður upp, en eftir það vonaðist hann til að konan sæi um húsaskjól.

Annar kunningi minn sem er smiður sagði mér frá því að hann hefði byggt hús fyrir nábúa sinn í næsta bæ.  Íbúðarhúsbyggingar hafa verið fátíðar síðustu árin, en þeir kumpánar komust að samkomulagi með að gera þetta upp á gamla mátann.  Smiðurinn myndi lána vinnuna og ekki gera reikning fyrr en nábúinn fengi íbúðasjóðslánið.   Smiðurinn þyrfti þá ekki að skila virðisaukaskatti til ríkisins sem það endurgreiddi svo húsbyggandanum,  þannig sparaði húsbyggandinn sér yfirdrátt hjá bankanum til að fjármagna virðisaukaskatt til sjálfs sín í gegnum smiðinn. 

Þetta var nú ekki alveg eins einfalt og í gamla daga.  Skatturinn sá það strax eftir að smiðurinn hafði gert reikninginn og skilað vaskinum að svona há laun á tímann gæti enginn haft nema þá kannski skilanefndarmaður eða þá hálfur slitastjórnarformaður.  Honum var gert að verða sér út um lærðan endurskoðenda og deila niður tímanum sem það tók að byggja húsið og skila því inn á skýrslum fyrir hvert vsk tímabil áður en húsbyggandi fengi krónu endurgreidda af vaskinum vegna vinnu á byggingastað. 

Eftir að þetta var allt klárt þá sektaði skatturinn smiðinn um tæp 200 þúsund fyrir að hafa ekki skila skýrslunum á rétum tíma.  Þessi kunningi minn hélt jafnvel að það yrði einhver bið á því að hann færi á næstu bæi í atvinnuleit það kæmi svo miklu betur út fjárhagslega að vera atvinnulaus. Það er sem mig hefur grunað að ehf formið í fyrirtækarekstri er aðeins fyrir þá útvöldu í landsliðinu í kúlu, þá sem veltast vasklaust með kúlulán til að græða á hlutabréfabraski en ekki þá sem standa í atvinnurekstri þeir skulu leggja heimilið að veði til að borga brúsann fyrir stærstu skipulögðu glæpasamtökum lýðveldisins.

Núna í september var sem áður margt sem var einstaklega ánægjuleg að upplifa á Íslandi, blessuð bláberin þöktu alla móa og sólskinsdagarnir létu ekki á sér standa á milli vindhviðanna.  Það var legið í berjamó, farið silfurbergsnámuna við Helgustaði, austfirðirnir eknir endilangir og Öxin sléttkeyrð á Djúpavog.  Sannkallaðir dýrðardagar sem hefðu getað orðið viðburðarríkari ef ekki væri fyrir kettina, en þeir eru skæðir með að vekja snemma á morgnana með knúsi og mali til að kúra aðeins lengur, eða bara láta vita hvað þeim þyki vænt um kallinn.  Sennilega hefði verið hægt að nýta tímann enn betur ef kettirnir hefðu ekki spilað mig upp í að vera á milli tveggja heima fram eftir morgnum.

Allavega var tíminn alltof fljótur að fljúga og á Djúpavogi flaug hann bæði afturábak og áfram því þar kannaðist ég við birtuna bæði fyrr og nú.  Á Djúpavogi heimsóttum við hana Systu mína sem er nú barasta farin að búa með Símoni sínum í húsi sem við vinnufélagarnir byggðum fyrir margt löngu síðan fyrir hann Kalla.  Þegar ég settist inn í stofuna hjá Systu yngdist ég upp um allavega 20 ár og gamlir dagar runnu sem myndband á milli eyrnanna.  Þetta varð til þess að hún spurði mig; "pappi hvar ert þú eginlega núna, þú ert allavega ekki hjá okkur í þessum heimi"; "jú, jú ég er hér bara á allt öðrum tímum".

Lítill fugl í svörtu malbiki.

 

Það kemur fyrir að manni er kippt inn í tilveruna svipað og þegar regndropi skellur á malbiki og verður við það eins og silfraður álfur út úr hól.   Undanfarið hafa síðuna skreytt færslur um draumkennt efni og ímyndaðan veruleika.  Enda hef ég fílað mig í nokkurskonar sumarfríi frá vinstra heilahvelinu þó svo að 12 tíma smelteverkið hafi verið áfangastaður flestar vikur sumarsins.  En á meðan ég naut glamursins í prjónunum hennar Matthildar minnar, ilms frá kaffi og tóbaksreyk þegar ég opnaði augun við geisla morgunnsólarinnar þá datt mér ekkert annað í hug en sumarfrí.

En það var sem sagt í síðustu viku sem við vinnufélagarnir brunuðum Matthildarlausir í norðurhjara sólinni alla leið norður í  Finnfjörð, þrjá tíma í gegnum skóga Troms eftir svörtu malbikinu með gulu miðlínunni sem vísar veginn í blindbeygju boga skáhallt niður í smeltevekið, þar sem járnið er brætt og veggirnir múraðir.  Af og til tók ég eftir að smáfuglar höfðu hætt sér út á autobanann og verið straujaður samviskusamlega niður í malbikið.

Þegar ég fór að velta því fyrir mér hvaða erindi smáfuglar ættu út á autobanann varð mér litið, þó ekki nema í örskotstund, til hliðar því ekki væri gæfulegt ef ég yrði valdur að því að strauja smáfugli utaní tré tré.  Þessi örskotstund gerði það að verkum að ísaldarleirinn slettist til á milli eyrnanna og í hugann kom að réttast væri að stoppa bílinn og hlaupa út í skóga norðurhjarns, fara hreinlega út um þúfur og tína upp í sig ber með smáfuglunum.  Hætta sér aldrei aftur út á autobanann og lifa samkvæmt kenningu Krists; "Lítið til fugla himinsins. Hvorki sá þeir né uppskera né safna í hlöður og faðir yðar himneskur fæðir þá. Eruð þér ekki miklu fremri þeim?"

En úr því varð nú ekki í þetta sinn, því augnabliki seinna sá ég glitta í stórvirka heyrúllubindivél á milli trjánna, bónda pakkandi slægjunni inn í plast og upp í hugann flugu sjaldséðir hvítir hrafnar.  Hvernig getur staðið á því að þessir bóndi er ekki komnir á launaskrá hjá smelteverkinu?  Ekki getur það verið að nokkur lifandi sála hafi efni á því að versla við hann, ef svo er þá hefur hann ekki efni á nema í mestalagi förgun á rúlluplasti eftir skatt.  Það var þá sem þeirri óþægilegu spurningu laust niður í leirpyttinn á milli eyrnanna, með svipuðum afleiðingum og þegar loftbóla springur í hver og drullan sléttast út.; hvort skyldi bóndinn verðleggja sig út af autobananum eða smeltverkið borga of lítð í ferðakostnað?

Það vill þannig til að ökuferðir mínar í þetta fjarlæga smelteverk með hvæsandi málmbræðslu, organdi slípirokkum, brothamarsóhljóðum og öryggisflautum eru farnar því ég hef ekki efni á að vinna í smelteverki heimahaganna þó ég væri uppstílaður sem  trúður á kostnað verksins.  Auk þess að enda hérna 12 tíma daga að kvöldi, þá get ég huggað mig við að hafa tvöfalda þénustu eftir skatt miðað við vaktaálg heimahaga smelteverksins með ferðakostnaði.  Og ekki veitir af í heimi þar sem enginn hefur efni á því lengur að búa heima hjá sér.  Íslendingar fara til Noregs til að hafa efni á að standa við sín samkomulög við andskotann, Pólverjar til Íslands og koll af kolli.  Hvert skyldu Norðmenn svo fara þegar þeir hafa ekki lengur efni á að búa heima?

Um það bil sem við renndum autobanann á enda niður í hvæsandi smelteverkið settist ísaldarleirinn hljóðlega í sínar skorður á milli eyrnanna og í spegilsléttum huganum gat ég huggað mig við það að hafa nýlega gert þann samning við andskotann að hann fengi hverja krónu sem ég hefði upp úr krafsinu nema í mesta lagi það sem ég þyrfti í baun og bláber.  Almættinu sé lof að ég þurfi ekki að brjóta heilann um hvað ég eigi að gera við afraksturinn hvað þá hvort skrattakollurinn sá standi við sinn hluta samkomulagsins..... í þetta sinn. 

En þeir sem kynnu að efast um það, en eru ekki alveg tilbúnir að fara út um þúfur með smáfuglunum, ættu kannski að kíkja í bíó og sjá hvernig má bæði vera bóndi og bústólpi í kanntinum á autobananum.

Heilt ár í Hálogalandi

Þá er árið orðið heilt í Hálogalandi og sólin farin að skreyta himininn um miðnættið jafn fallega og þegar ég fyrst hingað kom frá landinu bláa.  Þjakaður af  lesefni stefnuvotta og atvinnuleysi tíðarandans.  Þaðan sem ég gat ekki lengur haldið jafnvægi í tilveru verðtryggðrar vísitölu.  Greip því tækifærið þegar það gafst, tækifæri sem allt eins gat verið hálmstrá.  Flaug yfir himinn og haf í gegnum snjóél og öskuský maíhretsins mikla 2011.  En ef flugferðin sú myndi reynast svikult hálmstrá yrði ávinningurinn aldrei minni en segir í ljóðinu hans Kristoffersons „freedom is just another word for nothing left to loose". 

Hér í Hálogalandi hef ég fengið eins árs andlegt leifi frá verðtryggðum veðlánum sem éta upp þau veraldlegu gæði frelsisins sem kallast peningar og eru sagðir eitt mikilvægasta keppikefli þessa lífs.  Svona Hálogalands ferð gat því alt eins leitt til frelsis sem hefði verið túlkað sem missir alls.  En það var bara orðið svo erfitt að vera frjáls á landinu bláa, orðin of þung byrði að bera í sjónhverfingu þess sem bankar reglulega á dyrnar sem stefnuvottur.

Hálogaland er fornt nafn á landsvæði norðarlega í Noregi, eða  frá Namdalen í Þrándarlögum til Lyngen í Troms.  Á 9. og 10. öld var það samheiti á sjálfstæðu svæði sem náði yfir fylkin Troms, Norland og Þrándheim þ.e. þann hluta sem byggður var norrænum mönnum.  Norðan við Hálogaland var Finnmörk, þar sem samar bjuggu.  Á Hálogaland er minnst í Íslendinga og Noregskonungasögum sem síðasta sjálfstæða svæðisins sem Haraldur Háfagri lagði undir konungsríkið Noreg.

Þar sem Hálogalands er getið í Íslendingasögum og Harstad staðarins sem ég hef nú haft sem minn heimabæ um eins árs skeið í sjálfri Heimskringlu Snorra, þá má allt eins geta sér þess til að tengsl þessa svæðis í Noregi við Ísland hafi verið mikil á víkingatímanum og frá Hálogalandi hafi fólkið komið til Íslands sem ekki sættu sig við útfærslu Haraldar Hárfagra á frelsinu til fona í formi skatta og skuldbindinga. 

