Orrustan um orkupakkann

Það væri ábyggilega þarft fyrir þjóðkjörinn þingheim að fá einhvern góðan upplesara á fund til sín og lesa upp tæplega hálfrar aldar gamla ritsmíð Nóbelsskáldsins um „Hernaðinn gegn landinu“. Það er engu líkara en þær kynslóðir sem fæddar eru um og eftir að Halldór Laxness ritaði greinina skilji ekki í hverju almanna hagsmunir Íslendinga felast.

Greinina skrifaði skáldið í aðdraganda þess að sökkva átti Laxárdal til að virkja Laxá úr Mývatni. Hann taldi þá fyrst land og lýð vera í háska þegar kontór á borð við Orkustofnun ríkisins ætlaði með skírskotunar til reiknistokksins að afmá eins marga helga staði á Íslandi og hægt væri að komast yfir á sem skemmstum tíma, dekkja frægum byggðarlögum, og helst fara í stríð við allt sem lífsanda drægi á Íslandi.

Fyrirætlunin með Laxárvirkjun var að afla orku handa nærliggjandi héruðum m.a. fyrir stóriðju á Akureyri. Skáldið óskaði eftir því að einhverjir gæfu sig fram og fræddu hann um það hvar stóriðjuverkalýður í heiminum byggi við betri lífskilyrði en Akureyringar stóriðjulausir. Því að til þess að Akureyringar fengju stóriðju stæði til að fórna einu af náttúruundrum veraldar.

Í grein Halldórs segir m.a.; „Áætlun þessara manna hefur verið studd siðferðilega með þremur höfuð rökum: 1) virkjun vatnakerfis Mývatnssvæðisins á að bæta skilyrði almennings, 2) með virkjuninni á að fullnægja orkuþörf héraða er nærri liggja þessum vatnasvæðum, og 3) það á að koma á stóriðju á Akureyri. Þessir þrír punktar skýra sig nokkurn veginn sjálfir. Hinn fyrsti, að „bæta skilyrði almennings“, er sú varajátning sem nú á dögum er höfð uppi í tíma og ótíma í öllum tilfellum þar sem áður fyrr var vant að segja „í Jesú nafni amen.“

Á vatnasvæði Mývatns hafði í gegnum tíðina verið eitthvert fegursta jafnvægi sem þekktist á byggðu bóli í sambúð manna við lifandi náttúru, eða allt til tíma Kísilgúrvinnslunnar. Það þarf ekki að orðlengja það sérstaklega, en stíflumannvirkið í Laxá var sprengt í loft upp árið 1973, tæpum 3 árum eftir að skáldið skrifaði greinina „Hernaðurinn gegn landinu“. Yfir 100 Mývetningar og fleiri Þingeyingar lýstu verkinu á hendur sér. Þetta var nauðvörn fólks sem taldi lífsgrundvelli sínum fórnað.

Það eru þessir almanna hagsmunir sem standa 3. Orkupakkanum nú fyrir þrifum. Þær kynslóðir, sem muna náttúruspjöllin sem rökstudd voru með almannahagsmunum, eru ekki tilbúnar til að ganga af trúnni og viðurkenna að trú þeirra hafi byggst á falsi. Eins eru komnar fram nýjar kynslóðir sem virðast ætla að láta; loftslagsvá, alþjóðlega samvinnu og frjáls viðskipti nægja, „í Jesú nafni amen“ þegar kemur að því að gefa eftir yfirráð yfir náttúruauðlindum.

Á sínum tíma þegar mótmælin stóðu hæðst á Austurvelli gegn Kárahnjúkavirkjun spurði 13 ára dóttir mín mig; „pabbi hvað er eiginlega með þessa Kárahnjúka“. Fjölskyldan var þá nýflutt af Austurlandi í höfuðborgina og kom mér spurningin á óvart. En komst svo að því að dóttir mín hafði myndað sér fáar skoðanir um  önnur fjöll en Búlandstindinn sem hún ólst upp undir. Mér varð satt að segja fátt um svör en tautaði um hag fólksins okkar fyrir austan, því ég hafði ekki heldur komið í Kárahnjúka.

Þarna um árið sagði ég samt dóttir minni að sumir héldu því fram að Lagarfljótið yrði á eftir ekki "Vatnajökuls blátt", heldur kólgu grátt líkt og Jökla. "Þá er ég á móti Kárahnjúkum" sagði dóttir mín, enda kannaðist hún við lit þess og bakka. En ég sagði þá að það væri nú alls ekki víst ef eitthvað væri að marka skýrslur sérfræðinganna.

Fljótið er nú í dag kólgu grátt, í Jesú nafni amen.

Að öllum rangfærslum slepptum

Hvernig væri að þjóðkjörnir fulltrúar skýrðu út fyrir almenningi hvaða beinan hag land og þjóð hefur af því að gangist undir 3. orkupakkann, í stað endalausra ásakana á þá sem hafa eitthvað við málið að athuga.