Í vetur ákvað ég mér til dægrastyttingar að fara á fyrirlestur á menningarsetrinu Trondenes sem er hér í bæ og hefur að geyma víkingaminjar, miðaldakirkju og sögusafn.  Það kom ekki á óvart að á fyrilestrinum hjá Ásborgu Árnþórsdóttir, sem var um árangurinn af sögutengdri ferðaþjónustu á Íslandi, að einn staðarhaldara á Trondenes upplýsti það að Grettir Ásmundsson væri ættaður héðan úr nágrenninu og hefði átt dvöl hér hjá sínu fólki þegar hann var dæmdur til útlegðar á Íslandi

Auk þess að finna til samkenndar með Ásborgu og Gretti sem Íslendingur úti á Trondenes í vetur, þá hafði ég fundið  það sama og Ásborg sagðist hafa fundið þegar hún kom hingað "það er eins ég hafi komið hingað áður".  Svona getur saga íbúa Hálogalands og Íslands verið samtvinnuð líkt og eilífðin í gegnum þúsund ár.

Núna er ég sem sagt búinn að lifa og starfa heilt ár í Harstad og á þessu eina ári hafa persónuleg met verið sleginn.  Fyrir það fyrsta þá hef ég ekki verið í eins miklum fjarvistum frá henni Matthildi minni og fjölskyldu frá því við kynntumst árið 1986 eða 80 -135 daga í einu, en tvisvar hef ég farið til Íslands og einu sinn hefur hún komið hingað.  Ég hef ekki horft á sjónvarp í heilt ár en það hefur ekki gerst síðan sjónvarpið kom á austurland 1968, þess í stað hef ég flækst um fjörurnar eftir vinnu, en hún er þægileg vinnuvikan hérna innheldur venjulega 37,5 vinnustundir, hefur aldrei verið styttri á minni ævi.  Ég hef ekki unnið eins lengi hjá sama vinnuveitenda síðan 1982 ef ekki eru talin þau fyrirtæki sem ég hef rekið sjálfur.

Ég er stundum spurður hvernig mér líki í Harstad, eða "trives du her i Harstad" og hvort ég komi til með að vera.  Enn sem komið er hefur svarið verið "ég tek einn dag í einu".  Vinnufélagarnir gerðu mér þann heiður í vetur að gefa konunni sem reiknaði út launin þeirra í áratugi mynd sem ég hafði málað af einni fjörunni í tilefni þess að hún lét af störfum við eftirlauna aldurinn.  Eins hef ég tekið að mér að myndskreyta húsvegg á tjaldstæðinu hérna í Harstad sem stendur við uppáhalds fjöruna mína svo ég get ekki alveg verið sannur í því að segjast bara ætla að vera einn dag í einu, er jafnvel farin að plana heilt sumar í huganum.

Það sem hefur áunnist með því að stefnuvottar og sjónvarpstöðvar hafa ekki komið sinni dagskrá að í kollinum á mér í heilt ár er að mörgu leiti merkilegt, en samt ekkert nýtt heldur gamalt og gott.  Það er nefnilega það, að það sem gefur lífinu gildi er að láta sólina skína á ásjónu sína, leifa glitrandi bliki bárunnar að merla í augunum og finna góðan stein í að fleyta kerlingar í fjöruborðinu þess á milli.  Þessum dásemdum lífsins gleymdi ég einhverra hluta vegna í frjálsu falli þeirrar verðtryggingar sem ætluð er venjulegu fólki. 

En núna er vorið komið enn á ný, maríuerlurnar mættar á hlaðið og farnar að huga að hreiðrinu fyrir ofan útidyrnar.  Ég fylgist spenntur með á milli fjöruferða og er farin að skipuleggja meira en einn dag í einu líkt og þær.  Matthildur mín ætlar nefnilega að koma hingað í sumar og við ætlum að skoða dásemdir Hálogalands.  Hérna rétt sunnan við holtið er listaverkið Lofoten og vestan við sundið er Vesterålen, einhverjir eftirsóttustu staðir Noregs heim að sækja.  Núna gefst tækifæri að heimsækja þessar perlur með svipuðum tilkostnaði og maríuerlur.

Hvað framtíðin ber svo í skauti sér er ekki  auðvelt í að spá, en er á meðan er, er eina augnblikið sem skiptir máli.  Allavega hef ég fengið þá flugu í höfuðið að betra sé að fá fugla himinsins til skrafs og ráðagerða um veginn fram á við líkt og Hrafnaflóki forðum.  En núna er rétt að hafa sig í kúrekastígvélin skunda á stað heim í tveggja vikna dvöl í landi elds og ísa, landsins sem hjarta mitt ól.

Sumarlandið

Í dag verður sú kona kvödd í Egilsstaðakirkju sem hefur verið til frá því ég fyrst man, sú sem ég hef getað talað við um mín hjartans mál í gegnum alla tíðina.  Dúna frænka, föðursystir sem var komin hátt á níunda tug ævinnar, með alla sína einstöku lífsreynslu; hafandi misst faðir sinn sem barn, lifað fjóra af níu sonum auk eiginmanns, sem allir fóru í blóma lífsins. Fyrir fjórum árum síðan missti hún tvo syni  með viku millibili.  Manneskja sem lífið leggur svo mikið á og nær að láta brosið ljóma ævina alla hlýtur að hafa látið hjartað ráða.  Dúna frænka var með stærsta hjarta sem ég hef kynnst. Gerði alla sem hún komst í kynni við að stjörnum.

Þegar fréttin kom s.l. þriðjudag um að Dúna hefði kvatt þennan heim ferðaðist ég út yfir rúm og tíma.  Var allt í einu staddur í eldhúsinu á Borgarfelli.  Þó napurt vorið væri grátt sem þokan fyrir utan opin eldhúsgluggann blöktu minningarnar fyrir austan hús í sólinni og sunnan blænum.  Það var alltaf hægt að fá upplyftingu andans í eldhúsinu hennar Dúnu. Veturinn 2011 leitaði ég oft sáluhjálpar við tíðarandans atvinnuleysi í eldhúsinu hennar á Faxatröðinni.  Síðastliðið vor þegar ég kom svo til að segja henni að mín væri þörf handan við hafið, samgladdist Dúna innilega um leið og hún sagði "en þau vita ekki hvað þau eru að missa".  Dúna gerði stjörnubjart í skúmaskotum hugans á örskotsstundu.

Þennan vetur ræddum við m.a. bókina Sumarlandið, bók sem hefur að geyma frásagnir miðla þar sem framliðnir lýsa andláti sínu og endurfundum í framlífinu. Flestar frásagnirnar hafa að geyma fagra endurfundi við fjölskyldu og vini í hinu fagra "Sumarlandi".  Dúna hafði hvatt mig til að lesa bókina til að víkka sjóndeildarhringinn vegna skilningsleysis ríkandi afla á andans málum.  Hvernig upplýsing þeirra, auk þess að byrga sýn á Sumarlandið, flækir það eina sem skiptir máli í þessum heimi kærleikann.

Í dag vil ég votta í fátæklegum orðum þeim Borgarfellsbræðrum, Sigga, Emil, Magga, Snæbirni og Jonna ásamt öllu fólkinu hennar Dúnu, sem tæki lengri tíma að telja upp en stjörnur himinsins, mína dýpstu samúð.  Sá sem allt veit getur svo vottað að ég hefði þegið smók með þeim af filterslausum Camel í norðurljósadýrð á kveðjustund stjörnunnar með stóra hjartað, áður en hún hélt inn í Sumarlandið.

Úr blackout í smoking

Það er bara svona allt í einu smollið á sumar einn ganginn enn, kemur alltaf jafn skemmtilega á óvart.  Ég sem kveið þessi ósköp fyrir vetrinum hérna á 69°N í haust og hafði ekki grænan grun um hvernig sjónvarpslaus fáráðlingur gæti látið veturinn líða einsamall næstum alla leið norður í rassgati.  Það eina sem mér datt í hug til að drepa tímann  var að gera það sama og indíánarnir í denn, að horfa á milli stjarnanna frekar enn á þær, þannig væri meira að sjá, eða þá að kveikja á útvarpinu, en í það hef ég ekki haft mig síðan í júlí í fyrra, hef grun um að enn sé verið að tala um þennan Breivik.

Hér hefur varla sést stjarna í allan vetur hvað þá norðurljós, ef frá eru taldir nokkrir éljalausir dagar í janúar, það var því eins gott að ég tók þessa ákvörðun.  Á svona vetri hefði maður þurft  að halda sig öllum stundum utandyra til að stunda stjörnuskoðun því það er ekki svo gott að reikna það út hvenær éljunum slotar.   Það má því segja að enn einu sinni hafi ég rambað á rétt með það að horfa á milli stjarnanna og hafa slökkt á útvarpinu.  Þannig hafi ég séð lengra án þess að  krókna úr kulda fullur af hryllingi. 

Það sem ég tók samt eftir þegar líða tók á veturinn var að ekki var allt með felldu hérna innandyra.  Þar á ég  ekki við mýsnar sem brutust inn í eldhússkápinn hjá mér, rétt á meðan ég fór heim til Íslands í jólafrí, stálu sykurpokanum og vafra nú um íbúðina síspikaðar.  Þær sáu því sjálfar um að losa mig við áhyggjurnar af því hvernig þeim reiddi af úr því hún Matthildur mín væri ekki hérna í vetur til að halda í þeim lífinu.   Nei það sem ég tók eftir í sjónvarpsleysinu var að hér eru ekki bara mýs.  Því annað slagið glytti í gráan kall á milli stjarnanna, eða kannski réttara sagt innan um akfeitar mýsnar.   Langt fram eftir vetri setti að mér hroll þegar ég varð var við kall skrattann og kom sér þá vel sú ákvörðun að horfa á milli stjarnanna en ekki beint á þær. 

En þegar var komið fram undir páska og óvænt frí var boðað í vinnunni alla páskavikuna í glórulausum éljagangi sat ég einn uppi með mýsnar og kall skrattann í heila 10 daga.  Það var helst þegar ég gekk fram hjá spegli að ég sá honum bregða fyrir þegar ég horfði ekki beint á stjörnuna mig heldur á framhjá henni.  Svo var það þegar einu élinu slotaði að ég kannaðist við kauða þetta var þá eftir allt saman bara ég sjálfur ekki lengur glókollurinn í stjörnunni heldur orðinn grár kall.  Hugsa sér hvað tíminn flýgur og það um hávetur, en nú er sem betur fer aftur komið bjart sumar.

 

Það er fleira en grái kallinn og mýsnar sem hefur ekki verið með felldu efir að ég kom hingað á 69. gráðuna.  Ég hélt fyrir ári síðan að ég væri að fara til N-Noregs að vinna með Norðmönnum.  En komst fljótlega á snoður um það að helmingur vinnufélagana eru múslímar frá Afganistan og Súdan.   Í húsinu sem ég bý í eru tvær íbúðir, ég með mínar spikfeitu mýs upp í risi og þrennt er  frá Pakistan í hinni, sjálfur jafnvel farinn að fíla mig sem múslima norðursins.  Ég hef Pakistanana reyndar grunaða um að fita fyrir mér mýsnar, það sé ekki bara sykurpokinn sem þær stálu.  Í íbúðinni fyrir neðan er nefnilega buffið barið þrisvar á dag og í hvert skipti rétt á eftir bankið leggur þennan líka fína matarilminn um allt húsið.

Pakistönsku félagarnir vinna á Pizza stað hérna skammt frá en húsmóðirin er heima og eldar.  Þeim dettur ekki í hug að éta Pizzunnar sem þeir eru að malla sjálfir eftir alþjóðlegri uppskrift ofan í Norsarana, heldur skjótast þeir heim í Austurlenskan mat þrisvar á dag.  Mér hefur dottið það í hug, rétt eins og músunum,  að semja um að komast í fæði hjá frúnni.  Færði það reyndar varfærnislega í tal við húsbóndann hann Roomi hvort honum hefði ekki komið til hugar að opna veitingahús.  Það er allt í vinnslu sagði hann því hann sagðist halda að vantaði Pakistanskan veitingastað hérna í snjóskaflinn á 69°N, ég tók undir það með honum og sagðist verða sá fyrsti til að mæta þó ég þyrfti að moka mig inn.  Lengra hef ég ekki komist með þetta mál og verð að gera mér að góðu bakaðar baunir og grjón á meðan málið er í vinnslu.

Annars upplýstu Búdda fræðin hans Sindra bróðir mig um það að maður þyrfti ekkert að éta, þetta væri bara gamall ávani.  Ég hef meir að segja reynt að miðla þeirri visku til vinnufélaga minna, þeirra Yasin og Juma en það er í sambandi við það hvað þeim gengur illa að safna sér fyrir konu.  Samkvæmt þeirra ritúali er algert grundvallaratriði að karl geti boðið konu upp á hús til að elda í áður en kemur til hjónabands. 

Ég er margbúinn að fara fram og til baka yfir þetta reikningsdæmi með þeim,  þegar við nögum handabökin yfir kveinmannsleysi og gulræturnar upp úr nestisboxunum í hádeginu.  Ég ráðlegg þeim að slá margar flugur í einu höggi, henda bílnum, slökkva á sjónvarpinu, hætta þar með að éta Lay's snakk yfir sjónvarpinu og geta um leið sagt upp ársáskrift af ræktinni þar sem þeir skokka á hlaupabretti fyrir morðfé, en labba þess í stað við fuglasöng í vinnuna.  En allt kemur fyrir ekki dæmið gengur ekki upp í konu.  Svo var það neyðarúrræði hjá mér að upplýsa þá um leyndarmál Búdda munkanna sem hefðu komist að því að þeir væru étandi út af röngum misskilning.  Juma sagði að þetta stæðist ekki því þegar hann hefði komið yfir til Evrópu frá Afríku hefðu tugir manna verið á sama bát í ellefu daga án matar og vatns, ekki hefðu allir verið lifandi þegar yfir Miðjarðarhafið var komið og það væri til lítils að eignast konu eftir að vera sjálfur orðinn liðið lík.

Það er svolítið undarlegt að ég skuli vera að reyna að ráðleggja þeim piltum í kvennamálum svo þeir sleppi við gifta sig samkvæmt greiðslumati frá bankanum til húsakaupa,  maður sem gengur með þær grillur í höfðinu að hann geti bitið af sér banka með því þvælast nógu langt að heiman til að afla tekna vegna fasteignaviðskipta fyrir gjörsamlega gjaldþrota bankakerfi.  Sjáandi þó samt þann frábæra árangur af afborgununum að eign bankans í húsinu dafnar jafnvel um 50 þúsundkall við hvern 100 þúsundkall sem er greiddur.  Það er náttúrulega einstök umhyggja fyrir bankakerfinu sem fær mann til að standa í svona nema þetta sé rangur misskilningur sem geti hugsanlega stafað af elliglöpum á milli afborgana.  Alltaf allt í þessu fína nema rétt á meðan maður gerir skattframtalið og sér að öllu steini léttar hefur verið stolið í skjóli stjórnvalda sem maður getur sem betur fer huggað sig við að berjast gegn skipulagðri glæpastarfsemi.

Það var ekki svona flókið greiðslumatið þegar við Matthildur mín gengum í það heilaga.  Þá dugði að skýjaglópurinn ég gengi með hugmyndir í höfðinu af húsi með eldavél, til þess að hún snaraðist í eitt Burda blaðið sitt til að finna snið af smoking sem hún saumaði svo ég væri sómasamlega klæddur á brúðkaupsdaginn.  Það er nokkuð ljóst að ég hef hvorki fyrr né síðar verið eins vel til fara, í sérsaumuðum svörtum silkifóðruðum smoking, en eitthvað minna hefur orðið úr að skýjaborgirnar hafi komist af teikniborðinu.   Maður spyr sig svo;  "hvernig stendur á því að maður lendir í svona um hábjartan dag",að ranka við sér í N-Noregi  á sumardaginn fyrsta 25 árum seinna hugsandi um skýjaborgir en ekki bara heima hjá henni Matthildi.  Já maður spyr sig rétt eins og maðurinn sem keyrði útúrdrukkinn á ljósastaur í myrkrinu en hélt að það væri hábjartur dagur.  Manni dettur óneitanlega í hug blackout fyrri ára þegar það kom fyrir að maður rankaði við sér við meira en lítið ókunnuglegar aðstæður.

En það að lenda í einhverju þarf samt ekki alltaf að gerast um leið og maður lendir í því, eða kannski réttara sagt hugmyndir verða að veruleika um leið og þær kvikna, tími þeirra getur hins vegar verið allt annar.  Það rann t.d. upp fyrir mér að hingað til N-Noregs hafði ég haft hugmyndir um að koma áður.  Það var 1994 eða 5, þá fórum við tveir félagar í viðskiptaferð til fyrirtækis Osló sem seldi okkur gólfefni.  Þeir vildu endilega sýna okkur frystihús í N-Noregi með svona gólfefni og voru ekkert að tvínóna við það.  Við upp í flugvél og Noregur flogin endilangt til Kirkenes uppi við Rússnesku landamærin.  Síðan var keyrt í febrúar hríðinni í nyrsta fjörð Noregs, Bátsfjörð, þaðan farið til Hammerfest og fleiri frystihús skoðuð, blindhríð allan tímann svo varla sást í næsta tré og ég röflandi um að gáfulegra hefði verið að skoða sláturhús í S-Frakklandi á þessum árstíma.  Svo var það núna einn hríðardaginn í febrúar s.l. sem ég var að taka mynd af einu élinu á milli trjágreinanna sem ég uppgötvaði að þetta él hafði ég séð áður fyrir hátt í 20 árum síðan og þá hugsað sem svo, hingað væri gaman að koma aftur til að sjá eitthvað annað en en snjóél og frystihús.  Nú styttist í að ég sé búin að vera árið í N-Noregi. Svona koma sumir draumar út úr blackout-inu vegna hreinræktaðs fávitagangs.

Það heldur því í manni voninni, hvernig lögnu liðnir draumar rætast mörgum árum seinna, um að eiga eftir að detta niður í skýjaborgirnar sem álfur á milli stjarnanna.  Þó ætla ég rétt að vona að það verði ekki eins þegar ég sný heim úr þessari sjálskipuðu útlegð minni, og lögnu liðið blakcout frá unglingsárunum.  Þá taldi ég mig ranka við í næsta húsi við heima og fannst ekki taka því að fara skóna né finna jakkann þegar ég fór út úr dyrunum, því það væri bara yfir nokkur börð að fara á milli húsa.  Þegar ég hafði komist á sokkaleistunum á flughálum svellunnum upp síðasta barðið, vel vaknaður í stutterma bolnum, brá mér í brún, rétt eins og þessum sem keyrði á ljósataurinn um hábjartan dag, það var búið að rífa húsið heima og á þeirri lóð stóð ekkert nema myrkrið og ljósastaurar lengst í burtu.  Þarna fyrir 35 árum síðan reyndist þetta vera Alcoalaus Reyðarfjörður um kl. 4 að desembernóttu í hörkufrosti.  En sem betur fer voru innfæddir það vel aflögufærir á þessum árum að þeim munaði ekki um að láta bæði ljósin loga og að skutla vandræðagemlingnum bæjarleið heim um hánótt. 

Í dag aðskilja okkur Matthildi mína eitt haf, heill himinn og fjórar breiddargráður, sennilega skutlar mér enginn heim þó ég væri kominn í kjól og hvítt sem hver annar frímúrari og hábjart sé orðið.  Ég sem hét henni því þennan dag fyrir 25 árum síðan, klæddur sérsaumuðum svörtum smoking uppi við altarið í litlu kirkjunni sem stendur á Aurnum á Djúpavogi,  að verða hennar í blíðu og stríðu uns dauðinn aðskildi.  En það má kannski með góðum vilja hafa um efndirnar á því heiti sömu orð og um sjómanninn sem var að heimann langdvölum frá konu með fullt hús af börnum, hún getur prísað sig sæla að hafa ekki stóra barnið heima alla daga.

Bárujárnskóngurinn

Þá fara mánuðirnir að verða tveir síðan ég fór að heiman á flughálum svellunum hingað norður á 69°N.  Fyrstu vikurnar hérna runnu í eitt við botnlausa flísalögn í sundlauginni á Evenskjer.  Bægslagangurinn var svo mikill að það var byrjað að renna í sundlaugina áður en við vorum búnir að flísaleggja hana, blessuð börnin á Evenskjer máttu fá sundlaugina sína á réttum tíma.  Frekar en að þurfa að flísaleggja úr gúmmíbátum unnum við 12 tímana dag eftir dag, viku eftir viku, helgi eftir helgi.  Þetta var óneitanlega farið að minna á íslensk ævintýr á uppgangstímum sem maður er að verða of gamall til að taka þátt í, hausinn leyfir það ekki, varla skrokkurinn, hvað þá andinn. 

Eftir tíu daga puð var ég búin að setja bensín á dísil bíl, bræða öll greiðslukortin á ofni þegar ég gerði tilraun til að þvo, þurrka og strauja buxurnar mínar samtímis auk þessa að flísaleggja hálfan heiminn í svefni.  Það er kannski  gáfulegra að sleppa svona ævintýrum þegar maður er kominn á sextugs aldurinn.  Samt get ég grobbað af því að þessi törn ruglaði mér yngri menn í ríminu, sem jafnvel telja sig kunna að strauja.  Einn vinnufélaginn lagði gangandi af stað heim eitt kvöldið eftir að við vorum komnir á lagerinn, með nestispokann á bakinu, skíðastafi í höndunum og svell undir fótunum.  Það er nefnilega útilokað að muna eftir meiru en tvennu þegar svona stendur á og reyndar fullmikið að ætlast til þess af karlamanni á venjulegum degi.  En þarna aðstoðaði ég semsagt félaga minn með því að kalla á eftir honum, „Nils skal du ikke hjem på din bil" þetta reyndist lítið mál fyrir mig sem þurfti ekki að muna eftir neinu, því ég bý við þann lúxus hér í Noregi, að vera kominn heim á lagernum.