Hingað til hafa flestir þeir þingmenn og ráðherrar, sem tjáð hafa sig um málið, fyrst og fremst lýst því hvernig hægt sé að réttlæta sniðgöngu við stjórnarskránna með fyrirvara um samþykki alþingis vegna sæstrengs ef og þegar þar að kemur.

Engin hefur haft fyrir því að benda á hverjir "hagsmunir heildarinnar" eru, eins og gáfnaljósið upplýsir svo pent að ráðherrar og margir þingmenn einnig hafi að leiðarljósi. Allur málatilbúnaður ríkisvaldsins og þjóðkjörinna fulltrúa hefur hingað til snúist um lagaþvætting og útúrsnúninga.

Hverjir eru hagsmunir almennings?

Mikið fjárhagslegt bakland andstæðinga

Eru Bakkabræður komnir á Þjóðminjasafnið?

Það eru til margar sögur af Bakkabræðrum, en sennilega er sú lífseigasta um sólskinið.  Halldór Laxness taldi að birtuskilyrðin í húsum þeirra hefðu lítið lagast þó svo það opinbera hefði sett reglugerð um glugga á þeirra tíð. Vilhjálmur Hjálmarsson menntamálaráðherra sagði að þó svo Bakkabræður hefðu stundað mögnuð heimskupör hefði þeim samt aldrei dottið í hug að setja flöt þök á húsin á Bakka. Nóbelskáldið og menntamálráðherrann voru nokkuð samstíga með það að sálin væri heillavænlegri en reglugerðin þegar kæmi að húsum.

"Það er þessi fegurð sálarinnar sem á Íslandi hefur átt heima í torfbyggingarlistinni fornu, einhverri sérstæðustu og merkilegustu náttúrubyggingarlist heimsins." sagði skáldið árið 1939 í ritinu Húsakostur og híbýlaprýði. Síðan þegar torfbærinn leið undir lok eftir 1000 ára þjónustu við þjóðina taldi skáldið að Íslendingar hefðu ekki fundið sálina í neinni stílmenningu þegar byggingalist væri annarsvegar, heldur hafi hún einkennst af handahófskenndum eftiröpunum, flumbrulegum stælingum og skynlausum afbökunum.

Þessar áratuga gömlu hugrenningar þeirra 20. aldar mannanna má sjálfsagt allar til sannsvegar færa. Einnig er hægt að færa rök fyrir því að við nálgumst nú óðfluga ókosti torfbæanna á ný, rakan og mygluna, við byggingu sálarlausra eftirapana byggðum í flumbrugangi með afbökuðum stæl. Þar sem myglan er borin inn samkvæmt ströngustu reglugerðum ásamt innfluttum byggingarefnum. Hvernig sem á því stendur þá virðast handabökin mislagðari eftir því sem reglurnar verða strangari og langt aðkominn efniviðurinn CE vottaðri.

Undanfarin ár hefur verið árviss skoðunarferð að vori út í byggingalist náttúrunnar. En þá hef ég farið að Galtastöðum-fram í Hróarstungu. Aksturinn þangað tekur mig ekki nema um 20 mínútur og er alltaf þess virði. Fyrst þegar ég fór í Galtarstaði fyrir nokkrum árum þá tók ég eftir því að það virtust standa yfir endurbætur á bænum og fór ég því þangað fljótlega aftur til að vita hvernig þeim miðaði. Nú hafa þessar skoðunarferðir staðið á fjórða ár og allt er við það sama, nema tímans tönn.

Galtastaða bærinn er sagður í vörslu Þjóðminjasafnsins frá 1976 og hafi þá þótt merkilegur m.a. vegna þess að þar er fjósbaðstofa. Aðeins ein önnur var til á öllu landinu, og áhugavert væri fyrir nútíma fólk að geta skoðað þannig mannabústað. Hinn merki hleðslumeistari Sveinn Einarsson (1909-1994) frá Hrjót endurbyggði suma torfveggina að Galtarstöðum skömmu eftir að bærinn komst í vörslu Þjóðminjasafnsins en síðan eru liðin mörg ár,,, - áratugir.

Þess vegna var svo ánægjulegt að sjá það fyrir nokkrum árum að framkvæmdir voru við Galtarstaði, kannski kæmi að því aftur að hægt væri að fá að skoða bæinn að utan og innan. Reyndar ber bærinn byggingasögu landsins vitni á margan hátt því við hann var byggt íbúðarhús úr asbesti árið 1960, með tíðarandans flata skúrþaki. Fyrir fjórum árum frétti ég að framkvæmdirnar hefðu verið á vegum Þjóðminjasafnsins og staðið þá í sambandi við asbest húsið með flata þakinu, sem stæði til að gera upp og koma upp í leiðinni loftræstikerfi fyrir gamla bæinn. 