Eftir því sem ég kynnist vinnufélögunum betur, þeim mun áhugaverðari eru þeir.  Norðmennirnir eru original og hafa alið sinn aldur hér um slóðir.  Allan sá elsti í hópnum var á fraktskipum á árum áður og er varla til staður í heiminum sem sem liggur að sjó sem  hann hefur ekki komið á, hinir tveir Rune og Nils hafa unnið hjá Murbygg sinn starfsaldur og þekkja því allt sem fyrirtækinu viðkemur út og inn.  Svo eru það aðfluttu vinnufélagarnir sem hafa verið hjá Murbygg í 2-7 ár.  Yasin er yngstur 23 ára, hann fór að heiman um tvítugt fótgangandi frá Afganistan, eftir að hafa gengið í gegnum 11 lönd í tveimur heimsálfum endaði göngutúrinn hérna í N-Noregi.  Juma sem er 33 ára kemur frá Darfur í Sudan, hann fór að heiman fyrir um 12 árum síðan, fyrst til Líbýu þar sem hann var í tvö ár áður en hann sigldi yfir til Ítalíu, ferðalagið endaði svo í Harstad.  Amin sem er frá Afganistan er búin að vera hér lengst af þeim þremur  og búin að koma sér vel fyrir í eigin húsi, hann verður bara dularfullur þegar ég spyr hvort hann hafi farið fótgangandi eða fljúgandi að heiman.  Hann á orðið litla fjölskyldu hérna,  konu frá Afganistan og tvö börn, en eins og þeir Yasin og Juma þá var hann einn á báti þegar hann kom.

Í kaffitímum, þegar nestisboxin eru tekin upp, eru oft áhugaverðar umræður.  Þeir báðir Juma og  Yasin láta sig dreyma um að eignast hús og konu eins og  Amin, sem telur ekki vera vit í því hjá þeim að hugsa um að kvænast innfæddum.  Það sé bara ávísun á uppvask og fleiri vandræði, Norsararnir viti nefnilega ekki hvað það sé mikilvægt að hafa verkaskiptinguna á hreinu.   Juma segir að það sé betra að eiga bara eina konu, það viti hann vegna þess að bræður hans eigi tvær konur.  Þegar hann heimsótti fjölskylduna, í fyrsta sinn síðan hann fór að heiman, núna í sumar sá hann að yngri bróðir hans leit orðið út sem gamalmenni.   Þetta taldi Juma að hann hefði upp úr því að eiga tvær konur, það getur því farið ver með menn en nokkurt uppvask.  Yasin er grunaður um að eiða stórfé í símtöl til kærustu í Afganistan, ef hann er spurður út í kostnaðinn við þessi símtöl hlær hann og setur fram tölfræði um óskyld málefni, t.d. að við séum að vinna fjórir saman frá fjórum þjóðlöndum og þremur heimsálfu eða hvort það sé kannski öfugt, þá snúast umræðurnar snarlega upp í kennslustund í landafræði.

Eftir mánaðamótin jan-feb fór svo vinnuvikan að færast í eðlilegt horf með stuttum föstudögum, jobb mid i byen med breakfast på Grand.  Síðan þá hef ég haft nógan tíma til að lalla um fjörurnar og skipuleggja hvort ég á að hafa baunir eða hrísgrjón í kvöldmat sem ég verð bæði að elda og vaska upp eftir sjálfur.  Einn kosturinn við að vera svona langt að heiman er að lífið er einfalt enda sannað að það þarf kvenfólk til að flækja tilveruna.   Það er ekki bara speki  vinnufélagana sem staðfestir það, um það má lesa í bókinni hans Magnúsar Mills, Bárujárnskóngarnir.  En sú bók fjallar um karlmenn sem búa einir í bárujárnsskúrum úti í eyðimörkinni og hlusta á vindinn gnauða í bárujárnsplötunum dagana langa.   Þeir þurfa ekki einu sinni að hafa fyrir því að sópa sandinn frá útidyrunum á morgnanna, enda gjörsamlega tilgangslaust hann kemur bara aftur eða fýkur frá þegar það breytir um vindátt.  Það var ekki fyrr en kona flutti í einn bárujárnsskúrinn sem lífið fór að verða flókið.  Þá þurfti að sópa sandinn frá útidyrunum og finna stað fyrir spegilinn.   Síðan þegar þriðja atriðið bættist við, sem ég man ekki lengur hvað var, þá var þetta orðið jafn flókið og að strauja, því ekki um annað að ræða fyrir nafna minn Mills en forða sér að heiman, lengra út á auðnina í annan bárujárnskofa.

Þó svo himin og haf aðskilji okkur Matthildi mína, hún með sína ketti hinu megin við hafið og ég mínar mýs hérna megin við himininn, þá hefur tilvera okkur aldrei verið flókin, enda er þetta fimmta ævin okkar saman samkvæmt líflestri, þó svo að við höfum jafnvel bæði farið að heiman í einu áður þá hefur hún séð um það að strauja.  Það er t.d. ekki lengra síðan en 1988 sem við fórum að heiman saman til næsta bæjar, Hafnar í Hornafirði, þaðan sem hún flaug suður á fæðingardeild Landspítalans og ég norðu á Langanes til að múra.  Þá var ég búin að vera án launa um tíma þegar risa verkefni kom upp í hendurnar á mér, það að múra heila heilsugæslustöð á Þórshöfn. Því kom ekki annað til greina en að grípa tækifærið að fá að múra þegar það gafst, þó svo að það kostaði það að ég missti af tvöfaldri fæðingu. 

Mér fannst gáfulegt að vinna viku eftir að krílin fæddust til að vinna mér inn lengra frí, fljúga þá suður til að flytja nýja fólkið heim með Matthildi minni, heldur en að hanga þrjár vikur við að bíða, því vatn syði maður ekki í þrjár vikur nema þá samkvæmt læknisráði heima hjá sér.  Ég get svo Guð svarið það að ég man það eins og gerst hafi í gær þegar ég kom í hádegismat í Esso sjoppuna á Þórshöfn og ein afgreiðsludaman sagðist vera með skilaboð til mín frá Dagbjörtu systir; „allt hefði gengið eins og í sögu þetta væru stelpa og strákur, stelpan hefði komið á undan og öllum þrem heilsaðist vel".  Það hefur sjálfsagt dottið af mér andlitið fyrir framan afgreiðsludömuna, því eitt átti að vera á hreinu samkvæmt ómskoðun fyrr um veturinn, að þetta væru eineggja tvíburar og því annaðhvort tvær stelpur eða tveir strákar.  Það hefur örugglega verið vegna þess að það datt af mér andlitið að ég heyrði þær hvísla um það á Esso sjoppunni á Þórshöfn mörgum árum seinna þegar ég átti þar leið um „þetta er náunginn sem þurfti að segja frá því í hádegismatartímanum að konan hans hefði eignast tvíbura".

Hann var kaldur en sólskinsbjartur með hvítum öldufaldi í norðan blæstrinum á bláum sjónum marsdagurinn sem við Matthildur komum heim aftur saman í Sólhól á Djúpavogi með litlu krílin.  Ég var ekki heldur alltaf heima eftir að krílin komu í heiminn, enda held ég að það hafi orðið þeim til heilla.  Sagt er að það þurfi heilt þorp til að ala upp barn en hvergi ef ég rekist á að það þurfi til þess sérvitran bárujárnskóng.  Litlu krílin kynntust því afa sínum í Sólhól vel sem hafði meira með þeirra uppeldi að gera en ég fyrstu árin. Þau snérust í kringum hann ásamt köttunum og tíkinni Tátu á grasbölunum í kringum Sólhól við að setja upp net og niður kartöflur, verkefni sem eru jafn nauðsynleg og lífið sjálft.  Kettirnir höfðu af augljósum ástæðum meiri áhuga á netunum en kartöflugarðinum, á meðan Siggi, Systa og Táta höfðu áhuga á öllu sem Jón tók sér fyrir hendur.

Börn eiga það til að sjá tilveruna í mun stærra samhengi en fullorðnir.  Eitt kvöld þegar fullur máni merlaði sjóinn á Papeyjarálunum fór ég út með krílin til að sýna þeim sjónarspilið.  Systa bað um að tunglið yrði sótt og notað sem ljós inni í Sólhól.  Eitthvað stóð á mér að láta þetta smáræði eftir blessuðu barninu, hún grét sig í svefn með ekkasogum það kvöldið.  Þá var erfiðara að vera pabbi en bárujárnskóngur.  Morguninn eftir þegar ég fór á fætur sá ég þau systkinin við kvistgluggann horfa út á Papeyjarálana; "það er dottið í sjóinn" sagði Systa ennþá með með tárin í augunum.  "Kannski fær afi það bara í netin sín á sjónum í dag og kemur með það heim í kvöld" sagði Siggi hughreystandi við systir sína sem efaðist ekki eitt augnablik um að það myndi afi gera ef hann fengi tunglið í netin og deginum var bjargað.  Blessuð börnin eiga oft ráð sem eru okkur eldri vanfundin og því spurning hver kennir hverjum. 

Einn sjómannadaginn á Djúpavogi var ákveðið að heiðra þrjá aldna sægarpa, þá Stebba heitinn Svala, Jón heitinn í Sólhól og Sigga Bessa í Dagsbrún, sem enn í dag sækir sjóinn kominn hátt á níræðis aldurinn.  Þessi fyrirhugaða heiðursathöfn lagðist þungt í Jón í Sólhól, hann sagðist ekki kæra sig um að honum væri gert hærra undir höfði en öðrum sjómönnum, hvað þá að það væri verið að segja af honum hálfgerðar grobbsögur með viðhöfn.  En þar sem það hafði þegar spurst út hverja ætti að heiðra var ekki aftur snúið hjá sjómanndagsnefnd Djúpavogs.  Þegar athöfnin fór fram, þar sem bæjarbúar voru saman komnir á einum mesta hátíðisdegi þorpsins, var enginn Jón til að taka á móti sinni viðurkenningu hvað þá til að hlusta á erindin sem voru flutt þessum sægörpum til heiðurs.  Eftir smá vandræðagang var Systu ýtt farm til að veita móttöku viðurkenningu afa síns.  Sennilega vegna þess að hún ber nafn Snjófríðar ömmu sinnar, fyrrum húsmóður í Sólhól.

Þegar við nálguðumst Sólhól eftir dagskrána á þessum sólskinsbjarta sjómannadegi er ég ekki frá því að við Matthildur höfum hugsað með dálitlum kvíða það sama.  Það hafði verið tekið fram fyrir hendurnar á hinum 73. ára sægarp í Sólhól, medalíu veitt viðtaka og skrautrituðu viðurkenningarskjali sem hann hafði lýst skýrt og skorinort yfir að hann kærði sig ekkert um að honum yrði veitt umfram aðra.  Það hafði ekki verið að okkar frumkvæði að Systu var í skyndingu falið móttökuhlutverkið.  Aftur þennan dag voru blessuðum börnunum falið að leysa vandræði. 