Nú í vetur frétti ég það á förnum vegi að talsverðir fjármunir hefðu komið í Galtastaðabæinn á síðasta ári. Hefðu féð verið notaðir í vegagerð og það að koma fyrir pípuhliði. Hvernig mönnum hefur dottið í hug pípuhlið er ekki gott að átta sig á en sennilegra er að einhver hafi drepið niður fæti í rolluskít, frekar en að eitthvað hafi farið úrskeiðis á milli eyrnanna.

Pípuhliðið stendur eitt og sér langt úti í mýri og því spurning hvað miklar fjárveitingar þarf í girðingar áður en hægt verður að fara í að sinna merkilegustu náttúrubyggingalist heimsins.

 

Hin árlega vorferð í Galtarstaði var farin í gær og eru myndir úr henni hér fyrir neðan.

 

Upp við þilið á bæjardyrunum hafa staðið aflóga gluggar úr asbestviðbyggingunni s.l. fjögur ár

 

Fjósbaðstofan: beljurnar voru hafðar niðri og fólkið var upp í ylnum frá beljunum

 

Að baka til má sjá að einn bær er heil þyrping af húsum, sem líta út eins og grænir hólar að sumarlagi, þarna er m.a. hlóðaeldhús í einum hól, búr í öðrum, heylaða, skemma osfv., alls 7 hús

Eigi skal haltur ganga með fíflum

Það birtist hérna á síðunni fyrir tæpu ári síðan pistill um fífla og fardagakál. Í honum var gerð grein fyrir tilraun á eftirlætis frasa hagfræðinganna, "There ain´t no such thing as a free lunch", eða "Það er ekkert til sem heitir ókeypis hádegisverður". Nú er langþráð vorið komið með sitt sólskin, fífla og fardaga, því tímabært að halda tilraunastarfseminni áfram þar sem frá var horfið s.l. sumar.

Það má nefnilega segja að tilurð þessarar tilraunar hafi ekki verið einhlít. Fyrir það fyrsta þá hafði ég hugsað mér að kanna hvort sögur af því sem kallast illgresi í dag, hefði einhvertíma talist ætar matjurtir, s.s. njóli, hvönn og fíflar, og kom þá upp í hugann frasi hagfræðinganna. Hin ástæðan var hvort lækningarmáttur íslenskra jurta ætti sér stoð í veruleikanum, og koma þar til afleiðingar hjartabilunar sem ég hef mátt búa við undanfarin ár.

Fyrir fjórum árum bilaði hjartað á þann hátt að dæligeta þess út í líkamann skertist í 50% og við það verð ég búa. Hjartabilun fylgir vökvasöfnun vegna lélegrar blóðrásar, m.a.í formi bjúgs sem safnast sárlega um og ofan við ökkla. Við tilraunirnar í fyrra varð ég fljótlega var við að mataræði þeirra hafði vökvalosandi áhrif. Ástandið batnaði verulega meðan á tilrauninni stóð og entist sú heilsubót út sumarið. Það má því segja að ég hafi núna beðið vorsins með óvenju mikilli óþreyju og hafi ekki getað setið á mér að slíta upp fyrstu fíflana.

Ég varð var við það í fyrravor að fíflablöðin höfðu óvenju magnaða losandi virkni, þegar vökvasöfnun er annars vegar, nánast eins og sterasprauta inn á hjartadeild, nema að þau eru laus við aukaverkanir. Ég hitti vin minn vísindamanninn á förnum vegi í fyrra og fór að segja honum frá þessum stórmerkilegu uppgötvunum mínum. Hann var fljótur til svars og sagði;"já, veistu að þetta hef ég gert í mörg ár, en það er með þetta eins og svo margt annað að fólk trúir því ekki að þetta sé góður matur, því hann er ókeypis. Sama á við um lækningamátt fífla, fólk getur engan veginn trúað honum. Það var sjúklingur sem ætlaði að prófa, þegar ég benti honum á þetta, en vildi samt ekki gera það nema í samráði við lækninn sinn. Þá svaraði læknirinn honum "ætlar þú að vera áfram hjá mér eða fíflunum" og auðvitað valdi sjúklingurinn lækninn af því að þar fær hann að borga."