Jón var að setja niður kartöflur, en sjómannadagurinn var einn af fáu dögum ársins sem hann réri ekki til fiskjar ef gaf.  Í ráðaleysi okkar sögðum við Sigga og Systu að færa afa sínum herlegheitin út í kartöflugarð.  Þegar þau komu til afa síns sagði Systa "afi sjáðu hvað við komum með handa þér", Jón beygði sig niður til þeirra til að skoða það sem þau færðu, klappaði þeim svo á kollana, reisti sig upp og sagði "kom það þá samt", og aldrei orð um það meir.  Mér er ekki kunnugt um annað en sjómannadagurinn 1991 hafi verið sá eini sem sjómenn voru nafngreindir sérstaklega í heiðurskini á Djúpavogi, svo kannski var hlustað á Jón í Sólhól eftir allt saman. 

Það eru þessir dagar tilefnis sem eru erfiðastir fyrir bárujárnskóng að vera langt að heiman í víking. Hátíðisdagar, sem og dagar sorgar, afmælisdagar, dagar sem maður veit að maður er að missa af dýrmætum stundum með sínu fólki.  Jafnframt skýrir fjarveran það oft betur út fyrir manni í hverju mestu verðmætin eru fólgin.  Bestu afmælisgjafirnar mínar eru Stóra litla fuglabókin, skrifuð og myndskreytt af 7 ára börnum, sama árið og hið dýra ljósmynda ritverk Stóra fuglabókin kom út, ásamt útsaumuðum dúk sem á stendur pabbi múrari.  Á aðfangadagskvöld eru tekin fram glös, til að drekka Egils malt og appelsín, gkæsilega myndskreytt með sól, hjörtum, písmeki og dýrum merkurinnar, annað með áletrununum Mamma og Pabbi, hitt Magnús og Matta.  Það eru svona hlutir sem minna á hin sönnu verðmæti.  Hvernig er svo hægt að fá stærri gjafir?

Sem betur fer var ég oftast heima á afmæli barnanna og reyndi að haga því þannig, vegna þess að þetta er einn mesti hátíðisdagur ársins. Svo kom það tímabil eins og hjá flestum að nærveru pabba og mömmu var ekki óskað í afmælisveislunni.  Ég hef grun um að það hafi verið erfiðara fyrir Matthildi en mig að verða við þeirri ósk, ekki vegna þess að uppvaskið kom á hana þegar aftur heim var komið, heldur vegna þess að hún hefur alltaf verið ung í anda, á meðan ég þurfti í mesta lagi að sópa saman brotunum af húsbóndastólnum og þusast yfir tjóninu. 

En þá er komið að tilefni þessa pistils.  Í dag eru akkúrat 24 ár síðan afgreiðsludaman í Esso sjoppunni á Þórshöfn flutti mér ánægulegustu tíðindi lífs míns og þó svo litlu krílin séu nú flogin að heiman þá veit ég að þau eru í kjöti og karrý hjá Matthildi minni í dag og þar vildi ég helst vera, en verð þess í stað að senda gnauðið í bárujárnsplötunum yfir hafið og heim sem afmæliskveðju á youtube. 

Hvern dreymir ekki um að vera númer?

Þá er aftur setið á 69°N og nú fer snjóskaflinn stig hækkandi, loksins skilur maður hvers vegna Norsararnir ráku niður tveggja metra háar stikur í alla vegkanta seint í september.  Hér snjóar alltaf í logni, enda er það eina ríkandi vindáttin.  Þar af leiðir er bara einn snjóskafl hvert sem augað eygir.  Það er strax orðin vika síðan að ég kom hingað á norðurhjarann eftir að ég sá sólina og naut hátíðar ljóssins með fjölskyldunni heima á Íslandi í þrjár vikur.  Sólin hefur ekki sést hér á 69°N síðan 20. nóvember en það fara sögur af því að hún hafi komið upp úr sjónum fyrir þremur dögum síðan, en upp fyrir fjöllin kemst hún ekki enn sem komið er. 

Ferðalagið hingað að heiman var svipað og að vera fullur í spariskóm á svelli, það tók gott betur lengri tíma en þegar við Matthildur mín skruppum til Ástralíu eftir ein jólin hérna um árið.  Fórum þá út úr dyrunum heima kl.9 og flugum og flugum og flugum í 23 tíma á lofti og 10 tíma á jörðu niðri.  Eina töfin var í London en þar gerði ungur maður athugsemd við að torkennilegur íslenskur stafur væri í eftirnafninu mínu og taldi rétt að gæta fyllsta öryggis enda hryðuverkamenn oft með undarlega stafi í nöfnunum sínum.  Þetta er í eina skiptið sem ég hef verið grunaður um hryðjuverk fyrir utan það þegar annar ungur maður lét mig á leiðin heim fyrir jólin velja um hvort ég henti rakspíranum eða tannkremstúpuni úr handfarangrinum svo tryggt væri að ég væri ekki að möndla sprengju sem grandað gæti flugvélinni á meðan hún væri í loftinu með mig innanborðs.  Ég fann mig strax mun öruggari eftir að hafa orðið vitni af árvekni unga mannsins í Evenes enda allt fullt af grunsamlegu fólki hvert sem ég leit og ekki síst gamla konan fyrir framan mig sem komst í genum rúlluhliðið á miða gömlu konunnar sem stóð fyrir aftan hana og hafði sett miðann sinn í skannann en komst svo hvergi því hliðið vildi ekki bekkenna nema einn á þeim  miða.  Einhvernvegin er samt aldrei vesen þegar Matthildur er með í för þá bara reddast allt. 

Upphaflega hafði ég gert ráð fyrir einum degi í ferðina hingað á 69°N, fannst það temmilegt úr því að mér tókst að komast þessa leið á kvöldstund og degi með gjósandi Vatnajökul og norðan stórhríð seint í maí, en þorði svo ekki annað en að leggja í hann að heiman frá Egilsstöðum degi fyrr vegna ótæpilegra svella og hláku spár. Það kom líka í ljós daginn eftir að þetta hafði verið hárrétt ákvörðun, í morgunnfréttunum var greint frá því að 5 hefðu komið fótbrotnir á slysó, 7 únliðsbrotnir auk þess sem komið hefði verið með nokkra rotaða, innanlandsflug lægi niðri vegna ísingar í lofti.  Þegar ég var að fara um borð í Icelandair vélina í Keflavík, sá ég konu sem ég hef grunaða um að hafa verið völd af því að ég komst á óskiljanlegan hátt fram fyrir tugi farþega með SAS fluginu í maí s.l., þegar Vatnajökull varð þess valdandi að þjónustufulltrúar SAS sögðu að ég gæti gleymt því að ferðast með þeim fyrr en eftir nokkra daga af óviðráðanlegum orsökum.

Ég var svo ánægður með að sjá þessa vinkonu að ég var farin að hugsa um að það væri kannski ekki viðeigandi að faðama blá ókunnuga manneskjuna að sér um leið og maður óskaði henni gleðilegs nýs árs og þaðkkaði fyrir síðast.  Það kom þó ekki til þess að ég þyrfti að halda aftur af mér því að svona manneskjur eru á þönum við að möndla keisið og minna mig óneitanlega á Bigga heitin frænda minn sem datt aldrei í hug að segja annað en "við reddum því" við hvern þann sem leitaði eftir hans aðstoð.  En undanfarin ár hef ég haft það á tilfinningunni að svona fólki fari fækkandi og við hafi tekið fólk sem ekki er hægt að ræða við um sín vandræði nema að hafa tekið númer.  Eins og gefur að skilja er þetta mjög bagalegt fyrir mann eins og mig sem er af "þetta reddast" kynslóðinni.

Mér varð það meir að segja að orði við hana Matthildi mína um sjálf jólin, að ég hefði grun um að á Íslandi væri búið að mennta að minnsta kosti hundrað þúsund hálfvita og það væri varla á nokkurn mann leggjandi að reikna það út hvað væri búið að mennta marga í heiminum öllum.  En það er svo að þegar verið er að heiman í hundrað daga þá er ýmislegt sem bíður úrlausnar þegar heim er komið. 

Þessi verkefni tók ég skipulega.  Fyrst var það að opna póst fram að hádegi, en við að lesa innihald hans var ég komin með svo mikinn höfuðverk að ég lagðist í rúmið.  Daginn eftir fór ég á skattstofuna og spurði hvort það gæti verið að rekstur fyrirtækis míns væri enn í gangi og skilaði myljandi hagnaði, ég hafði nefnilega verið skikkaður til að loka honum haustið 2010 ef ég ætti að eiga séns í atvinnuleysis bætur. 

Til að loka rekstri þarf allt að vera í orden, launatengd gjöld, virðisaukaskattskil og skattaskýrsur.  Að ganga í gegnu það ferli hafði tekið mig þrjá mánuði á sínum tíma þrátt fyrir að ég marg benti á að fyrirtækið hefði aðra kennitölu en ég sjálfur og hlyti að teljast sjálfstæður lögaðili, nei sko Vinnumálastofnun ætlaði ekki að láta iðnaðarmenn svíkja út atvinnuleysisbætur með því að segja sjálfum sér upp með reksturinn reddý.

Hún rýndi í tölvuskjáinn hjá skattinum, já þessi kennitala er með opin rekstur.  Hvernig stendur á því ég lét loka honum til að eiga rétt á atvinnulaysisbótum haustið 2010; spurði ég.  Það er nú sem betur fer búið að taka fyrir svoleiðis óréttlæti enda er þetta sjálfstæður lögaðili en ekki þú sjálfur, sagði hún.  Er þá ekki hægt að loka þessum rekstri svo að sýslumaðurinn sé ekki að senda mér heim milljóna skattaskulda áætlanir vegna veltu sem er ekki til og Matthildi minni stefnuvotta, spurði ég.  Jú, jú, þú þarft bara að fylla út virðsaukaskattskýrslur frá 2010 á núlli, sagði hún. 

Ég hófst handa og var að verða nokkuð ánægður með afraksturinn, á hálftíma var ég að verða búin að koma milljóna skuldum út úr heiminum og útfylla eiðublaðið fyrir lokun rekstrar sem er ekki til í annað sinn á rúmu ári.  Þegar ég skilaði skýrslunum stimplaði hún þær og sagði; þetta er svo sem fínt en, það þarf að greiða 5000 kr sekt fyrir hverja þeirra vegna þess að þú skilaðir þeim of seint, og svo verður þú að skila inn ársskýrsu vegna rekstrarins svo ég geti lokað honum.  Ég fann að höfuð verkurinn var farin að gera vart við sig frá deginum áður og kvaddi.

Næsta var að finna út hver ætti hjólhysi sem hafði verið skilið eftir fyrir utan geymsluhúsnæði sem ég hef með að gera og sá sem sér um það fyrir mig hafði sett inn í góðri trú, enda oft gert þannig viðvik áður.  Ég hafði góða reynslu af því að hringja í Umferðastofu til að fá uppgefið bílnúmer, frá því lögfræðistofan í London hóf innheimtubréfaskrif vegna bíls sem ég átti að hafa verið á ferðinni í vítt og breytt um norðurlöndin án þess að sinna því að greiða vegtolla, enn sönnunargagnið var mynd af bíl með íslensku númeri sem ég kannaðist ekkert við, þá uppflýsti Umferðastofa mig um að þessi bíll væri í eigu íslesnks fyrirtækis sem væri með starfsmann í Danmörku. 