Í mínu tifelli er þó ekkert sérstakt val, því þó svo að ég borgi lækninum þá held ég mig hjá fíflunum án þess að spyrja kóng né prest. Nú hef ég þegar byrjað heilsubótar starfið eftir veturinn því fíflarnir eru farnir að spretta hver um annan þveran. Á vísindavef HÍ má m.a. lesa þetta um fífla; "Helstu innihaldsefni túnfífils eru fenólar, seskvíterpenar, tríterpenar, plöntusterólar, flavonóíðar, einnig inúlín og aðrar sykrur, fituefni og ýmis vítamín og steinefni. Talið var að blöðin, sem eru mjög næringarrík, hefðu þvagdrífandi virkni og innihéldu mikið af kalíum. Þau voru því mikið notuð við bjúg einkum ef hann orsakaðist af máttlitlu hjarta.“

„Eigi skal haltur ganga á meðan báðir fætur eru jafn langir“, svo mælti mín móðir við mig korn ungan drenginn. Þó móðir mín hafi verið ein af þeim sem guðirnir elska og þar af leiðandi á brott kölluð í blóma lífsins, þegar ég var rétt svo kominn af unglingsaldri, þá hefur þessi tilskipun bókstaflega búið innst í mínu hugskoti alla tíð síðan. Það má  jafnvel kalla orðleppa móður minnar femínískan heilaþvott síns tíma, og var því ekki inn í myndinni að haltra á eftir hjartabilun.

Þegar ég var í endurhæfingu þá gat ég ekki fylgt hópnum í gönguferðum, ekki vegna helti heldur máttleysis og mæði. Það var yfirleitt hjúkra sem rölti mér til samlætis og við spjölluðum. Þar kom til tals að mér byðist áfram að starfa hjá mínum vinnuveitenda eins og ég hefði geð til, „þú hefur aldeilis náð að gera þig ómissandi“ svaraði hún að bragði. Þá rann upp fyrir mér hversu mikil náð það er þegar einhver vill hafa vesaling í vinnu.

Það eru Pólverjar sem ég er hafður innanum hálfan daginn. Eitt sinn kom til tals að segja upp öllum helvítis Pólverjum. Þá sagði ég vinnuveitendum mínum að það jafngilti uppsögn á mér, því það myndi engin þola orðaleppana mína sem skildi íslensku, menn myndu einfaldlega segja kall fíflinu að grjót halda kjafti og ganga burt í miðri steypu. Já, ég á mörgum mikið að þakka að þurfa ekki að haltra einn um í reiðuleysi samkvæmt klukkunni, til að koma í veg fyrir það hefur maður gengið undir manns hönd.

Það var svo ekki alls fyrir löngu að ég fór að grafast fyrir um hvaðan speki móður minnar væri ættuð. Þá gúgglaði ég að frasinn er hafður eftir Gunnlaugi ormstungu Illugasyni, þegar hann gekk fyrir Eirík jarl Hákonarson. Eiríkur jarl spurði Gunnlaug „Hvað er á fæti þínum Íslendingur?“„Sullur er á herra,“ svaraði ormstunga. „Og gekkst þú þó ekki haltur?“ ormstunga sagði þá: „Eigi skal haltur ganga meðan báðir fætur eru jafnlangir".  Þetta þúsund ára samtal er sennilegasta ástæða þess að ég fer nú út um þúfur plokkandi upp fífla.

Nú kunna einhverjir að hafa áhuga á að losna við fótasull en finnst kannski hálf hjákátlegt að fara út um þúfur til þess. Ef einhver er hræddur við að til sín sjáist eins og álfs út á túni við að plokka upp fífla, þá má alltaf taka selfí með flokkuðu heimilissorpi þegar heim er komið og deila á feisinu, er þá hæpið að vinirnir telji mann ruglaðri en forseta fí,,,,,- nú munaði minnstu að ég ruglaðist - ,,,,forseta lýðveldisins.

Þessi pistill átti reyndar í upphafi hvorki að snúast upp í sjálfsvorkunn né fíflagang, heldur vekja athygli á heilræði ormstungu og heilnæmi fífla.

Hvar eru góðu molarnir?

Þegar fræðimenn fabúlera í frösum þá er lágmark að þeir geti skýrt út um hvað þeir eru að tala. Dósentinn talar um; "Að menn kyngi því súra með því sæta - ekki ESB að skapi að bara bestu mol­arn­ir séu vald­ir". 

Eitt skildu allir hafa á hreinu. Þó svo að EES samningurinn hafi verið umborinn af þjóðinni, þá hefur hann aldrei verið samþykktur af henni sem góður moli, til þess skorti elítunni kjark á sínum tíma.

Nú virðist  "elíta" landsins ætla að halda áfram að flækja þegna þess í regluverki ESB í gegnum EES samninginn, jafnvel svo að það jafngildi því að þjóðin sitji einungis uppi með vondu molana.

Það hefur stundum verið talað um okursamfélagið Ísland, sem kristallast í hæðstu íbúðarlánum á byggðu bólu, sköttum í hæðstu hæðum, hæsta matvælaverð, dýrustu stjórnmálmönnum, offramboði af fræðimönnum osfv, osfv.

En eitt hefur skorið sig úr í hina áttina lengst af, en það er lægsta orkuverð til almennings miðað við nágrannalönd, vegna þess að almennt hefur verið viðurkennt að orkan sé sameign þjóðarinnar.