Því mátti ætla að ekki tæki langan tíma að ná upp úr þeim hjá Umferðastofu hver ætti hjólhýsið með Gt númerinu.  Nei þetta var ekki svo einfalt að ég tæki bara upp símann, ég yrði að gera svo vel að mæta á staðinn með persónuskilríki til að fá að vita svona dulkóðaðar upplýsingar.  Ég skýrði út málið og maldaði í móinn að það væri nú ekki svo einfalt að leggja upp í 700 km ferðalag með skilrýki á svona svellum eins og skreyttu Ísland yfir jólahátíðina.  Hvernig á ég að komast að því hver á þetta hjólhýsi; spurði ég.  Þú verður bara að bíða það hlýtur einhver að spyrja um það fyrr eða síðar; sagði sú á Umferðastofu.  En hvernig veit ég að það verður eigandinn; spurði ég.  Þú verður bara að biðja um skilrýki; sagði hún um leið og hún þuldi upp vinnureglur, verkferla og persónuvernd.  Ég kvaddi með alveg dúndrandi höfuðverk.

Svo datt mér í hug að fara stuttan bíltúr á svellinu og spyrja hann nafna minn sem hefur aðgang að ótrúlega viðkvæmum persónuupplýsingum um númer hvort hann gæti hjálpað mér að finna dulkóðaða hjólýsaeigandann.  Nafni var í símanum þegar ég rann inn úr dyrunum og sagði í símann; er alveg vonlaust að koma þessum helvítis bíl út úr heiminum hann er ekki til lengur, sá sem átti hann gaf kunningja sínum hann í varahluti svo er verið að rukka hann endalaust um gjöld.  Hingað til hefur verið nóg að koma með sönnunargögnin til mín þegar bílar eru ekki lengur til...................ég er búin að tala við Umferðastofu það þýðir ekki neitt, þeir segja að hann verði að skila bílnum með verksmiðunúmerum, eru einhver lög fyrir þessu hjá þeim?.........................nú já þetta er semsagt ein af nýju vinnureglunum þeirra.  Nafni hafði spurt mig í miðju símatali hvað hann gæti gert fyrir mig og rennt til mín minnismiða yfir afgreiðsluborðið með nafni og heimilisfangi dulkóðaða hjólhýsaeigandans svo ég losnaði við að heyra meira um verklagsreglur Umferðastofu.

En þessi pistill átti semsagt að verða ferðasaga en eins og áður þá er maður í eintómum útúrdúrum og tjóni.  Í Osló á Gardemóen höfðu heilladýsirnar tekið sér frí, taskan mín sem var reyndar mjög snyrtileg vinnutaska, kom ekki á færibandi nr.6 eftir að slökkt hafði verið á bandinu kom melding um að spesial bagassje væri á færibandi nr.10, ég tók sprettinn. Á færibandi nr.10 var Zurich en engin spesial bagassje.  Ég tók sprettinn í upplýsingar tók númer og beið til að komast að því að Nowegian svaraði engu ef Icelandair ætti í hlut.  Ég tók annað númer og fór í biðröð hjá SAS, ákvað svo að taka sprettin aftur á töskuband nr.10 þar gat ég lesið að spesial bagassje hafði verið settur á band nr.5.  Ég tók sprettinn og viti menn á bandi nr.5 stóð þessi fína verkfæra taska og beið eiganda síns.

Þó stutt væri í tengiflugið þá átti ég leikandi að ná því með því að spretta úr spori.  Þegar ég kom í innritunarvélina kom melding um að ég yrði snúa mér að innritunaborði.  Þar tók brosandi ungur maður á móti mér og spurði hvert ferðinni væri heitið; til Harstad.  Þegar ég setti töskuna á bandið og hann ætlaði að setja tösku miðann á snar stoppaði hann og sagði spesial bagassje, þú ert of seinn og verður að kaupa þér annan flugmiða.  Ég maldaði í móinn en komst fljótlega að því að þessi var ekki af "þetta reddast" kynslóðinni heldur "taktu númer" kynslóðinni því hann benti mér á að tala við þjónustufulltrúa Norwegian.  Þar tók ég númer til að vita að svona væru verklagsreglurnar þó svo að þetta stæðist öll mál venjulegrar tösku þá sæist að þetta væri vinnutaska og það væri spesial bagassje og fyrir þá afgreiðslu væri búið að loka, en ég gæti talað við upplýsingarna niðri til að fá frekari upplýsingar.

Í upplýsingunum niðri tók ég númer til að komast að því að þar væru svona upplýsingar ekki til reyðu en ég gæti reynt að spyrja þá hjá flybus hvort það væri einhver bus á leið þessa 2000 km til Harstad sem tæki að sér að flytja spesial bagassje.  Ég gekk í rólegheitunum upp aftur með mína tösku.  Fór að upplýsingunum hjá Norwegian og tók númer.  Á borði nr.1, 2, 3, 4 var engin bið en á nr.5 var verið að veita þjónustu með upplýsingum.  Þó ég hefði tekið númer þá voru engin merki að sjá á að ég væri viðstaddur og mér fannst ég jafnvel geta greint það að upplýsingafulltrúarnir horfðu í gegnum álfinn í gráu lopapeysunni með fölsuðu ferðatöskuna.  Þá datt mér í hug að taka annað númer því að það klingir við afgreiðsluborðið þegar tekið er númer og svo tók ég annað númer og annað koll af kolli, loksins kom upp númer fyrir ofan einn upplýsingafulltrúan um að hún væri til þjónustu reyðubúin.  Ég fór í gegnum númera bunkann sem ég var með í lófanum og viti menn á neðsta miðanum var númerið fyrir ofan þjónustufulltrúann.  Hún spurði gátu þeir ekkert gert fyrir þig niðri.  Ég reyndi ekki að útskýra málið, keypti nýjan miða til Harstad morguninn eftir enda alveg búin að gera mér grein fyrir því að uppáhalds setningin hans Bigga frænad "við reddum því" myndi ekki heyrast þetta sunnudagskvöld á Gardemoen. 

Það má segja að það sé mikill missir af fólkinu með "við reddum því" mottóið og sitja þess í stað uppi með hundrað þúsund hálfvita sem biðja um númer, en eru samt það vel innréttað fólk að það myndi aldrei detta í hug að haga sér svona heima hjá sér, heldur bara í vinnunni.  Mér varð þetta kvöld hugsað til flugfreyju hjá Icelandair fyrir mörgum árum síðan, en þá hafði flug til Boston orðið fyrir það mikilli töf að það var verulega tvísýnt að það tækist að ná tengiflugi til St. Luois.  Við vorum 5 steypukallar saman á leið á námskeið sem átti að hefjast daginn eftir.  Ég orðaði þessar áhyggur við flugfreyjuna hún sagðist ætla að íhuga hvort eitthvað væri hægt að gera, þetta viðmót komst næst "við reddum því" hjá Bigga frænda.  Þegar við nálguðumst Boston kom flugfreyjan til mín og sagði að við skyldum flytja okkur yfir í Saga Class þannig kæmumst við fyrr frá borði.  Síðan skipulagði hún í örstuttu máli innrás í Bandaríkin, við færum beint á töskubeltið og tækum sprettin í vegabréfa eftirlitið.  Þegar við komum þangað var hún í hrókasamræðum við einn landamæravörðinn, sem kinkaði ákaft kolli.  Hún sagði, segið þið svo bara já við öllu spurningum sem hann spyr ykkur. 

Þannig glönsuðum við í gegn ásamt flugfreyjunni sem fylgdi okkur að innritunarborði Trans World, sagði þar nokkur vel valin orð við innritunarfulltrúann, síðan við okkur ekkert slór og góða ferð.  Ég var fyrstur og tók eitt mest spretthlaup sem ég hef tekið frá því ég var gutti á fjórðungsmóti.  Þegar ég kom að útgönguhliðinu stóð "bording closed" ég ætlaði að reyna að tala við manninn sem stóð við hliðið en kom ekki upp einu einast orði fyrir hlaupasting og mæði, hann klappaði brosandi á öxlina á mér og sagði "I know there are four more vikings on the way".

Eins kom þetta sunnudagskvöld á Gardemoen upp í hugann, sem þarf kannski ekki að koma á óvart, annar spesial bagassje í mínum fórum.  En þá vorum við tveir vinnufélagrnir á leið til Ísrael og ég hafði í handfarangrinum 30 kg íþróttatösku sem hafði að geyma blýþung demantsplön til að slípa steinsteypt gólf, húlkílajárn auk 2400W slípirokks.  Þessi tól eiga það sameiginlegt að vera ótrúlega þung miðað við umfang.  Á þessum árum var vandræðalaust að komast með saklausan handfarangur í gegnum tékkið í Keflavík og við fórum inn á transit í Amsterdam þannig að þar átti ekki að vera um neitt tékk að ræða.  En þegar við komum að bording hliðinu í flugið til Tel Aviv var allt í einu allt fullt af svartklæddum mönnum með M16 hríðskotariffla og tékk á handfarangri inn í vél.  Ég var dauð feginn að geta hvílt mig um stund á því að rogast með íþróttatöskuna og skellti henni á bandið sem snarstoppaði fljótlega og ég beðin að koma og skoða skjáinn, hvað er þetta var spurt. 

Þarna sá ég torkennilegan hlut sem ég komst fljótlega að niðurstöðu með að hlyti að vera slípirokkur.  Ég var beðin um að opna töskuna til að færa sönnur á mál mitt, sem ég gerði.  Svo kom spurningin; hvernig dettur þér í hug að ferðast með svona hluti í handfarangri?  Svarið var einfalt; hún er svo rosalega dýr yfirvigtin.  Þeir litu hver á annan brosandi yfir þessum álfi og sögðu komdu þér með þennan spesial bagassje út í vél, enda voru þeir allir af "þetta reddast kynslóðinni" sem verkferillinn bannaði ekki að segja "við reddum því".

Ekki fékk ég neinar upplýsingar hjá Norwegian hvernig ég kæmist styttstu leið á Hótel, svar við þeirri spurningu var ekki ein af vinnureglunum, upplýsingar um það skildi ég fá á hæðinni fyrir neðan.  Þangað fór ég og tók númer og bevís á næsta Hótel sem var í 3. min göngufæri.  Þegar þangað kom horfði ég niður í gólfið þar til ég kom að gulu línunni og stoppaði, fór svo að líta eftir númera boxinu en sá það hvergi og datt helst í hug að nú væri ég lentur í sömu vandræðum og á lögreglustöðinni í Harstad í sumar.  Þar fann ég ekki númeraboxið og þar sem ég var eini maðurinn í afgreiðslunni, þar sem skýrt var tekið fram að allir yrðu að hafa númer sem bæru upp erindi, þá gat ég engan spurt nema manneskjuna í afgreiðslunni hvar ætti að taka númer.  Fyrirgefðu sagði hún en þú verður að hafa númer.  Ég hélt að sennilegast hefði norskan mín verð bjöguð svo ég endurtók spurninguna á ensku og fékk sama svar hátt og skýrt á lýtalausri ensku, með það fór ég.

En nú brá svo við að ungur maður sagði glaðlega; Hei get ég gert eitthvað fyrir þig?  Já ég þurfti gistingu, hafði nefnilega komist að þeirri niðurstöðu að það væri kannski ekki rétt að bjóða manni sem kominn er á sextugsaldurinn að sofa á bekk í flugstöð, jafnvel þó það væri Gardemoen.  Ungi maðurinn bað um persónuskilríki og spurði svo hvort heimilsifangið væri "Skarhlí nummer seks", ég hristi hausinn svo rýndi hann í tölvuskjáin og þuldi upp óskiljanleg götuheit.  Mér datt eitt augnablik að segja honum að ég væri skráður til lögheimilis á Gamle Stangnesvei nummer to a, en ákvað að vera ekki að flækja málið því vegabréfið var íslenskt.  Svo koma ungi maðurinn mér virkilega á óvart eftir að hafa farið í gegnum ótrúlegan fjölda hemilsfanga á Íslandi sem ég kannaðist ekkert við.  Hann sagði "de er ok jeg fixe de so du kan gå og sove".  Þegar ég var kominn upp á 6. hæð á Park Inn Gardemoen sá ég yfir flugvöllinn og þotu Norwegina taka sig til flugs í norður, leit á klukkuna jú það stemmdi þetta var flugið mitt.

Eftir að hafa legið andvaka heila nótt á þessu fína Hóteli og hugsað um það hvernig stæði á því að ég gæti ekki sofnað komst ég að þeirri niðurstöðu að til þess hafði ég steingleymt að taka númer.  Morguninn eftir fór ég tímanlega með minn spesial bagassje og tékkaði mig inn í miðamaskínunni fór með töskuna á farangursbandið og fékk að vita að hana setti ég ekki þar þetta væri spesial bagassje og hann ætti að afhenda í hinum endanum.  Þegar ég kom svo til Evenes í Troms fylgdist ég með öllum spesial bagassje koma inn. Þar komu afbrygðilegir bögglar, hundar og kettir en ekki taskan mín, hún kom bara með hinum töskunum.  Það var ekkert spesial við hana lengur frekar en þegar hún hóf ferðalagið í Keflavík.

Áramót og ný markmið.

 

Áramót eru tími uppgjörs og nýrra væntinga.  Í árslok 2010 voru tímamótin stærri en oft áður.  Atvinnulaus með skýjaskoðun sem eina fyrirliggjandi verkefnið fyrir árið 2011 reyndi ég að setja mér markmið.  Það fann ég í fjallræðunni Matt 6,26 ; Lítið til fugla himinsins. Hvorki sá þeir né uppskera né safna í hlöður og faðir yðar himneskur fæðir þá. Eruð þér ekki miklu fremri þeim? 

Um síðustu áramót fannst mér ég bara eiga bágt, atvinnulaus, heilsutæpur og allt mitt 50 ára streð virtist vera að renna út í sandinn.  Einn kunningi minn, sem séð hefur tímana tvenna og býr við heilsu sem setur honum alvöru skorður, hafði þá komið inn í myndina mér til sáluhjálpar, þegar hann bað mig að aðstoða sig við verkefni sem hann hafði tekið að sér.  Hann sagði við mig einn janúar morgunn, eftir að verkefninu var löngu lokið; "verst er að vera svo blankur að geta ekki haft eitthvað fyrir stafni".  Þetta var þegar við sátum við eldhúsgluggann heima hjá honum, drukkum kaffi og horfðum á sólina koma upp úr hafinu.  Hann býr við þann lúxus að snúa upp í sólarupprásina og sólin getur þess vegna skinið á eldhúsgluggann hans alla daga ársins. 

Í stað þess að ráðleggja honum mína iðju, sem var um þær mundir eingöngu skýjaskoðun, þá spurði ég hann að því hvort hann ætti ekki myndavél.  Jú myndavél átti hann, "af hverju tekurðu þá ekki eina mynd á dag út um eldhúsgluggann eða þann glugga þar sem þú færð þér morgunnkaffið hvern morgunn og heldur um þær bókhald" spurði ég, til að reyna að stinga upp á einhverju verkefni sem kostaði ekki fjárútlát.  Þetta fannst kunninga mínum ekki vera verkefni við sitt hæfi, enda ekki alveg svona blankur. 

En ég hugsaði um hugmyndina og ákvað svo að bæta myndatöku við skýjaskoðunina.  Komst svo fljótlega að því að svo lítið verk sem það er, að smella einni mynd á dag þar sem maður vaknar er ekkert smá verkefni.  Það var orðið mér ofviða strax í ágúst, var þá bæði búin að gleyma tveimur dögum auk þess sem bókhaldið var komið í steik.

Eins ákvað ég snemma árs að bæta við skýjaskoðunina því verkefni að mála skýin og múra af þeim myndir.  Þetta kom til áður en ég hélt til Noregs til að skoða skýin þar.  Þessara verkefna má sjá merki í myndaalbúmi ársins, sem kemur hér  í stað annáls.  Athyglisvert er að sjá eftir árið hvað ég vaknaði víða og sá margt, ekki síður en fljúgandi fuglar himinsins sem um er getið í fjallræðu frelsarans, þó svo að í upphafi árs hafi ég séð mér það eitt fært að horfa til himins eftir skýjunum rígnegldur við jörðu.

Þegar ég les yfir áramótahugleiðinguna 2010 sé ég að Noregur hefur verið kominn í hugann þó svo að engin fastmótuð hugmynd né ferli hafi verið þá komin í gang.  Noregur varð 2011 sem myndaannáll ársins staðfestir.  Eins hef ég haldið nokkurskonar dagbók ársins á ritmáli í kreppan undir efnisflokkar hérna ofarlega til hægri á síðunni.

Eins og undanfarin áramót þá á ég erfitt með að setja mér veraldleg markmið fyrir árið 2012, ætla því að halda mig við fjallræðu frelsarans Matt.6.34 "Hafið því ekki áhyggjur af morgundeginum.  Morgundagurinn mun hafa sínar áhyggjur.  Hverjum degi nægir sín þjáning."

Ég óska þeim sem eiga það til að líta hér inn kærleika, gæfu og gleði.  Þakka innilega fyrir öll  kommentin á árinu sem er að líða, sem hafa auk þess að gefa mér púsl í myndina af lífsgátunni miklu veitt mér sáluhjálp og styrk til að finna að ég tilheyri þeirri stóru heildarmynd.  Gleðilegt nýtt ár.

Það er vel við hæfi að láta þann mann ársins sem átt hefur mestan samhljóm með þjóðinni 2011 eiga lokaorðin í ár og fyrstu orðinn inn í nýja árið.

 

Kúlur og stolnir draumar

Aðventan að hátíð ljóss og friðar er yfir dimman tíma ekki síður hér á 69°N en á landi elds og ísa.  Hérna heldur sólin sig meir að segja í felum vikum saman langt fyrir neðan sjávarmál.  Líkt og á Íslandi skreyta Norsararnir húsin sín með ljósum til að vega upp mirkrið og undirbúa jólahátíðina í desember, "ha de bra og kosa sig".  þeim finnst því sjálfsagt að farandverkamenn annarra landa séu ekki að bögga þá um að sjá þeim fyrir vinnu um helgar sem gerir það að maður veit varla hvað maður á af sér að gera.  Ekki það að aðventan sé einhver uppáhaldstími hjá mér til vinnu eða yfirleitt til eins eða neins.  Þessi tími ársins hefur um áratuga skeið verið  tengdur sárum minningum.  Foreldrar mínir yfirgáfu þetta jarðlíf bæði í desember með tíu ára millibili fyrir áratugum síðan, á aldri sem ég reikna með að ná leikandi sjálfur þó ég legði æviár beggja saman.

Mér varð hugsað til þess fyrsta föstudaginn í desember, þegar ég var að klöngrast frá einni nýbyggingunni hérna í hæðunum fyrir ofan Harstad, í rigningu sem fraus um leið og hún snerti jörðina og sá að stóra radiomastrið sem er eitt helsta kennileiti staðarins var orðið alsetið ljósum að það væri orðinn tími síðan að ég hefði verið upptekinn við vinnu í aðventunni en hefði ekki hugmynd um hvað ég ætti að gera við tímann eftir "kort fredag" en á föstudögum hættum við kl. 13.  Það var þá sem mér datt í hug að réttast væri að setja inn í mynnið á tölvunni 42 kúlur (eða eru þær kannski 48 það er þetta með mynnið) fyrir ofan stjórnarráðið við 101 Hótel, fyrrum húsi alþýðunnar við Arnarhól, svona rétt á meðan ég myndi hvað þær væru margar.  En við þetta hús eru tengdar lúxus minningar tveggja skammdeiga. 

Þarna í portinu í 101 dingluðum við vinnufélagarni fótunum fram vinnupöllum líkt og nú á sundlaugarbakka í blárri skammdegisbirtu N-Noregs.   En síðustu daga hef ég verið að vinna við sundlaugarbyggingu í Evenskjer sem er nokkur hundruð íbúa bær nálægt flugvellinum í Evenes sem þjónar suðurhluta Troms fylkis, þar sem stærstu bæirnir eru Harstad og Narvik með rúmlega 40 þús íbúa.  Vinnufélagarnir eru 7 frá 5 þjóðlöndum 3 frá Noregi, 2 frá Afganistan, 1 frá Sudan, 1 frá Pólandi auk íslenska farandvíkingsins.  Við sitjum í pásum á sundlaugarbakkanum og sötrum kaffi með nestinu, stundum bryðjum við king size sörur eða jöplum á dúnmjúku vínarbrauði sem Norsararnir kaupa í tilefni aðventunnar.  Sundlaugabakkarnir eru upp á millimetir og þegar í ljós kom að 3mm munaði á braut 1 og 3 kom babb í bátinn.  Sundlaugin skal uppfylla Óumpíustaðal því eins og með alla staði í heiminum er Evenskjer miðdepillinn sem er aðeins tímaspursmál hvenær komið verður auga á sem tilvalinn stað fyrir ólumpíuleika. 

 

 

Einhvernvegin finnst mér samhugurinn vera meiri hjá þessum fjölþjóðlega múraraflokki núna á aðventunni.  Ég hef samt alltaf gengist upp við það þegar upprunans er getið og það gleður mig að Norsararnir gæta þess, þegar þeir rifja það upp hverjir eru komnir af víkingum, að telja íslendinginn með.  Og alveg sérstakleg þegar bossinn Mette kynnir íslenska víkinginn, en samt kem ég því að ef vinnufélagarnir eru nálægir, að, sumir þeirra séu komnir af Gengis Khan, finnst það einhvern veginn viðkunnanlegra.  En á alltaf jafn erfitt með Pólverjann sem kemur frá landi sem nánast hefur verið traðkað yfir fram og til baka frá ómunatíð, svo rækilega að þeir sjá sér það eitt fært að fara úr einu unioninu í annað.  Helst að það sé hægt að slá honum gullhamra með því að minnast á að Norsararnir eigi það til að kalla íslenska varandverkamenn nýju "Polakana", það sé því ekki leiðum að líkast.