Eini frasinn sem lagadeildardósentinn gerir sig skiljanlegan með er; "Það geta ekki verið tveir skip­stjór­ar á sama skipi." Hann ætti kannski frekar að hjálpa þjóðkjörnum fulltrúum að benda á það með rökum hvaða hag almenningur hefur af 3. orkupakkanum.

„Neikvæðar afleiðingar“ markmið ESB

Nú eru sumarmál

Það má víða finna sumarmála getið í frásögnum frá gamalli tíð, s.s. þetta eða hitt varð um sumarmál. En til hvað tíma er nákvæmlega verið að vísa þegar talað er um sumarmál? Íslensk orðabók Máls og menningar segir að sumarmál kallist síðustu 5 dagar vetrar, frá laugardegi til sumardagsins fyrsta (fimmtudags). 

Sumarmál tilheyra því gamla íslenska tímatalinu. Fyrir nokkrum árum var öllum mánuðum gamla íslenska tímatalsins gerð skil hér á síðunni. Eins og kostur var, eftir því sem um það mátti finna á netinu.

Það varð svo bók Gísla Hallgrímssonar, Betur vitað, sem hafði að geyma kafla um gamla íslenska tímatalið, sem batt saman þetta netgrúsk mitt. Á þann hátt að fyllri skilningur fékkst á tilurð og merkingu þessa tímatals sem fylgdi íslendingum í gegnum aldirnar og eimir enn af í dag s.s. með gömlu mánaðarheitunum og hins sér íslenska frídags, sumardagsins fyrsta.

Í bók Gísla, er þetta um sumarmál; "Síðustu 2 dagar sumars eru kallaðar veturnætur og 5 síðustu vetrardagar eru sumarmál. Sérhver mánuður byrjar ætíð á sama vikudegi. Við búum enn við þetta tímatal að hálfu. Enn byrjar harpa og sumar á fimmtudegi og gormánuður með vetri á laugardegi. Enn getum við lesið í almanaki um veturnætur, sumarmál og aukanætur í sumri í árslok. Í þessu gamla ári okkar er margt miðað við nætur. Þrítugnættir mánuðir, aukanætur, gestanætur, þriggja nátta fiskur."

Ég birti fyrir nokkrum árum stuttan kafla sem mátti finna um gamla tímatalið í bók Gísla Hallgrímssonar, Betur vitað. Og leifi mér að gera það aftur nú um sumarmál, því skýringar Gísla á þessu merkilega tímatali, sem notast var við í gegnum aldirnar á Íslandi, eru mjög svo áhugaverðar.

 

"Margt bendir til þess að tímatal, sem íslendingar tóku upp líklega þegar Alþingi var stofnað 930 hafi átt rætur sínar að rekja til Babýlon og Persíu. Ef til vill má rekja sumt í tímatalinu til finnskra þjóða, sem ríktu um mörg þúsund ára skeið í löndunum frá Finnlandi til Úralfjalla. Finnsk þjóð lagði undir sig ríki sunnan Kákasusfjalla og lærði þá menningu sem þar var. Menning frá Asíuþjóðum kom norður í Evrópu með Skýþum og svo vestur og norður að Eystrasalti með Gotum. Náskyldar þjóðir áttu vafalítið heima á þessum tíma (400-800 e. kr.) á Austur-Englandi og víða í kringum Eystrasalt. Innhöf tengdu þessar þjóðir saman.

Íslendingar virðast vera komnir af þessum þjóðum, og enn má sjá líkt fólk í Bretlandi, Íslandi og Eystrasaltslöndunum. Flestir af þessari þjóð, sem sest höfðu að á vesturströnd Noregs munu hafa farið til Íslands. Þess vegna eru Norðmenn ekki mjög líkir Íslendingum.

Íslenska árið byrjaði með heyönnum, um 20. júlí eins og hjá Babýloníumönnum. Síðan kemur tvímánuður, haustmánuður, gormánuður, ýlir, mörsugur, þorri, góa, einmánuður harpa, skerpla, og sólmánuður. Á eftir Sólmánuði í árslok voru svo 4 aukanætur. Allir 12 mánuðirnir voru þrítugnættir, svo árið allt var 364 dagar, eða sléttar 52 vikur. 24 árum eftir Alþingisstofnun fundu hinir fornu Íslendingar að sumarbyrjun hafði flust aftur til vorkomu þ. e. um einn mánuð. Trúleg hefur þá ekki verið kominn gróður handa hestum þegar Alþingi skyldi háð.

Þá fann Þorsteinn Surtur upp það ráð að bæta inn í árið viku sumarauka sjöunda hvert ár. Þetta ráð var upp tekið. Sjöunda hvert ár var sumarið aukið með einni viku. Það ár er 53 vikur eða 371 dagur. Nú voru Íslendingar komnir með ár, sem var að meðaltali 365 dagar að lengd. Árið 954 hefur skekkjan, sem orðin var eflaust verið leiðrétt þ. e. sumarbyrjun færð á réttan stað.