Undanfarin tíu ár hef ég átt því láni að fagna að vera í návistum við fjölskylduna yfir aðventuna en á árum áður var desember undirlagður í vinnutörnum fjarri heimili, stundum komið heim á Þorláksmessu og á annan í jólum haldið að heiman.  Það voru því viðbrigði þegar við fluttum í borgina við sundin blá að vera heima alla aðventuna jafnframt því að "jobba", eins og Norsararnir kalla það, sannkallaður lúxus.  Svoleiðis var það líka fyrst eftir að við fluttum í Egilsstaði og var það til að finna enn frekar fyrir því að desember hafði að geyma hátíð ljóssins.  

Á árunu milli 1990 og 2000 var ég þó heima hluta úr einni aðventu.   Það kom ekki til af góðu ég var að flýta mér heim frá Reykjavík eftir vinnutörn og átti eftir hálftíma heim á Djúpavog á stjörnubjörtu kvöldi og nýju tímameti, þegar bíllinn tók upp á því að fara kollhnís á veginum með þeim afleiðingum að ég hvarf út og niður í götu.  Mín síðasta hugsun áður en ég setti hausinn í gegnum framrúðuna var sú að þetta væri ekki búið ég væri ekki kominn heim.  Síðan tók við flugferð til Reykjavíkur aftur, og erfiðasti sólahringur sem ég hef lifað með klesst andlit, brotinn haus, slitna öxl og samfallna hryggjarliði.  Fyrstu klukkutímana var ég sjónlaus með blæðandi úr eyra en heyrði sagt "við erum að missa hann" en það var mikill misskilningur því í mínum huga var það alveg á hreinu að ég var á leiðinni heim til alls þess sem ég átti og ef þau voru að missa eitthvað þá voru það sjúkrabörurnar.  Þar að auki var ég á leiðinni til þeirra óþrjótandi verkefna sem í jólavinnutörninni urðu að lukkast til að halda sýslumanninum rólegum.  Það er svo skítið með sýslumenn að þeir ærast á aðventunni. 

En á þessari aðventu upplifði ég kraftaverk.  Á öðrum degi á Borgarspítalanum var ég farin að finna batamerki, sérstaklega eftir að sérfræðingarnir á háls, nef og eyrna komu til að kíkja á mig með gorm, svipaðan og er notaður til að beygja rafmagnsrör, tróðu honum upp i nasirnar á mér þangað til að ég fann fyrir honum lengst niður í koki, spurðu svo geturðu nú andað með nefinu, foxillur með samanbitna skolta kinkaði ég kolli.  Þeir höfðu á orði þegar þeir stormuðu frá rúminu að á þennan þyrfti að kíkja á betur það væri öruggt að hann sæi tvöfalt og að bitið væri skakkt þannig að það þyrfti að saga af tönnunum og rétta stefnuna á blóðsprengdum glirnunu.  Tveimur dögum seinna var komið til mín og mér sagt að nú ætti að flytja mig í hjólastól niður á háls, nef og eyrna.  Þangað var mér trillað og sagt að bíða.  Þar var mikið um að vera, úr litlum sofandi polla voru rifnir hálskirtlarnir, hann réttur í fangið á foreldrunum um leið og blóðugir kirtlarnir glumdu í rusladallinum.  Mér varð hugsað til frásagna Bjössa Heiðdals vinnufélaga míns af svipuðum atburði sem ég hafði ekki trúað en sá nú að var sannleikanum samkvæm.  Eins var ungur maður með skakkt nef sagt að leggjast upp á bekk og nefið skoðað varfærnislega áður en töng sem falin var aftan við bak, svipuð og notuð er við útigrill, var eldsnöggt skellt á nefið og snúið upp á þangað til small í með tilheyrandi angistarveini unga mannsins.  Sérfræðinganir skoðuðu síðan mig og sögðu sín á milli; nei hann er ennþá of bólgin. 

Það var eftir heimsóknina á háls nef og eyrna sem kraftaverkið gerðist.  Eftir þá heimsókn stóð ég upp úr hjólastólnum, fór í símann og hringdi í hana Matthildi mína til að biðja hana um að koma með skósíða svarta frakkann, ég hefði verið útskrifaður.  Hún hafði verið búin að gera sig klára til að yfirgefa börn og bú leggja upp í langferð þvert yfir landið til að heimsækja mig á spítalann.  Þegar Matthildur kom og var búin að leggja svarta frakkann yfir axlirnar á mér tilbúnum til brottfarar stóð gamall maður á ganginum við sjúkrastofuna og studdi sér við stöng sem hafði að geima næringu í æð og súrefni, hann sagði við Matthildi, "jæja svo þú ætlar bara að fara heim með víkinginn þinn, gangi ykkur vel".  Ég hef alla tíð síðan verið einstaklega ánægður þegar ég er heiðraður með víkings nafnbótinni.  En þetta var nú ástæðan fyrir því að ég var heima hluta úr aðventu árið 1991.

Undanfarnar þrjár aðvenntur hefur svo engin vinna kallað á að sinna ekki undirbúningi jólanna, en það hefur nú samt farið svona og svona allan tíman, þetta með að skrifa í jólakortin.  En núna er ég semsagt kominn út um víðan völl eina ferðina enn, ég sem ætlaði að skrifa sögur úr 101 til að drepa tímann, en þegar ég fór að rifja upp efnið þá sá ég að í það tímadráp entist mér varla ævin.  En örstutt um 101 svona í aðdraganda hátíðar ljóssins.

Þó ég vilji alls ekki viðurkenna það, þegar það hentar, að ég sé ábyrgur fyrir öllu því sem gerist í mínu lífi þá veit ég samt innst inni að svo er, í 101 Hótel var ég nálægt hringiðu drauma sem hafa litað skammdeigið dekkra en á árum áður, en þar var ég vitanlega jafnhárifalaus og allir þeir sem keyptu flatskjá fyrir jól fram til ársins 2008.  Í portinu á milli íslensku óperunnar, sem nú er gengin í sjóinn fyrir neðan Seðlabankann, og fyrrum húsi alþýðunnar við Arnarhól, hefur mig lengi grunað að kúlurnar séu eitt af því fáa sem ég hef gert af viti um dagana.  Og ætlaði því að færa atburði þeim tengdum í aðventubúning þar sem systrakærleikur kæmi við sögu, en kúlurnar eru listaverk Lilju Pálmadóttir sem Ingibjörg systir hennar veitti henni brautargengi við að koma fyrir í miðbæ Reykjavíkur árið 2002 þegar hús alþýðunnar fékk andlitsupplyftingu sem 101 Hótel. 

Þó svo þetta mikla listaverk sjáist hvergi nema frá örlitlum bletti á Lækjartorgi þá mátti sjá frá kúlunum helstu örlagavalda íslandssögunnar í seinni tíð, Davíð í stjórnaráðinu, Má aðalhagfræðing að möndla vaxtastefnuna í Seðlabankanum, inn um gluggana hjá ríkissaksóknara, héraðsdóm og hæstarétt auk Jóns Ásgeirs að kíkja á herlegheitin hjá Ingibjörgu sinni á milli þess sem hann er gunaður um að hafa samið auglýsingar í Fréttablaðið um kostaboð á steinlausum vínberjum sem ynnu á gyllinæð og geðillskuköstum. Þarna hafði Ingibjörg hátt í 50 iðnaðarmenn, þegar mest var, um eins og hálfs árs skeið m.a. við að múra kúlur.  Ég verð að segja það eins og er að þarna leið mér mun betur en þegar ég var sendur í tilraunaskini á leikvöll þegar ég var 5 ára gamall.  Það er ekki loku fyrir það skotið að mér hafi liðið jafn vel og góða dátanum Sveik áður en honum var hent út af geðveikraspítalanum.  Listaverkið hennar Lilju heitir Klak en mér hefur alltaf fundist það eiga að heita systrakærleikur eftir að hafa orðið vitni að því þegar þær systur fóru yfir það hvernig kúlurnar skildi raðað á 15 metra háan vegg óperunnar sem nú er komin í sökkvandi skuldir út í sjó á Hörpunni fyrir neðan Seðlabankann.  En frekari frásagnir af gjaldþrota góðverkum í 101 verða að bíða betri tíma. 

Ég hef komið inn á, í nánast í hvert sinn sem ég skrifa um raunir mínar hérna á 69°N, léttinn við að vera laus við stefnuvottana af útidyrasnerlinum og söknuðinn vegna þess að geta ekki lengur tekið við þá stutt spjall um daginn og veginn.  Verra þykir mér að nú eru þeir farnir að fara á fjörurnar við hana Matthildi mína um hvað hafi af mér orðið því sýslumaðurinn vill eins og á árum áður fá sitt í galtóman ríkiskassann á aðventunni, auk þess sem hann hefur tekið að sér smá viðvik fyrir hina og þessa kunningja sína.  Ég hef sagt Matthildi minni að segja bara já og amen án þess að játa neitt, "má ég þá nokkuð búast við því að verða borin út spurði hún", neeeei ætli það segi ég. 

Það er með þessa undarlegu þrjósku mína að vilja ekki viðurkenna að tveir plús tveir þurfi að vera fjórir frekar en mér sýnist sem ég þyrfti að ræða persónulega við um stefnuvottana.  Þegar boðið er upp á að 2+2 séu 110% verðtryggð skuld eru fleiri en ég sem fara frjálslega með útkomuna úr 2+2 og hefðu fallið á barnaskólaprófi.  Það að skrifa upp á 110% verðtryggt samkomulag um skuld á því sem maður eitt sinn átti, jafngildir í mínum huga því að hjálpa innbrotsþjófi að bera allar eigur út og láta hann hafa undirritaðan óútfylltan tékka í kveðjuskini vegna þess að hann bjóst við að hafa meira upp úr krafsinu.  Svo er það alveg magnað að fólk verður að sækja um það sjálft að fá að skulda 110%  til að losna við stefnuvottana af snerlinum um stund.  Væri maður svo talinn með "fulle femm" ef maður sæktist eftir því að skulda 110% í engu upp úr þurru vegna þess að 2+2 eiga að vera fjórir en ekki bara það sem manni sýnist.

Þegar mér verður hugsað til alls þessa er það aðeins magnvana bræðin sem kemur í veg fyrir að helvítis tárin trítli niður kinnarnar og að mér finnist allt mitt streð hafa verið eins og að míga í sand. Enda skreyta bankarnir og landsliðið í kúlu efnahagsreikninginn með stolnum draumum sem okkur er ætlað að draga í land.  En sárast er þó að hugsa til þeirra sem verða að skreyta sína drauma með útburðarbeiðnum á meðan skreytt er með jólakúlum sem afskrifaðar hafa verið af þeim sem sigldu öllu í strand.

En nú styttist óðum í að ég haldi á suðlægar slóðir til að halda upp á hátíð ljóss og friðar með litlu fjölskyldunni okkar Matthildar minnar og gleymi öllu bölvaða svartnættisruglinu.  Þó Ísland verði seint talin sólskinsparadís í lok desember þá er það orðið svo í hyllingum hugans eftir næstum hundarað daga úhald í skúmaskotum skammdegisins hérna norður í ,,,,,, þar sem sólin ekki skín og er undir sjávarmáli í 43 daga og sést ekki í 60.   Ég reikna fastlega með því að sjá sólina aftur heima á Íslandi um jólin.