Ennþá var tímaskekkja á hverju ári samkvæmt júlíanska árinu. Það ár kom með kristninni. Samkvæmt júlíanska tímatalinu þarf sumarauki oftast að vera 6. hvert ár, en stundum á fimm ára fresti. Eitt af einkennum íslenska ársins er vikukerfið. Veturinn er 26 vikur í venjulegu ári, og rúmar 27 vikur í sumaraukaári. Veturnætur og sumarmál eru til samans í viku.

Síðustu 2 dagar sumars eru kallaðar veturnætur og 5 síðustu vetrardagar eru sumarmál. Sérhver mánuður byrjar ætíð á sama vikudegi. Við búum enn við þetta tímatal að hálfu. Enn byrjar harpa og sumar á fimmtudegi og gormánuður með vetri á laugardegi. Enn getum við lesið í almanaki um veturnætur, sumarmál og aukanætur í sumri í árslok. Í þessu gamla ári okkar er margt miðað við nætur. Þrítugnættir mánuðir, aukanætur, gestanætur, þriggja nátta fiskur.

Þess mætti geta hér að norræna tímatalið var annað en það íslenska. Þar var árið 365 dagar og notuð voru fimmt í stað vikna. Í gömlu kvæði er talað um órofi alda. Gísli Konráðsson telur að með því sé átt við þann tíma, sem var áður en fór að rofa til, þ. e. áður en farið var að telja í árum og öldum. Erfitt væri nútímamönnunum að hugsa sér lífið án tímatals.

Íslenska árið er miðað við það að ólæsir og óskrifandi menn eigi auðvelt með að fylgjast með tímanum er hann líður. Árið er útfært á tvo vegu. Annars vegar eru 12 þrítugnættir mánuðir og 4 aukanætur. Þetta ár hefur 5 mánaða sumar, eins mánaðar haust, 5 mánaða vetur og vor, sem er einn mánuður. Hins vegar er 52 vikna árið, sem hefur tvær árstíðir, sumar og vetur. Eru 180 dagar í vetri og 184 dagar í sumri. Í sumarauka ári eru 191 dagur í sumri.

Allar árstíðir byrja ennþá eftir íslenska árinu. Í 26. viku vetrar eru aðeins 5 dagar af því sumar byrjar 2 dögum fyrr í vikunni. Í 27. (eða 28.) viku sumars eru 2 dagar. Síðan byrjar vetur. Sumarauki fluttist um 1928 frá sumarlokum til ársloka á miðju sumri. Sérhver vika á vetri byrjar á laugardegi, en allar sumarvikur á fimmtudegi. Veturnætur eru alltaf fimmtudagur og föstudagur, en sumarmál hinir dagar vikunnar.

Íslenska árið var áður mikið notað með tvennu móti. Annars vegar var fardagaár. Fardagar eru 3 fyrstu dagar þ. e. fimmtudagur, föstudagur og laugardagur í 7. viku sumars. Þessa daga höfðu bændur til ábúðaskipti á jörðum. Ábúendaskipti á jörðum voru á hverju ári mjög algeng. Vissu þó gamlir menn að langir búferlaflutningar voru ámóta dýrir og húsbruni.

Hins vegar var skildagaárið. Þann 14 maí hafði vinnufólk vistaskipti. Þetta hefur verið í þriðju viku sumars samkvæmt íslenska árinu, en er nú alltaf miðað við Gregoríska árið. Hið einfalda og fasta form hjálpaði ólærðu fólki mjög mikið við að telja tímann rétt."

The Totalitarian Tiptoe

Það er svo merkilegt að það hefur enginn þingmaður getað bent á hver ávinningurinn fyrir þjóðina er með því að samþykkja 3. orkupakkann. Þær skoðanakannanir sem gerðar hafa verið benda til þess að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar telji orkupakkann vondan, en ráðamenn þykjast vita betur og fara gegn þjóðarvilja.

Einna helst er á þingmönnum að skilja að hendur þeirra séu bundnar vegna ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar, nr. 93/2017, frá 5. maí 2017, þar sem átta gerðir eru teknar upp í EES-samninginn og samþykkt af íslenskum embættismönnum með fyrirvara um samþykki alþingis.

Núverandi ríkisstjórn tók við völdum þann 30. nóvember 2017 eftir að nýtt alþingi hafði verið kjörið. Framsóknarmenn og VG liðar voru ekki í ríkisstjórn þegar embættismenn samþykktu ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar með fyrirvara um samþykki alþingis.

Til hvers er lýðræðið og til hvers eru kosningar, ef fara á eftir því sem embættismenn ríkisins skrifuðu undir, fyrir stjórnarskipti sem komu til eftir lýðræðislegar kosningar?

Eru það kannski svona aðferðir, sem notaðar eru til að hundsa lýðræðislegan vilja kjósenda, sem flokkast undir djúpríkið?

Það er engu líkara en blessaður sakleysinginn, sem situr á stólum ferðamála-, iðnaðar og nýsköpunarráðherra auk þess starfandi dómsmálaráðherra, viti hreinlega ekki hvað máltækið "að læða tánni inn fyrir þröskuldinn" merkir.

Og ætli að láta nægja að væna þá sem á það benda um að afvegaleiða umræðuna. Þegar skildan býður að skýra það út fyrir almenningi hvaða hag hann hefur af 3. orkupakkanum. 

Viljandi verið að afvegaleiða umræðuna

Er Orkupakkinn Geysis-Glæsir genginn aftur?

Það er til er þjóðsaga sem segir frá draugnum Sandvíkur-Glæsi. Þessi draugur gekk ljósum logum austur á fjörðum, nánar tiltekið á svæðinu á milli Norðfjarðarflóa og Reyðarfjarðar. Hann var, eins og nafnið bendir til, kenndur við Sandvík.

Getgátur voru uppi um að Glæsir þessi ætti sér erlendan uppruna, væri sjórekinn kapteinn af erlendu skipi. Tvennum sögum fer af því hvort hann var bæði með lífsmarki og peningakistil þegar hann fannst. Kistillinn var talin mikilsvirði eftir að kapteinninn hafði geispað golunni og peningar voru einnig ástæða þess að draugurinn var uppvakinn. Glæsis nafnbótina fékk hann fyrir að vera uppá búinn með pípuhatt. Hann átti það til afturgenginn að taka ofan þegar hann mætti sveitavarginum á förnum vegi og fylgdi þá yfirleitt höfuðið hattinum.

Hvort Glæsir átti sök á því að landsvæðið þar sem hann gekk ljósum logum lagðist í auðn er ekki gott að segja. En ógæfunnar varð vart frá upphafi á næsta leiti við peningakistilinn og vissulega var Glæsir talin ein af ástæðum þess að ekki þótti þarna lengur búandi, þrátt fyrir búdrýgindi til lands og sjávar sem engin hafði efast um allt frá landnámi fram á 20. öld.

Nú til dags fara erlend glæsimenni með himinskautum og kaupa heilu sveitirnar fyrir klink í skottúrum á einkaþotum. Er þar skemmst að minnast Grímstaða-Glæsis, sem hefur auk þess keypt mest allan Vopnafjörð og hefur nú hafið fjárfestingar sínar á heiðum norðan Vatnajökuls sem helst hafa verið þekktar fyrir að vera sögusvið Bjarts, í Sumarhúsum sjálfstæðs fólks.

Grímsstaða-Glæsir er þekkur orkugrósser sem hefur auðgast gríðarlega á því sem kallað er „fracking“. Það er að sprengja jarðskorpuna með efnameðferð sem gerir grunnvatnið ódrykkjarhæft, en gefur af sér þeim mun verðmætara gas. Hvort sá Glæsir á eftir að fara þannig að ráði sínu á íslenskum öræfum er ósennilegt, ef eitthvað er að marka hans eigin orð.

Hann segist kaupa upp land til að vernda upptök vatnasvæðis villta laxins í Vopnafjarðaránum og hættir því væntanlega ekki landakaupum á Íslandi fyrr en hann verður kominn með fullt eignarhald á Vatnajökli. Grímstaða-Glæsir hóf reyndar svona landakaup í Skotlandi fyrir nokkrum árum án þess að átta sig á að þar var engin villtur lax lengur. Hefur hann frá þeirri uppgötvun átt í málaferlum vegna skerts nýtingaréttar síns á Skotlandi sem hann vill fá að breyta í Gasland.

Einnig er skemmst að minnast Magma draugagangsins sem upp vaktist skömmu eftir hið svokallaða hrun og hefur gengið ljósum logum norður á ströndum síðustu misserin undir nafninu HS orka. Engin virðist vita með vissu hverra manna Magma er en í alla staði er hann einstaklega byggða- og umhverfisvænn. Þeir Glæsir sem þar fara um byggðir er sennilega dugandi dreggjar þeirrar geispandi golu sem skottaðist til Tortóla eftir að Geysir Green Energy rauf skarð í eignarhald almennings á orkuauðlindum landsins, korteri fyrir hið svokallað hrun.

Nú stendur yfir draugagangur þjóðkjörinna fulltrúa á alþingi. Má allt eins segja að Geysis-Glæsir gangi þar aftur. Enda þeir mórar og skottur sem nú ríða röftum í húsum þjóðarinnar að mestu leiti sama hyskið og samanstóð af gamla landsliðinu í kúlu sem náði þeim einstaka árangri að kepp til heimsmeistaratignar í þjóðargjaldþroti.

Nú virðist það ætla að hafa sama háttinn á og Sandvíkur-Glæsir á árum áður, taka höfuðið ofan og hverfa svo með eldglæringum eftir að hafa platað inn á sveitavarginn neytendavernd ættaðri frá Brussel og koma á stofn sjálfu sér til sjálftöku þjóðarsjóð.  Allt kemur þetta til með að losa þjóðina við allt umstang og áhyggjur af orkuauðlindinni til langra frambúðar en hvort unga fólkið yfirgefur athafnasvæði Glæsis og skilur eftir draugabyggðir á svo eftir að koma í ljós.

Kúnstir að baki orkupakka

Popúlismi sjálftökunnar

Nú stendur yfir leiftursókn þjóðkjörinna fulltrúar á alþingi gegn almenningi, gengur undir nafninu 3.orkupakkinn með "fyrirvara". Þar stendur til að markaðsvæða raforku til þjóðar sem á hana. Þar er þrástagast á því að ekkert breytist á meðan ekki er lagður strengur frá landinu til annarra landa, ákvörðunin um það verði áfram í höndum alþingis. Eins og orðum þeirra sem hafa "kjararáðssópað" ofan í eigin vasa með orðhengilshætti og útúrsnúningum sé treystandi.

Fyrir nokkrum árum bjó ég í Noregi, en þar er raforkukerfið tengt Evrópu. Þar kom fyrir 30% hækkun á rafmagni við það eitt að hitastigið úti fór niður fyrir frostmark í nokkra daga. Jafnvel þó svo að í Noregi sé framleidd meiri raforku en Norskur almenningur getur torgað. Kvörtunum var svarað með; markaðurinn ræður og hann er ekki bara í Noregi.

Í fimmta tölulið forsendna reglugerðarinnar um þriðja orkupakkann kemur fram að aðildarríkin geti í raun ekki gert neina fyrirvara eða sett aðrar lagalegar hindranir: "Aðildarríkin skulu vinna náið saman og fjarlægja hindranir í vegi viðskipta með raforku og jarðgas yfir landamæri í því skyni að ná fram markmiðum Bandalagsins á sviði orku."

Þessi orðanna hljóman er næg ástæða til þess að rétt sé hafna 3.orkupakkanum því að þeir fyrirvarar sem er sagt að eigi að tryggja hagsmuni Íslands koma ekki til með að halda. Ég hvet alla til að fara inn á www.orkanokkar.is þar sem er að finna undirskriftasöfnun þar sem skorað er á alþingismenn að hafna Orkupakka þrjú.

Beiti synjunarvaldi gegn orkupakka

Á fallegum degi

Það eru ekki allir svo heppnir að hafa tekið fleiri réttar ákvarðanir en rangar. En ég hygg æskufélagi minn eigi því láni að fagna. Hann hætti í skóla við fyrsta tækifæri og hóf sína atvinnuþátttöku. Við vorum skólabræður í barnæsku og unnum saman sem unglingar þar sem skilin urðu aldrei skír á milli leiks og starfs. Hann hélt sig við sitt, en ég sérhæfði mig í tómri steypu.

Á unglingsárum skildu leiðir um stund, en við vissum þó nokkuð vel af hvor öðrum. Fyrir nokkrum árum síðan höguðu örlögin því þannig að við lentum á sama vinnustað í steypunnar leik. Þessi félagi minn á flest það sem hugurinn girnist, s.s. einbýlishús, bíl og einkaflugvél, svo ekki sé minnst á góða konum.

Undanfarin ár hef ég notið góðs af réttum ákvörðunum félaga míns. Á góðum dögum á hann það til að spyrja ertu ekki til í að koma með í smá flugferð, það er að birta í suðri. Það er sama hvernig á stendur kostaboðum og sólskinstundum sleppir maður einfaldlega ekki. Í dag flugum við á milla fjalls og fjöru, skoðuðum fjallasali Austurlands og merlandi haf við vogskorna strönd.

Það eru ekki allir jafn heppnir að eiga kost á útsýnisflugi yfir falleg fjöll og fagra firði þegar veðrið er best. Þær eru að verð nokkrar flugferðirnar sem ég hef farið með félaga mínu, þar sem þrætt er á milli fjallstoppa og með sólgiltum ströndum. Það fer að verða svo að mér finnst vorið varla vera komið fyrr en til þess sést úr lofti. 

Ég set hér inn nokkrar myndir frá deginum í dag. Hægt er að smella á myndirnar til að stækka þær.

Tekið á loft frá Egilsstöðum og haldið á vit heiðríkjunnar

 

þrætt á milli fjallanna "niður í neðra"

 

Djúpivogur, gamli heimabærinn

 

Eystra-horn, Hvalnes kúrir í króknum

 

Vestara-horn; Papaós, Horn, Stokksnes fjærst

 

Höfn í Hornafirði

 

Flogið við Fláajökul þar sem hann skríður niður af Vatnajökli

 

 Yfir Vatnajökli

 

Frjáls á fjöllum

 

Fellabær t.v., Lagarfljótsbrú, Egilsstaðaflugvöllur t.h.